Jak wychowywać ?

Rozmowa z Dariuszem Wilczakiem, wicekuratorem Kuratorium Oświaty w Katowicach.

Jak ma się zachować nauczyciel w stosunku do niezdyscyplinowanego ucznia?
Zachowanie uczniów określa po pierwsze statut szkolny, program wychowawczy, program profilaktyki ale również zasady kodeksu karnego i wykroczeń. Jeżeli zachowanie ucznia zagrażałoby godności osobistej nauczyciela, narażało jego zdrowie lub życie na szwank mógłby wówczas oddać sprawę do sądu dla nieletnich.

Co jednak ma zrobić nauczyciel kiedy jest obrażany przez uczniów ?
Może poprosić dyrektora szkoły o hospitację. Może powiadomić rodziców lub też, kiedy występuje duże naruszenie prawa i prywatności nauczyciela zgłosić sprawę organom ścigania. Niestety nauczyciel nie może sobie nagrywać lekcji. Jednak nie wszystkie rzeczy należy udowadniać.

Powszechnie uważa się, że gimnazja skupiają młodzież w najtrudniejszym okresie ich życia i niepotrzebnie zostały stworzone.
Faktycznie w gimnazjach skupiono młodzież w najtrudniejszym wieku. Daleki jednak jestem od stwierdzenia, że gimnazja należy zlikwidować. Na dzieciach nie powinno się przeprowadzać eksperymentów. Mamy odpowiednie zaplecze aby zminimalizować ilość patologicznych zachowań. Poza tym są plusy tego typu szkół. Jedną z dodatnich stron gimnazjów jest rozdzielenie dzieci z klas młodszych od starszej młodzieży. Na terenie Śląska czy powiatu cieszyńskiego nie stwierdzono gimnazjów, w których istniałaby jakaś znaczna patologia. Od rodziców czy nauczycieli nie słyszeliśmy większych skarg. Zgodzę się, że w każdej szkole znajdują się uczniowie, którzy w jakiś sposób utrudniają nauczycielom realizację programu. Dlatego każdy z nauczycieli dysponuje odpowiednimi środkami zaradczymi.

Jakie to są środki?
Na przykład statut szkoły, który mówi o gradacji kar. Powinni być z nim zapoznani zarówno uczniowie jak i rodzice. System kar upoważnia dyrektora, między innymi do przeniesienia nieposłusznego ucznia do innej szkoły oczywiście za zgodą kuratora. Myślę, że kary umiejętnie stosowane, dość dużo wnoszą, jednak nie można nimi szafować. Ponadto, jednym z najważniejszych środków zaradczych jest odpowiednia postawa nauczyciela. Istotnym narzędziem nauczyciela jest również wiedza, którą powinien przekazać młodemu człowiekowi. Nauczyciel musi poprowadzić na tyle ciekawą lekcję, żeby w odpowiedni sposób zainteresować uczniów. Dlatego mówimy o zawodzie z powołania.

Zatem nauczyciel musi być wzorem dla uczniów ?
W klasach 1-3 to pani jest tą najważniejszą osobą, która ma zawsze rację.

Co wobec tego się dzieje, że w gimnazjum nauczyciel już nie jest takim autorytetem ?
Na pytanie dlaczego tak się dzieje powinien sobie odpowiedzieć każdy nauczyciel.

A gdzie w tym wszystkim powinni znajdować się rodzice ?
Dom rodzinny odgrywa bardzo istotną rolę. Kiedy rodzice systematycznie kontaktują się ze szkołą proces wychowawczy przebiega w miarę prawidłowo. Natomiast kiedy tego kontaktu nie ma nauczyciel ma utrudnioną pracę. Rodzice powinni współpracować ze szkołą zwłaszcza wtedy, kiedy jest naprawdę źle. Kiedy zachowanie ucznia wykracza poza pewne normy. Jednak dorośli nie powinni mówić jedynie o negatywnych wydarzeniach z udziałem uczniów szkół gimnazjalnych. Powinniśmy się starać, aby wszyscy pracowali na młodzież. Należy organizować im zajęcia pozalekcyjne czy kółka zainteresowań. Należy ich zachęcić do dodatkowej pracy.

Rozmawiał
Andrzej Czerny
 

Zobacz również:

Efekty wychowania ?