Międzynarodowy Dzień Teatru

Międzynarodowy Dzień Teatru uchwalono w 1961 roku podczas IX Światowego Kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI) w Helsinkach z inicjatywy pisarza, poety, reżysera i prezydenta Fińskiego Instytutu Arvi Kivimaa. Jako dzień obchodów wybrano datę inauguracji Teatru Narodów, czyli założonego w Paryżu międzynarodowego festiwalu teatralnego, na którym można podziwiać wybitne spektakle, opery, balet i inne widowiska z całego świata.

Każdego roku zapraszana jest wybitna osobistość ze świata teatru, muzyki lub innych gałęzi kultury do napisania tzw. orędzia międzynarodowego, które po przetłumaczeniu na różne języki staje się punktem odniesienia dla tysięcy wydarzeń organizowanych wokół Światowego Dnia Teatru 27 marca na całym świecie. Autorem pierwszej wiadomości z 1962 roku był Jean Cocteau. Twórcy wiadomości do świata artystycznego dzielą się swoimi refleksjami na temat teatru, sztuki, ale też sytuacji na świecie. Jest to dla nich ogromne wyróżnienie, gdyż w gronie wybranych widnieją nazwiska najbardziej cenionych artystów. Pierwszym Polakiem, który opublikował orędzie był Janusz Warmiński – aktor, reżyser i dyrektor Teatru Ateneum. Jego apel „Teatr – obrońcą pokoju i godności człowieka” obiegł cały świat, jednak w Polsce wiadomość została zablokowana przez cenzurę.

Autorem tegorocznego orędzia jest norweski pisarz, laureat Nagrody Nobla 2023 w dziedzinie literatury, Jon Fosse, który zauważa: Nie przychodzi mi do głowy lepszy sposób łączenia przeciwieństw niż sztuka. Właśnie ona jest przeciwieństwem gwałtownego konfliktu, który, co zbyt często widzimy, znajduje swoje ujście w destrukcyjnych próbach zniszczenia obcego, tego niepowtarzalnie innego, nierzadko poprzez wykorzystanie najbardziej bestialskich odkryć nowej technologii. Czy to będzie terroryzm, czy to będzie wojna. [...] Postanowiłem mówić o sztuce w ogóle, a nie wyłącznie o sztuce teatru, dlatego że w każdej dziedzinie sztuki, w każdej dobrej sztuce, w jej najgłębszej istocie, chodzi o to samo, chodzi o to, żeby to, co niepowtarzalne, osobliwe, stało się uniwersalne. Sztuka łączy niepowtarzalne z uniwersalnym w swoim wyrazie artystycznym.

Dzisiejsze święto dotyczy zarówno wszystkich artystów, których możemy obserwować na teatralnych deskach i całej obsługi na zapleczu oraz również widzów, którzy kochają właśnie taką sztukę. Wszystkim artystom oraz widzom życzymy zadowolenia i radości z tego co wystawiają i co oglądają na polskich i czeskich scenach.

AK