Odchwaszczono i uporządkowano teren. Ruiny można już zwiedzać

Pierwsza wzmianka o powstaniu kościoła (pierwotnie drewnianego) i parafii św. Bartłomieja pochodzi z 1447 r. Budowa nowego murowanego z kamienia kościoła, którego ruiny możemy dziś oglądać, odwiedzając zabytkowy park, datuje się na lata 1569-1579, a więc okres władania Zamkiem w Grodźcu przez rodzinę Grodzieckich herbu Radwan z Brodów. Mimo swoistego uroku teren ruin kościoła był rzadko odwiedzany przez turystów, bo zarośnięty trawą nie zachęcał do spacerów. Alejki wokół kościoła zatraciły wręcz swoje ślady.

Udostępnieniem malowniczych ruin postanowiło zająć się Stowarzyszenie Pasjonatów Zabytków Techniki, które zawiązało się w styczniu tego roku w Grodźcu. Jak wyjaśnia Arkadiusz Trefon, prezes Stowarzyszenia, zależało im na przywróceniu temu miejscu należnej pamięci, bowiem w tym kościele w 1782 roku został ochrzczony Józef Bożek z Bier, wynalazca i twórca pierwszej parowej lokomobili w Europie. Postać wybitna a jednocześnie nieznana szerzej w Polsce. Pojazd parowy Józefa Bożka zainspirował do działania. Stowarzyszenie przygotowało więc wniosek na konkurs Narodowego Instytutu Dziedzictwa, który został wysoko oceniony i Stowarzyszanie otrzymało dofinansowanie do projektu „Partycypacja społeczna w uprządkowaniu ruiny z XVI w. w Grodźcu”.

Projekt zakładał m.in. przygotowanie trzech ciekawych warsztatów edukacyjnych z przyrodnikiem edukatorem, antropologiem kultury muzealnikiem, historykiem, etnografem muzealnikiem, europeistą. Uczniowie pojechali także do Muzeum w Cieszynie poznawać pracę muzealnika. A w ostatnie dni wakacji 12 uczniów ze szkół podstawowych z Wieszcząt i Świętoszówki poświęciło swój czas i pracę w zaplanowane w projekcie porządkowanie ruiny XVI-wiecznego kościoła na terenie Parku Zamkowego. Trwające zaledwie trzy dni prace porządkowe przy zabytku, zmieniły wygląd otoczenia i nadały mu nową funkcję. Zakupiono materiał w postaci żwiru do utwardzenia terenu i ułatwienia dojścia do zabytku.

Ale jak podkreśla Arkadiusz Trefon najważniejsze, że dały ogromną satysfakcję uczniom i dorosłym członkom stowarzyszenia, że „tak niewielu mogło zrobić tak wiele”. Młodzież poszerzyła wiedzę o historii miejscowości, zabytkach, tożsamości kulturowej i narodowej Śląska Cieszyńskiego. Stworzono dokumentację filmową i fotograficzną. Projekt okazał się na tyle ciekawy i wyróżniający, że Telewizja Polska zrealizowała 15-minutową audycję „Wspólnie dla dziedzictwa”, wyemitowaną w TVP 3 Katowice. Powstała także audycja radiowa. – Mamy nadzieje, że projekt zaowocuje świadomością olbrzymiego potencjału kulturowego i gospodarczego, związanego z zabytkami i potrzebą ich ochraniania – mówi Arkadiusz Trefon. Dodaje, że oddanie inicjatywy w ręce bardzo młodych ludzi (od 12 do 15 lat) okazało się dobrym sposobem na urzeczywistnienie idei partycypacji w przestrzeni lokalnej w zakresie ochrony zabytków. Już w pierwszym dniu pracy dzieci zapytały organizatora, czy za rok też będzie takie spotkanie z historią? I to była chyba najlepsza recenzja projektu.

– Cieszę się, że przy Zamku w Grodźcu został przywrócony kolejny historyczny element, przyciągający zainteresowanie turystów do naszego regionu. A jednocześnie dobrze się stało, że w pracę stowarzyszeń funkcjonujących przy Zamku, coraz mocniej angażują się nasi mieszkańcy, zwłaszcza młodzież. Stąd się wywodzimy, stąd bierze się nasza historia, toteż warto poznawać ciekawe miejsca i przyczyniać się do ich utrwalania w naszej społecznej pamięci. Tym bardziej cieszy, że w tym wypadku chodzi m.in. o przypomnienie postaci Józefa Bożka, wynalazcy, wywodzącego się z Bierów w naszej gminie. Jego postaci poświęciliśmy również ekspozycję w Ogrodzie Pamięci w projekcie Transgranicznym na Drzewiarzu. – mówi wójt, Janusz Pierzyna.

mat.pras. [jasienica.pl, (SPZT)]