Oczami niewidomego: choroby oczu (1) zwyrodnienie siatkówki

Zdarzają nam się jednak takie chwile gdy zaczyna się coś działać niedobrego z którymś z nich i wówczas pojawiają się problemy. Z racji mojej dysfunkcji wzroku (całkowicie ociemniały) spróbuję stanąć przy kilku najczęstszych chorobach oczu.

Na początek zwyrodnienie siatkówki (plamki żółtej).
Zwyrodnienie siatkówki (amd) to przewlekła, postępująca choroba oczu, w wyniku której dochodzi do uszkodzenia siatkówki, a szczególnie jej centralnej części, czyli plamki żółtej. Zwyrodnienie plamki polega - ogólnie rzecz biorąc - na uszkodzeniu siatkówki. Występuje przede wszystkim u osób po 50. roku życia. Doprowadza do znacznego pogorszenia wzroku, a w końcu nawet ślepoty. Wyróżniamy zwyrodnienie suche i wysiękowe. To drugie jest znacznie niebezpieczniejsze i może dotknąć także ludzi młodych. Degeneracja plamki żółtej występuje stosunkowo często. Dopada 8,8 procent społeczeństwa; dotyczy aż 28 procent osób po 75. roku życia. To najczęstsza przyczyna utraty wzroku wśród osób po pięćdziesiątce. Szacuje się, że na całym świecie na zwyrodnienie plamki żółtej choruje nawet 50 milionów osób.

Plamka żółta: co to jest?
Plamka żółta to część siatkówki, który odpowiada za widzenie środka obrazu bez zniekształceń. Jest mała, ma średnicę zaledwie 5-6 milimetrów. Umożliwia widzenie centralne, czyli takie, które pozwala nam na czytanie, pisanie czy rozróżnianie szczegółów i barw. Gra bardzo ważną rolę w narządzie wzroku i nawet niewielka jej degeneracja może spowodować zaburzenia widzenia.

Dokładne przyczyny zwyrodnienia siatkówki nie są znane. Podstawowym czynnikiem ryzyka jest wiek; przed degeneracją plamki powinny się mieć na baczności przede wszystkim osoby po 50. roku życia. Nieznacznie częściej chorują kobiety. Rolę odgrywa tu także rasa - na zwyrodnienie bardziej narażeni są ludzie rasy białej. Prawdopodobieństwo zachorowania podwyższa także rodzinne obciążenie degeneracją. W zachorowaniu "pomagają" również dolegliwości układu sercowo-naczyniowego, czyli na przykład nadciśnienie tętnicze, zawał serca, udar mózgu. Wynikające ze stylu życia przyczyny zwyrodnienia plamki żółtej to: palenie papierosów, niewłaściwa dieta, otyłość, wieloletnia ekspozycja na ostre światło.

Wyróżniamy dwie postaci zwyrodnienia plamki żółtej - suchą i mokrą. Sucha (zanikowa) degeneracja plamki żółtej przebiega stosunkowo łagodnie; rozwija się dość wolno. To aż 90 procent przypadków choroby. Inna jej nazwa to zwyrodnienie plamki żółtej zanikowe - bierze się z tego, ze w jej wyniku wzrok stopniowo się pogarsza. Zwyrodnienie mokre (wysiękowe) występuje znacznie rzadziej, jest też o wiele poważniejsze. Zmiany przebiegają bardzo szybko - znaczne osłabienie wzroku może powstać nawet w ciągu kilku dni czy tygodni! Postać mokra, w przeciwieństwie do postaci zanikowej, nie doprowadza do całkowitej utraty wzroku. Po przejściu mokrego AMD zmysł wzroku może być bardzo słaby, jednak wciąż działać. Postać wysiękowa atakuje również ludzi młodych.

Na początku zwyrodnienie może przebiegać bez dawania o sobie znać, później sprawia już wyraźny dyskomfort. Objawy zwyrodnienia plamki żółtej to: widzenie linii prostych jako falistych, zniekształconych, nasilające się problemy z czytaniem, słabsze rozpoznawanie barw, kłopoty z dostrzeganiem szczegółów.

Medycyna idzie praktycznie co tydzień do przodu i pojawiają się nowe metody leczenia i rehabilitacji ale jeżeli tylko możemy dbajmy o swoje zdrowie. Medycyna medycyną, ale lepiej trzymać się od niej z dala. Dbajmy o oczy, dbajmy o zdrowie.

Andrzej Koenig
ociemniały