Zaolzie. „Gustaw Morcinek. Z mojego Śląska Cieszyńskiego” - wystawa w holu budynku ZG PZKO
20.02.2022 17:00
W siedzibie Zarządu Głównego PZKO, w galerii w holu na parterze w godzinach otwarcia budynku, można zwiedzać wystawę „Gustaw Morcinek. Z mojego Śląska Cieszyńskiego”.
Wystawę przygotował Marian Steffek z Ośrodka Dokumentacyjnego Kongresu Polaków w Republice Czeskiej. Niedawno przyszli ją obejrzeć uczniowie Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego oraz Szkoły Podstawowej z Polskim Językiem Nauczania w Czeskim Cieszynie. Każdy, kto przechodzi ulicą Strzelniczą w godzinach otwarcia budynku ZG PZKO, a więc 8:00 – 16:00 może wejść, by poczytać ciekawe informacje o Morcinku a także obejrzeć liczne ilustrujące wystawę archiwalne fotografie czy skany oryginalnych dokumentów.
(indi)
Komentarze
38
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za komentarze internautów.
Wpisy niezgodne z regulaminem będą usuwane.
Dodając komentarz, akceptujesz postanowienia regulaminu.
Zobacz
regulamin
Dodając komentarz, akceptujesz postanowienia regulaminu.
2022-02-20 17:15:06
hanbes:
Ciekawe czy wystawa wspomina o wystąpieniu Morcinka w ówczesnym Sejmie z wnioskiem o przemianowaniu Katowic na Stalinogród ..?
11
5
2022-02-20 17:45:50
inigo:
Albo o jego ordynarnch, wulgarnych tekstach, które korygowałą Kossak Szatkowska, bo inaczej nie nadawałyby się do druku.
11
4
2022-02-20 18:23:53
Mach:
G. Morcinek pochodził z ludu. Był z urodzenia i mieszkańcem nie istniejącej dziś Karwiny gdzie na tamtejszych szachtach (kopalniach)pracowały pod ziemią dzieci już od 13 roku życia. Jednym z nich był G. Morcinek, na którego wykształcenie składała się brać górnicza by mógł zostać nauczycielem w polskich szkołach ludowych. Hanbes, patrz na życie pozytywnie- G. Morcinek przeczytał tylko ten paskudny wniosek, który był wytworem komunistycznej partii. Tę niewdzięczną rolę powierzono wówczas najmłodszemu posłowi z komunistycznych szeregów, któremu złamało by to wówczas życie- nie chcąc łamać młodego człowieka G. Morcinek przyjął na siebie tę niewdzięczną rolę, którą i tak by ktoś wykonał- nie był kunktatorem. Dzisiaj inigo nie takie wulgarne teksty są publikowane, mało tego rozpowszechniane są w mediach i nazywa się to "reality szoł". Pamiętaj to czasy komuny i powszechnej cenzury- Z.Kossak w tym wypadku także niechcący działała na rzecz ówczesnego systemu cenzorując tekst Morcinka, który w przeciwieństwie do Z.Kossak nie należał do arystokracji ale ludu, braci górniczej, o której pisał. Język braci górniczej był nieraz wulgarny, podobnie jak budowlańców. Wulgarnie zachowują się także politycy- vide Sejm.
9
12
2022-02-20 18:40:49
suski:
Morcinek napisał parę książek itp, tekstów lepszych lub gorszych, robienie z niego na siłę wielkiego literata czy wręcz bohatera świadczy jedynie o deficycie kandydatów na te pozycje na tym terenie
12
5
2022-02-20 18:43:30
inigo:
Mach, to ma być wytłumaczenie? Kogoś takiego pokazujemy dzieciom za wzór? Stawiamy pomniki, mianujemy ulicę?
12
4
2022-02-20 18:47:53
suski:
no tak, według macha Morcinek był genialnym prekursorem "wulgaryzmu artystycznego", wybitnego współczesnego nurtu w literaturze, a jego propozycja przemianowania Katowic na Stalinogród była aktem męczeńskiego poświęcenia dla dobra bliźnich - no chyba są jakieś granice zacietrzewienia w głupocie?
12
4
2022-02-20 19:19:44
Mach:
Znów, zauważam, że dla niektórych świat jest czarno- biały. Suski, powiedz nam ,ile ty książek napisałeś? Gustaw Morcinek był literatem przeciętnym, ale jego niewątpliwą zasługą jest ,że opisał w swoich pozycjach literackich, dla nas już historyczne śląsko cieszyńskie zagłębie karwińskie, które jest niewątpliwie kopalnią wiedzy o żyjących wówczas ludziach i z tego punktu widzenia należy to docenić. Dla społeczności polskiej na Zaolziu jego książki są dowodem polskiej obecności na tych ziemiach, które tak skrupulatnie archiwizuje Pan Marian Steffek, który wystawę przygotował. Społeczność polska opisana przez Morcinka niegdyś był dominującą na tych terenach a niestety znika asymilując się z nową rzeczywistością. Niedługo śladem polskości tych ziem stanowić jedynie będą cmentarne nagrobki- kamienie krzyczeć będą. Suski, inigo macie zbyt wąskie horyzonty by zrozumieć Zaolzian nie mówiąc ,że ocena jakiejkolwiek postaci także i Morcinka nigdy nie jest czarno- biała. Dostrzegajcie także odcienia szarości zwłaszcza ,że ty suski czy inigo z pozycji tego forum należycie do ciasno myślących moich antagonistów. A kto ci każe inigo pokazywać Morcinka za wzór? Kto tobie suski powiedział ,że Morcinek był wielkim literatem czy bohaterem? Stawiacie kretyńskie tezy.
5
9
2022-02-20 19:33:19
robespierre:
krzy-sio+ suski pozostałe wcielenie, Pragnę przypomnieć, iż jeszcze całkiem niedawno poza "Łyskiem" nie potrafiliście wymienić żadnej innej książki napisanej przez G. Morcinka, choć wówczas mieliście na jego temat nieco inne zdanie...
4
9
2022-02-20 19:34:02
robespierre:
"Golgotowa" droga ludu Śląska Cieszyńskiego do Polski, obok tematyki pracy górniczej i opisu śląskich regionalności przewija się niemal przez cały pozostawiony dorobek tego wybitnego śląskiego pisarza, działacza społecznego i polityka. Z tego powodu przez niemieckich nazistów został osadzony w obozie koncentracyjnym. Swoje wspomnienia spisane tuż po wyzwoleniu z niewoli zawarł w pozycji pt. "Listy spod Morwy". W niezwykle szerokim spectrum tematycznym, jakie w swej twórczości prezentuje G. Morcinek, każdy Ślązak może znaleźć coś wyjątkowego dla siebie.
4
9
2022-02-20 19:34:23
robespierre:
Gustaw Morcinek przedstawił w książce pt. "Ondraszek" sylwetkę jednego z beskidzkich zbójników, który pozytywnie został zapamiętany przez miejscowych. Tytułowy Ondraszek był postacią historyczną, która żyła na przełomie wieków XVII i XVIII. Autor opisał tego zbójnickiego wudcę na podobieństwo antycznego herosa, stąd jego narodzinom towarzyszyły znaki, posiadał magiczne przedmioty, takie jak np. inkluz, cieszył się autorytetem, sławą, a także niezwykłą sprawnością i siłą. Dzieje Ondraszka zostały przez autora ujęte na kanwie wówczas panujących stosunków społeczno-ekonomicznych, z wyraźnie opisaną trudną sytuacją chłopów. Główny bohater w zamyśle autora jest wpisany w nurt tradycji chłopskiego oporu wymierzonego w nadużycia władzy świeckiej i wyznaniowej i jest w książce przedstawiony jako duchowy następca Aleksandra Kostki-Napierskiego, Kaspra Piki, czy Stanisława Łętowskiego, a także jako prekursor Pawła Oszeldy, Pawła Stalmacha, Andrzeja Cienciały i pozostałych działaczy narodowych epoki Wiosny Ludów. Kompania Ondraszka zaprezentowana na kartach dzieła składa się z przedstawicieli różnych narodowości, których łączy wspólna sprawa. Wątek służby późniejszych zbójników pod rozkazami Franciszka II Rakoczego w trakcie powstania antyhabsburskiego został ujęty jako z góry skazany na niepowodzenie, jako opierający się na sojuszu pomiędzy arystokracją i ludem. G. Morcinek wyczerpująco zarysował sprawę ludowej obrzędowości i mentalności chłopskiej.
4
9
2022-02-20 19:34:56
robespierre:
W książce pt. "Czarna Julka" G. Morcinek zawarł tematykę relacji pomiędzy poszczególnymi narodami i społecznościami, które niegdyś zamieszkiwały Śląsk Cieszyński, a stosunki pomiędzy nimi były niejednokrotnie dalekie od idyllicznego obrazu, jaki obecnie bywa prezentowany przez poszczególne środowiska lansujące pod niebiosa idee multikulturalizmu, zwłaszcza na przykładzie Śląska Cieszyńskiego. Główna bohaterka książki, tytułowa Julka wywodzi się z rodziny włoskich imigrantów ekonomicznym z Tyrolu (Trydentu). Na kartach książki pojawia się porównanie sytuacji panującej na Śląsku Cieszyńskim z podobnym położeniem ludności włoskiej pod austriackim panowaniem w Tyrolu (Trydencie), gdzie stosowana była analogiczna polityka wynaradawiania miejscowej ludności. Z całą pewnością tematykę dzieła możemy przedstawić jako symboliczne ujęcie polsko-włoskiej przyjaźni, zwłaszcza w zakresie wspólnie podejmowanych wysiłków w ramach walk narodowo-wyzwoleńczych, które wymienione narody prowadziły ze wspólnym wrogiem. "Czarna Julka" stanowi najbardziej autobiograficzną pozycję G. Morcinka, w której opisał swoje dzieciństwo i trudności, z jakimi spotykały się wynaradawiane śląskie dzieci w okresie poprzedzającym I wojnę światową. Autor wskazuje na znaczenie edukacji w prawidłowym funkcjonowaniu narodu. Z drugiej strony w "Czarnej Julce" odwzorowane zostało mickiewiczowskie Soplicowo z "Pana Tadeusza", w treści książki G. Morcinek wyraził swoją nostalgię za dawno minionymi realiami, które już nie istnieją. Karwina i Śląsk Cieszyński z okresu dzieciństwa autora stanowiły zupełnie inną rzeczywistość niż ta, która zaistniała w regionie w okresie po doznaniu doświadczeń dwóch globalnych kataklizmów.
4
9
2022-02-20 19:35:29
robespierre:
Z kolei w książce pt. „Łysek z pokładu Idy”, adresowanej głównie do młodszych czytelników, G. Morcinek przedstawia sytuację i pracę zwierząt we współczesnych sobie kopalniach. U schyłku życia pisarza w Polsce ostatnie konie pracowały jeszcze w górnictwie. Autor w swym opowiadaniu jako kluczowy prezentuje wątek przyjaźni pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem, tytułowym Łyskiem i górnikiem. Czytelnik jest uświadamiany, iż bracia mniejsi są istotami czującymi i cierpiącymi w sposób porównywalny do ludzi, choć przez „koronę stworzenia” bywają niedoceniani, a nawet gorzej i krzywdząco traktowani. Lektura książki u czytelnika niewątpliwie kreuje wrażliwość na cierpienie i los zwierząt. „Łysek z pokładu Idy” należy do najbardziej spopularyzowanego i znanego dzieła autora, z którym bywa kojarzony. Z kolei w książce pt. „Legendy i baśnie” skoczowski pisarz zapoznaje odbiorcę z ludową tradycją Śląska Cieszyńskiego. Wartki i delikatnie inkrustowany porzekadłem lub piosenką ludową styl baśniowych zapisów Morcinka jest świadectwem wielkiego kunsztu pisarskiego, umiejętności pójścia na trudy i wielki kompromis z autentyczną sztuką ludową, której skoczowski pisarz nie chciał ulepszać, ani poprawiać nadmiernym liryzmem, nadmiernym kondensowaniem tematu czy skrótem.
4
9
2022-02-20 19:35:56
robespierre:
Warte uwagi są również „Dwie korony” G. Morcinka. Autor w książce przybliża czytelnikowi losy ojca Maksymiliana Marii Kolbego, niezwykle charyzmatycznego i wpływowego franciszkanina, którego apogeum działalności przypadło na okres poprzedzający II wojnę światową. Relacja G. Morcinka jest niezwykle cenna, ponieważ skoczowski pisarz pokoleniowo był rówieśnikiem zakonnika, doznał podobnych doświadczeń dziejowych (osadzenie w obozie koncentracyjnym), znał realia epoki, stąd doskonale mógł odtworzyć i wczuć się w sytuację bohatera swojej książki. Dzieło poświęcone założycielowi klasztoru Niepokalanów wydane zostało tuż po zakończeniu II wojny światowej, zatem wspomnienia z okresu wojny i okupacji, a także postawa ojca Maksymiliana w czasie pobytu w obozie były świeżo utrwalone w pamięci. Warto zwrócić uwagę na poglądy wyznaniowe autora „Dwóch koron”. Morcinek był zdystansowany wobec nauczania i dziejowej roli Kościoła, w związku z czym jego świadectwo na temat życia i działalności ojca Maksymiliana Marii Kolbego wydaje się nieco bardziej obiektywne i godne uwagi. Zdaje się, iż Gustaw Morcinek został pierwszym biografem wyniesionego na ołtarze. Nie bez powodu zazębiają się ze sobą rocznice związane z życiem G. Morcinka i ojca Maksymiliana.
4
9
2022-02-20 19:36:42
robespierre:
G. Morcinek był postacią nietuzinkową, zasłużoną dla krzewienia lokalnej śląskiej świadomości, która od swego zarania związana jest ze specyficznym, ludowym wymiarem polskości. Stąd twórczość skoczowskiego autora, pomimo upływu lat nie traci na aktualności. Współczesne postrzeganie polskości, podobnie jak dawniej, ma niezwykle elitarny i ujednolicony charakter. Doświadczenia Ślązaków niejednokrotnie nie wpisują się w szablonowe postrzeganie "Polaka" przez ogół, stąd ludność śląska bywa niezrozumiała dla mieszkańców innych regionów Polski i przez nich krzywdząco postrzegana jako kulturowo i politycznie obca. Morcinek gloryfikuje polską kulturę ludową w jej śląskim wymiarze i tę przedstawia jako atrakcyjniejszą alternatywę wobec tej powszechnie prezentowanej wizji polskości. W twórczości Morcinka Polak jest uczciwy, zaradny, pracowity, przedsiębiorczy, wywodzi się z ludu i nie uznaje uprzywilejowania. Jakże to odmienny obraz wizerunku Polaka od tego lansowanego w szkolnym nauczaniu, jako zubożałego w konsekwencji powstań szlachcica, tułającego się po świecie, pogardzającego chłopem (chamem) i poświęcającego się za sprawę i wolność innych narodów, bez spodziewanej wzajemności. Dlatego dorobek G. Morcinka i obecnie zasługuje na uznanie. Problematyka śląskiej tożsamości jest do dziś zagadnieniem nierozwiązanym i współcześnie również stanowi pożywkę pod różnego rodzaju środowiska polityczne o antypolskim wymiarze.
5
8
2022-02-20 19:40:12
Mach:
robespierre- już wystarczy.
13
0
2022-02-20 19:51:41
robespierre:
Do informacji tych oburzających się pewnym postępkiem z poselskiej działalności G. Morcinka. Po latach i dekadach, w zupełnie innej sytuacji politycznej, bardzo łatwo niektórym oceniać czyjeś postępowanie. Po II wojnie światowej komunistyczna Polska nie była państwem idealnym, był to organizm polityczny ściśle podporządkowany ZSRR, w szczególności w okresie od 1944 do 1956 r., kiedy terror był szczególnie drastyczny. Wówczas wielu ludzi kultury, włącznie z późniejszą noblistką (W. Szymborska), oddawało swe usługi na rzecz nowego systemu. Od osób, które przeżyły gehennę niemieckich obozów koncentracyjnych, a później funkcjonujących w kolejnym totalitaryzmie trudno oczekiwać heroizmu. Polska jako państwo została wmanewrowana w zbyt prędkie przystąpienie do II wojny światowej, następnie na każdym kroku byliśmy poświęcani w imię interesów naszych sojuszników i sojuszników naszych sojuszników. Granice powojennej Polski zostały wyznaczone przez Stalina w myśl geopolitycznej strategii i interesów ZSRR. Niewiele brakowało, a Polska stałaby się częścią składową ZSRR.
4
10
2022-02-20 19:56:50
hanbes:
robespierre - czy ten twój bełkot jest formą dowartościowania się? Przypuszczam że twoi bliscy mają cię dosyć i próbujesz "zabłysnąć" w komentarzach OX-u...
12
2
2022-02-20 20:00:15
hanbes:
Z wystawy w Czeskim Cieszynie osoby skompromitowanej piszesz pracę doktorską...
11
2
2022-02-20 20:02:39
Mach:
hanbes- przeczytaj tym razem jego wpisy-są o utworach Morcinka i nie ma tu żadnego bełkotu za każdy ma ode mnie +. Zadał sobie sporo pracy. By jednak dyskutować o pisarstwie Morcinka hanbes to warto byś jego posty Ty przeczytał.
3
11
2022-02-20 20:03:59
marat:
W kwestii zarzucanego G. Morcinkowi wulgaryzmu odsyłam do zapoznania się z dorobkiem współczesnego pisarzowi J. Tuwima, który bywa lansowany na jedną z ikon epoki i do dziś bywa popularny.
2
10
2022-02-20 20:04:18
Mach:
hanbes -przedstaw się, może i ty jesteś skompromitowany.
2
11
2022-02-20 20:05:18
hanbes:
Wiesz, wychodzę z założenia że za dużo to nawet świnia nie zje...
12
2
2022-02-21 08:42:28
św. Patryk.:
warto wspomnieć, ze Morcinek był impotentem, jego małżeństwo z Zuzanną Lazarówną, ewidentnie dla GM "dobrą partią", zostało z tego powodu unieważnione, zaś sama Lazarówna w zatęchłej atmosferze tamtych czasów nie mogła już jako rozwódka pracować w swym zawodzie nauczycielskim, małżeństwo z GM zaważyło negatywnie na całym jej życiu
8
3
2022-02-21 08:45:12
św. Patryk.:
p.s. jeśli doncio czuje wyjątkowy sentyment do postaci Morcinka, to kto wie czy nie empatyczna wspólnota ułomności go do niego nie zbliża?
8
3
2022-02-21 10:02:00
ERBE:
W mojej opinii GM to był taki piszący chłop, który nic nie wnosi do rzeczywistości.
Dzisiaj mamy takich miliony w sieci.
8
3
2022-02-21 10:44:57
Mach:
ERBE, "toś prowde powiedzioł", głównie o sobie. Co chłopie wniosłeś tym wpisem do rzeczywistości w sieci. Kretyni sami się ujawniają. Robespierre wypisał utwory Morcinka, które są obecne w rzeczywistości, także i w tej przyszłej .Co zostawisz po sobie w obecnej rzeczywistości- Sądzę ,że w mojej opinii nie pozostanie po tobie nawet ślad.
2
8
2022-02-21 14:56:58
św. Patryk.:
taki z donka Robespierre, jaki z Morcinka literat - literki się zgadzają, za nimi zieje jałowa pustka
8
2
2022-02-21 14:59:43
św. Patryk.:
p.s. machu zanim klikniesz enter sprawdź co ci się napisało, szczególnie kiedy o literaturze mowa - sądzę, że w mojej opinii pomieszały ci się w głowie przeszłe, obecne i przyszłe rzeczywistości' (twój nieudolny styl nadętego grafomana celowo skopiowałem)
6
2
2022-02-21 18:58:57
Mach:
Widzę wielopostaciowego Patryka na tym forum o wysokiej samoocenie. Sterującego dyskusją i kliknięciami pod swoimi wpisami. Nie myśl ,że mam szansę przepić właśnie ciebie takiego grafomana, który ma na tym forum 80% wpisów pod każdym tekstem. Trzeba naprawdę udawać ,że wymienia się poglądy z kimś innym niż krzysztofem mm; e.c.t. W tym zakresie jesteś naprawdę żałosnym komentatorem nie do pokonania, ale już przyzwyczailiśmy się do funkcjonowania z tobą na zasadzie jak dzieci w klasach integracyjnych z dziećmi niepełnosprawnymi, jak sportowcy olimpijscy z paraolimpijczykami jak normalni ludzie z upośledzonymi. Taki jest ten świat.
1
6
2022-02-21 19:01:27
Mach:
To "przepić" daję ci na żer ,żebyś mógł dokonać kolejnej korekty i włączyć się w konstruktywną dyskusję -pod jakim nickiem tym razem?
1
6
2022-02-21 19:08:07
św. Patryk.:
masz machu typowy samoobronny odruch pieniacki - nieważne co napisane, ale ważne kto pisał, do tego wydumane teorie 'wielopostaciowe', bóg z tobą i z twoją niską samooceną :D
6
1
2022-02-21 19:23:45
Mach:
Oj, nie Patryku, przecież ty czekałeś na to żebym zareagował. Nie myliłeś się. Zauważ ,że zawsze
Mach, nie tak jak ty , Anty kler anty forte, krzysztof mm; mn; jan-ek, santa Claus no i szereg wpisów powyżej- to właśnie ty jesteś tu pieniaczem i jak nie trafiasz ze swoimi wielopostaciowymi wpisami już kolejny jest pod nowym nickiem. Ty nauczyciel ,były polonista tak nisko upadłeś, że za każdym razem inną maskę musisz zakładać? Żałosny godny politowania były belfer z Ogrodzonej.
0
4
2022-02-21 19:27:16
Mach:
Nota bene, Morcinek podobnie jak ty także uczył w Skoczowie- ten przynajmniej napisał kilka książek, tobie zaś pozostało kilkanaście nicków i nic nie znaczące komentarze ,po których nie zostanie nawet ślad. Nie dostrzegasz swojej beznadziei.
0
6
2022-02-21 21:27:49
św. Patryk.:
maszku kim ja już tu nie byłem w opinii łowców talentów - emerytem, gimbazą, komuchem, esbekiem, ministrantem itd - ale twoja nominacja na nauczyciela polonistę i to od razu z Ogrodzonej i ze Skoczowa to nowość, no i i aktualny rekord pieniackiej głupoty :D
6
0
2022-02-21 21:30:28
św. Patryk.:
btw, wspomniana Z. Lazarówna, nieszczęsna ofiara Morcinkowej impotencji, była nauczycielką w Ogrodzonej i w Skoczowie z tego co wiem - tylko proszę nie nakręcaj się że ja jestem Lazarówna :D:D
8
0
2022-02-21 23:03:02
Mach:
Masz rację, impotencja dodatkowo was łączy. Stąd twoje kompleksy ,że G.Morcinek coś napisał a ty postanowiłeś być tylko naczelnym komentatorem publikacji na ox.
0
8
2022-02-22 07:37:50
hanbes:
Mach, ale ty jesteś prymitywny... Czy ktoś kto ma inne poglądy jak ty to musi być od razu pijakiem, impotentem lub pieniaczem ?! Coś mi się wydaje że wielkość twojego chamstwa i prymitywizmu jest wprost proporcjonalna do prędkości samolotów ponaddźwiękowych czyli MACHÓW...
9
0
2022-02-22 09:35:53
ERBE:
Panie Mach. Serio ten Morcinek tak Ci się podoba? A św. Patryk to nie Ja.
6
0
Musisz się zalogować, aby móc wystawiać komentarze.
Nie masz konta? Zarejestruj się i sprawdź, co możesz zyskać.
Nie masz konta? Zarejestruj się i sprawdź, co możesz zyskać.
To również może Ciebie zainteresować:
Ostatnio dodane artykuły: