Pamięta niewielu

Wiedza naszego obecnego pokolenia o odległych czasach stopniowo się zaciera. Warto jednak zebrać to co wokół nas pozostało, by wiedzę tą udostępnić następnie szerszemu czytelnikowi. Stąd też prośba pana Jacka- kolekcjonera i pasjonata, o to, aby osoby które mają wiedzę na temat opisywanych niżej odznaczeń zechciały się nią podzielić.

Niewielu mieszkańców powiatu cieszyńskiego zetknęło się w swoim życiu z odznaczeniami pamiątkowymi za wojnę czesko-polską z 1919 r.

- Bohaterska postawa obrońców Śląska Cieszyńskiego, którzy walczyli z przeważającymi liczebnie wojskami czeskimi została doceniona przez Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego, która Uchwałą z dnia 2 lutego 1919 r. i z dnia 2 października 1919 r. ustanowiła odznaki za obronę Śląska, tj.: Medal pamiątkowy z bronzu metalowego posrebrzany, w którego środku na wzgórku widać wieżę piastowską, zaś naokoło jest wieniec laurowy a nad nim  napis: „Za Obronę Śląska 1919”,  Krzyż II. Klasy z tarczą jak w Medalu pamiątkowym i czterema ramionami ciemno-niebiesko emaliowanymi. Tarcza również emaliowana w kolorach naturalnych. Napis na drugiej stronie odznaki: „Walecznym Śląsk 1919”. Oraz Krzyż I. Klasy, który różni się od Krzyża II. Klasy złocistymi promieniami pomiędzy ramionami Krzyża – wyjaśnia pan Jacek.

Według istniejących źródeł historycznych – często sprzecznych- medalami pamiątkowymi (okrągłymi)  wyróżniono ok. 8 tysięcy osób, uczestniczących w działaniach wojennych.

- Krzyżem II. Klasy odznaczono ok. 380 osób, natomiast Krzyżem I. Klasy 17 osób. Warto wspomnieć, że tym najwyższym odznaczeniem nadawanym przez Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego został udekorowany Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz –Józef Piłsudski. Osobom odznaczonym Krzyżem I i II Klasy przysługiwały automatycznie bardzo wysokie odznaczenia i ordery państwowe. Osobom, które otrzymały Krzyż I. Klasy „Za Obronę Śląska” przysługiwał order Virturi Militari V. Klasy, zaś odznaczeni Krzyżem II. Klasy otrzymali Krzyż Walecznych – podkreśla pan Jacek.

Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego zlecając wykonanie odznak za obronę Śląska zdecydowała o zamówieniu kilku więcej egzemplarzy by móc obdarować nimi Muzeum w Cieszynie oraz Muzeum w Krakowie.

- Odznaki te jednak tą drogą nigdy do muzeów nie trafiły. W cieszyńskim muzeum znajdują się jedynie dwa okrągłe medale pamiątkowe, przekazane zresztą do zbiorów przez prywatne osoby. Osoba zwiedzająca nie zobaczy tu żadnego z krzyży I i II Klasy. W Muzeum Narodowym w Krakowie również znajduje się jedynie okrągły medal pamiątkowy przekazany w roku 1970 przez prywatną osobę. Do muzeum tego nigdy nie przekazano żadnego z obiecanych krzyży. Stąd też moja prośba o to, aby osoby które mają wiedzę na temat opisywanych odznaczeń zechciały się nią podzielić kontaktując się pod adresem mailowym: walecznym_slask1919@interia.pl  lub pod numerem telefonu: 666 182 799- zwraca się z prośbą pan Jacek.


(bsk)