Nie będzie muzealnych kapci

O Centrum Kultury i Sztuki w Górkach Wielkich rozmawiamy z Izabelą Mikoś z Fundacji im. Zofii Kossak.

Łukasz Grzesiczak: Nie będę mówił do Ciebie per Pani, przecież znamy się z pracy w Krakowie. Pamiętasz jeszcze jak przed trzema laty zaczęłaś pracę w Fundacji Zofii Kossak w Górkach Wielkich?

Izabela Mikoś: Tak, oczywiście. W Fundacji im. Zofii Kossak pracuję od stycznia 2007 roku, wcześniej współpracowałam z Wydawnictwem Literackim w Krakowie, jako pracownik ds. spraw Promocji i Public Relations. Decydując się na pracę w Fundacji wiedziałam, że stoję przed dużym wyzwaniem. Wiązało się to ze zmianą środowiska i charakteru wykonywanej pracy. Po kilku miesiącach moje starania o rewaloryzację zabytkowego zespołu dworskich zabudowań przyniosły pierwsze efekty w postaci dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zabezpieczenie zabytkowych ruin byłego dworu Kossaków. Otrzymaliśmy wówczas prawie 100 tysięcy złotych.

Co wtedy urzekło Cię w Górkach Wielkich?

To malownicza wieś, szczególnie urzekło mnie miejsce, w którym kiedyś tworzyła Zofia Kossak, panuje tam niezwykła atmosfera. Kiedy poznałam historię tego miejsca, byłam pod wrażeniem pracy, jaka została już wykonana. Myślę tutaj o schronisku „Koss”, które utworzyła Anna Fenby Taylor, wnuczka Zofii Kossak. Zaadaptowała na ten cel byłą dworską stajnię i lodownię. Schronisko Koss znajduje się obok zabytkowych ruin dworu Kossaków, XVIII wiecznego spichlerza oraz Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej, będących w posiadaniu Fundacji im. Zofii Kossak.

Pamiętasz jeszcze jak wówczas wyglądały ruiny dworu?

Ruiny byłego dworu Kossaków wraz z przyległym parkiem są zabytkiem, wpisanym do rejestru zabytków w 1968 roku. Stanowią pozostałość późnobarokowego dworu wzniesionego w 1781 roku, spalonego w maju 1945 roku. Pod koniec lat 80-tych prowadzono tutaj pierwsze prace zabezpieczające mury. Kiedy przyjechałam po raz pierwszy do Górek Wielkich byłam po wrażeniem samego obiektu. Niestety nie było możliwe zwiedzanie wnętrza ruin, gdyż obiekt groził zawaleniem. Już wówczas wiedziałam, że władze Fundacji planują adaptację ruin dla celów kulturalnych. W 2007 roku złożyliśmy wniosek aplikacyjny w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla województwa śląskiego na lata 2007-2013 na projekt pod nazwą „Adaptacja zabytkowych ruin dworu Kossaków w Górkach Wielkich na cele kulturalne”. 7 sierpnia 2010 roku podpisaliśmy z Województwem Śląskim umowę o dofinansowanie w wysokości 85 % wnioskowanej kwoty. Kolejnym krokiem było wyłonienie wykonawcy prac budowlanych. Prace remontowe rozpoczęły się we wrześniu 2010 roku.

Jaki jest całkowity koszt tej inwestycji?

Ponad 1,8 mln złotych, przy czym dofinansowanie jest w wysokości prawie 1,5 mln. Ostatnie sprawozdanie i rozliczenie finansowe dla Województwa Śląskiego zaplanowane jest na koniec listopada 2010 roku. W tej chwili realizujemy umowy związane z wyposażeniem obiektu m.in. w sprzęt audiowizualny. Aranżując wnętrza zwracamy szczególną uwagę na elementy nowoczesnego odczytania historii rodziny Kossaków oraz dworu. Nie będzie tutaj konwencjonalnych gablot, ani kapci muzealnych. Powstaną za to wielkoformatowe wydruki, będzie możliwość elektronicznego przeglądania zdjęć, odsłuchania archiwalnych wypowiedzi. Projekt ma na celu utworzenie nowoczesnego Centrum Kultury i Sztuki, gdzie powstaną: stanowisko informacyjne, sala przeznaczona na warsztaty dla dzieci i młodzieży, sale wystawiennicze oraz sceny teatralne i koncertowe. Zaprojektowaliśmy także utworzenie parkingów, drogi dojazdowej do obiektu oraz chodników. Naszym głównym celem jest ożywienie dokonań Zofii Kossak oraz fascynującej przeszłości dworu, zwłaszcza szczególnego mikroklimatu dla działania środowisk twórczych i intelektualnych.

Kiedy Centrum Kultury i Sztuki w Górkach Wielkich zacznie działać?

Uroczyste otwarcie Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków” zaplanowane jest na 22-23 października 2010 roku. Planujemy wówczas zorganizować IV Dni Zofii Kossak w Górkach Wielkich. W uroczystościach weźmie udział m.in. Anna Bugnon-Rosset - córka Zofii Kossak, Władysław Bartoszewski oraz François Rosset. W ramach regularnej działalności prowadzone będą: wystawy związane z rodziną Kossaków, wystawy nawiązujące do historii II wojny światowej, warsztaty dziennikarskie i literackie dla młodzieży, spotkania z pisarzami i publicystami. W okresie letnim planujemy organizować koncerty, spektakle i pokazy filmów. W Centrum zaprojektowana jest także nowoczesna przestrzeń dla najmłodszych, która pozwoli za pomocą elektronicznych gadżetów przybliżyć postać skrzata Kacperka, bohatera książki Zofii Kossak „Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata”.

Rozmawiał Łukasz Grzesiczak

Izabela Mikoś jest managerem ds. inwestycyjnych Fundacji im. Zofii Kossak.