Wszystkich Świętych a inne wyznania

1 listopada jest dniem wolnym od pracy i jednocześnie świętem nakazanym w religii katolickiej. Tego dnia w kościołach msze odbywają się w porządku niedzielnym, często odbywają się również nabożeństwa na cmentarzach. Wspominani są Wszyscy Święci – wyniesieni na ołtarze oraz zmarli z rodzin. Tradycją jest składanie na grobach kwiatów, wieńców oraz zniczy.

Na Śląsku Cieszyńskim luteranie stanowią sporą część wszystkich mieszkańców regionu. Stąd też wiele cmentarzy, na których pochowani są zmarli wyznający protestantyzm. W tej religii nie figuruje dzień „Wszystkich Świętych”, jednak obchodzą oni „Pamiątkę Świętych Pańskich” lub „Pamiątkę Umarłych”, które również przypadają 1. Listopada.

Ewangelicy więc również dnia 1. Listopada odwiedzają groby swoich bliskich. Na cmentarzach organizowane są nabożeństwa o charakterze żałobnym i wspomnieniowym. W trakcie kazań duchowni podkreślają nieuchronność śmierci, ale również nadzieję, jaką daje zmartwychwstanie. W modlitwach polecają Bogu osoby żywe, które opłakują swoich zmarłych bliskich. Na grobach również pojawiają się znicze i kwiaty.

W regionie Śląska Cieszyńskiego można znaleźć również cmentarz żydowski – wszystko za sprawą faktu, że przed II wojną światową, wyznawcy judaizmu stanowili 8% populacji Cieszyna. Na cmentarzu ostatnich pochówków dokonano w latach 60. ubiegłego wieku. Cmentarz wciąż istnieje, szacuje się, że jest najstarszym tego typu obiektem w Polsce. Jak jednak Żydzi czczą swoich zmarłych?
Przede wszystkim w wierze judaistycznej nie istnieje dzień "wszystkich świętych". Pamięć zmarłego jest czczona w dniu rocznicy jego śmierci, kiedy jedną z tradycji jest odwiedzenie grobu zmarłego. Za zmarłych odprawiane są modlitwy w synagogach cztery razy w roku, w dzień śmierci rodzina może poprosić o odprawienie dodatkowego nabożeństwa w intencji konkretnego zmarłego.
W tradycji żydowskiej nie pojawia się jednak zwyczaj zostawiania na grobach kwiatów, czy też zapalania zniczy. Najwyższa forma dobroci, skierowana wobec zmarłych, to oznaczenie miejsca pochówku kamieniem nagrobnym. W związku z tym wykształcił się zwyczaj pozostawiania kamyków na grobie, w trakcie odwiedzin na cmentarzu. Na cmentarzach żydowskich pojawiają się jednak kwiaty i znicze – zwykle jest to działanie przedstawicieli innych religii, którzy chcą w ten sposób uhonorować pamięć zmarłego z dalszej rodziny, czy też osoby znajomej. Zgodnie z żydowską tradycją nie ma w tym nic niestosownego.

Warto pamiętać, że w regionie związane z obchodem Dnia Zmarłych są raczej uniwersalne – wszystko za sprawą wielowyznanionowści oraz występowania rodzin (małżeństw) mieszanych – bardzo często rodziny, starając się hołdować tradycjom każdego z jej członków, łączą poszczególne zasady.

JŚ