Weekendowe propozycje rowerowe (WPR). Odcinek 8: drogą ''książęcą'' do Bielska

Obecnie nowa droga to oczywiście ekspresówka S52. Stara droga to tzw "droga cesarska" zbudowana w XVIII w. w celu lepszego powiązania nowo zyskanej prowincji (Galicji) z resztą monarchii. Spróbujemy natomiast odtworzyć przebieg jeszcze starszej drogi, która prowadziła do Bielska zanim powstała cesarska droga. Nazwałem ją sobie - "książęca". Ciekawe kto wie, jak ona dokładnie wiodła...

Fragment Skoczów-Grodziec (kliknij na zdjęcie, by powiększyć),  fot. Daniel Pipień	Fragment Grodziec - Jaworze (kliknij, by powiększyć), Fot: Daniel Pipień	Fragment Jaworze-Bielsko, fot. Daniel Pipień

Z Cieszyna jedziemy starą drogą - "cesarską" przez Ogrodzoną do Skoczowa. Jej poprzedniczka prawdopodobnie biegła podobnie, raczej nie była utwardzona i szeroka była może na jeden wóz konny. Wiła się między polami i przechodziła przez centrum Krasnej, Ogrodzonej oraz Międzyświecia.

Do Skoczowa wjeżdżamy Cieszyńską i kierujemy się na rynek. Niewielkie miasteczko w średniowieczu otaczały drewniano-ziemne obwałowania z dwiema bramami. Droga "książęca" przechodziła przez rynek a potem koło skoczowskiego zamku i przez bród (później most) na Wiśle.

W XVI w. zamek przebudowano na murowany, otoczony wałem ziemnym. Po pożarze miasta w 1713 r. wybudowano nowy obiekt, który przybrał formę dworu. Dwór będący w kiepskim stanie rozebrano w 1938 r.

Rynek w Skoczowie, fot. Daniel Pipień	Pogórze, Zajazd Arenda Fot: Daniel Pipień

Jedziemy dalej do Pogórza i skręcamy obok dawnego zajazdu pocztowego Arenda stojącego przy "cesarce". Droga "książęca” biegła nieco dalej, w okolicach stawów a potem nie wspinała się na Pogórski kopiec, lecz obchodziła go z prawej strony (obecnie ul. Zamek). Mijamy dawny pałac Stonawskich w Pogórzu (DPS), dojeżdżamy do drogi „cesarskiej” i przed Grodźcem (za figurą aniołka) skręcamy w lewo.

Zjedziemy polną drogą do Grodźca i wylądujemy na starym kamiennym moście. Jest tam drewniana kładka, ale dawniej był kolejny kamienny most, po którym pozostał niewielki fragment. Droga biegła koło starego kościoła (obecnie ruiny) i zamku.

Grodziec, kamienny mostek, fot. Daniel Pipień	Grodziec, ruiny kościoła, Fot: Daniel Pipień

Grodziec, zamek, fot. Daniel Pipień

Zalesione wzniesienie z kaplicą Zoblów trawersowała po pd.-wsch. stronie, potem między polami wąwozem schodziła do dolinki (był tam most) i mniej więcej w tym miejscu gdzie dzisiaj biegnie ekspresówka osiągała Świętoszówkę. Przed Jasienicą skręt w prawo w ulicę Kamienną. Tak właśnie dalej prowadziła droga książęca. Droga „cesarska” prowadzi prosto przez Wapienicę do Bielska.

Wprawdzie jedziemy przez Jasienicę i Jaworze, ale centrum dawnych wiosek zostaje na uboczu. W średniowieczu drogi prowadzono przez centrum wsi. Droga którą jedziemy pokrywa się z dawną książęcą drogą i prowadzi przez centrum Jaworza, które było chyba dosyć ważną miejscowością od najdawniejszych czasów. Już w czasach przed naszą erą na wzgórzu Młyńska Kępa znajdował się gród obronny datowany na wczesną epokę żelaza (700 - 400 p.n.e). Na niedalekim wzgórzu Palenica odkryto kamienne kopce i wały. Ominiemy jednak te trochę odległe miejsca, ale w zamian pojedziemy na niewielkie wzgórze Goruszka, gdzie znajduje się okrągła glorieta z XVIII w., podparta sześcioma klasycystycznymi kolumnami. Jadąc kiedyś na szczyt, zaciekawił mnie niski wał biegnący dookoła. Wykorzystując cieniowanie mapy w technice LIDAR zauważyłem, że okrąg otacza cały szczyt Goruszki. Ciekawe czy to co wygląda na wał rzeczywiście jest pozostałością wału otaczającego jakąś dawną osadę, bądź to wałem o innym charakterze np. kultowym, czy też dziełem młodszym?

Jaworze, wzgórze Goruszka, fot. Daniel Pipień	Jaworze Goruszka w technice LIDAR, Fot: Daniel Pipień

W centrum mijamy pałac dawnych właścicieli Jaworza hrabiów Saint-Genoisové d’Anneaucourt. To jednak nie koniec ciekawostek Jaworza. Tuż przy wjeździe do sanatorium dziecięcego znajduje się gródek średniowieczny zwany Zómczyskiem. O tych tajemniczych miejscach możemy nieco dowiedzieć się z krótkiego filmiku o Jaworzu: https://www.youtube.com/watch?v=5_kFrCqde0s

Jaworze, pałac, fot. Daniel Pipień	Jaworze, gródek średniowieczny, Fot: Daniel Pipień

Z Jaworza do Bielska jedziemy koło muzeum oceanograficznego, potem przez mostek na potoku Wapiennica i koło lotniska w Aleksandrowicach. Lotniczą i E. Orzeszkowej na Hulankę skąd Cieszyńską na stare miasto w Bielsku.

Tak docieramy do Bielska, które dawniej było jednym z ważniejszych miast w Księstwie Cieszyńskim. Poza Cieszynem tylko Bielsko, Frysztat i Frydek posiadały mury miejskie.

Bielsko Aleksandrowice, fot. Daniel Pipień	Bielsko, ul. Cieszyńska, Fot: Daniel Pipień

Bielsko leżało kiedyś na granicy KC, będącego od 1327 r. lennem korony czeskiej. Za rzeką Białą było natomiast Księstwo Oświęcimskie (od 1454 r. Królestwo Polskie). Później Bielsko było głównym miastem niewielkiego państewka stanowego, przekształconego w księstwo.

Dodam jeszcze, że zamek został wzniesiony w XIV wieku. Przez następne stulecia był stopniowo rozbudowywany, a wokół niego zaczęła rozwijać się osada, która z czasem uzyskała prawa miejskie. Swój obecny wygląd uzyskał po przebudowie w latach 1855-1864.

W drodze powrotnej jedziemy inaczej i nie mniej ciekawie. Ulicą Sobieskiego do Starego Bielska, gdzie znajduje się dobrze zachowane grodzisko otoczone wałem i fosą. Osada obronna została zbudowana w XII w. lub nawet jeszcze wcześniej a uległa pożarowi w 1400 r. Dobrze zachowały się wały oraz fosa.

Bielsko zamek, fot. Daniel Pipień	Grodziskow  Starym Bielsku, Fot: Daniel Pipień

Z rejonu grodziska udajemy się dalej szlakiem rowerowym Greenway na wzgórze Trzy Lipki, skąd rozpościera się ładny widok na Bielsko oraz Beskid Mały i Beskid Śląski. Następnie przez Mazańcowice i Międzyrzecze do Rudzicy.

Bielsko Trzy Lipki, fot. Daniel Pipień	Mazańcowice, Fot: Daniel Pipień

We wsi znajduje się zaniedbany dawny dwór oraz galeria stracha polnego. Zjeżdżamy serpentynami do Iłownicy skąd przez Pierściec i Kiczyce do Ochab a następnie przez Dębowiec i Gumna do Cieszyna.

Rudzica, dwór, fot. Daniel Pipień	Rudzica, Galeria Stracha Polnego, Fot: Daniel Pipień

Pierściec, fot. Daniel Pipień	Dębowiec, Fot: Daniel Pipień

Daniel Pipień

Daniel Pipień - 38 lat i kilkadziesiąt tysięcy kilometrów na liczniku. Od dziecka pasjonuje się zwiedzaniem i rowerami. Amatorsko startuje w zawodach MTB. Łącząc pasję rowerową i ciekawość świata, poznaje Śląsk Cieszyński i swoimi pomysłami na ciekawe wycieczki rowerowe dzielić się będzie również z Wami.

Wycieczki i wyprawy rowerowe Daniela możecie śledzić na jego, prowadzonym od 2009 roku, blogu: http://daniel3ttt.bikestats.pl/

W kolejnym odcinku na trasę:  Zamki nad Piotrówką

Poprzednie odcinki:

• Odcinek 1: Szańce Jabłonkowskie
• Odcinek 2: Jabłonków i gródki w dolinie Olzy
• Odcinek 3: Wokół Cieszyna i Czeskiego Cieszyna
• Odcinek 4: Białogród i cesarsko-pruskie słupy graniczne
• Odcinek 5:  Szlakiem Ondraszka
  
• Odcinek 6:  Frysztat i dawna Karwina
  
• Odcinek 7: Śląska (Polska) Ostrawa