Uczczą legionistów. 100-lecie Wymarszu Legionu Śląskiego

We wrześniu 2014 roku mija 100. rocznica ważnego dla całego Śląska Cieszyńskiego wydarzenia historycznego - sformowania oddziału wojskowego, który jako Legion Śląski, zwany też cieszyńskim, stał się później częścią II Brygady Legionów Polskich i pod dowództwem pułkownika Józefa Hallera wziął udział we wszystkich kampaniach wojennych w Karpatach, Besarabii, na Bukowinie i Wołyniu.

- Wyekwipowany ze składek mieszkańców Śląska Cieszyńskiego, obozujący w cieszyńskim Parku Sikory Legion Śląski po miesiącu intensywnych ćwiczeń 21 września 1914 r. zaprezentował się licznie przybyłym z tej okazji na cieszyński rynek mieszkańcom miasta i regionu, a po uroczystym pożegnaniu udał się na dworzec, skąd odprawiony został do Mszany Dolnej, gdzie po kilku reorganizacjach zrąb oddziału włączony został – jako 2. kompania, nazywana „śląską” – do 1. batalionu 3. pułku piechoty II Brygady Legionów Polskich. Odtąd też miał brać udział we wszystkich działaniach wojennych prowadzonych przez macierzysty pułk - opisuje Dyrektor Książnicy Cieszyńskiej, Krzysztof Szelong.

Szacuje się, że liczba legionistów pochodzących ze Śląska Cieszyńskiego lub graniczących z nim terenów Moraw przekraczała 600. - Spośród nich co najmniej 10 procent poległo, mając na sobie legionowy mundur, a łączne straty, obejmujące także zmarłych z chorób, rannych, wziętych do niewoli i zaginionych, wyniosły ponad jedną trzecią - podaje Szelong.

Bohaterski czyn legionistów, a także sam fakt uformowania legionów w Cieszynie świadczy o świadomości narodowej mieszkańców Śląska Cieszyńskiego: - Poparcie, z jakim na Śląsku Cieszyńskim spotkała się idea uformopwania Legionów Polskich dowiodło, iż trwający od ponad półwiecza proces formowania się nowoczesnego narodu polskiego w śląskiej dzielnicy dobiegł końca. W chwili, gdy wkraczających na obszar Królestwa Kongresowego żołnierzy Kompanii Kadrowej witał trzask zamykanych okiennic, cieszyńscy Ślązacy zademonstrowali, że stanowią dojrzałą i w pełni świadomą cząstkę narodu polskiego, gotową ponieść najwyższą ofiarę na rzecz wolności, całości i niepodległości Rzeczpospolitej - komentuje dyrektor Książnicy.

Niestety, pamięć o legionistach i ich losach nie są powszechnie znane i doceniane: - Niestety, mimo upływu 100 lat od sformowania Legionów Polskich, losy znacznej części ich śląskich żołnierzy pozostają nierozpoznane. Co więcej, wielu z nich jest dotąd nieznanych nawet z imienia i nazwiska. W ten sposób „ofiara krwi”, którą – według słów poległego jesienią 1915 r. pod Kostiuchnówką Jana Łyska – cieszyńscy Ślązacy złożyli Polsce, nie stała się trwałym elementem świadomości historycznej mieszkańców naszego kraju i regionu - zauważa Szelong.


Program obchodów

godz. 10:00 – sala sesyjna ratusza w Cieszynie. Uroczysta połączona sesja Rady Miejskiej Cieszyna oraz Rady Powiatu z udziałem radnych Sejmiku Śląskiego (za osobnymi zaproszeniami) (przejazd autokarami spod ratusza do Parku Sikory)
godz. 11.30 - Park Sikory w Czeskim Cieszynie. Uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej – wystąpienia oficjalne, modlitwa ekumeniczna, oprawa muzyczna
godz.12:30 - Przemarsz od Mostu Wolności pod Pomnik Legionistów - asysta kompanii honorowej WP oraz Orkiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej
ok. godz. 12.45 - Apel poległych pod Pomnikiem Legionistów, oficjalne wystąpienia, złożenie wieńców od społeczeństwa Śląska. Oprawa muzyczna w wykonaniu połączonych chórów PZKO.
godz. 16.30 – Zamek Cieszyn - Publiczne śpiewanie pieśni legionowych i regionalnych w ramach imprezy Skarby cieszyńskiej trówły”
godz. 18.00 - Msza św. z elementami ekumenicznymi w rotundzie św. Mikołaja
 

Działania towarzyszące:

18.09, godz. 15.00 – Galeria Książnicy Cieszyńskiej – wystawa „I wojna światowa z bliska i oddali. Dramat Wielkiej Wojny w oczach cieszyńskich Polaków” - org. KC.
19.09 godz. 16.00 - wernisaż wystawy plenerowej na rynku - „Cieszyńscy Żołnierze Niepodległości” - org. Książnica Cieszyńska
20.09. godz. 10.00 oraz 12.00 - Gra miejska "Śladem Bohaterów roku 1914" – org. Macierz Ziemi Cieszyńskiej
20.09 - Pokazy grup rekonstrukcyjnych – org. Dolnośląski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” we Wrocławiu.:
od godz. 10.00 - obozowisko na Wzgórzu Zamkowym,
godz. 15.45 - przemarsz w szyku ul. Głęboką do rynku,
godz. 16.00 - pokaz militarny na rynku

Pisaliśmy:
Bohaterscy legioniści