Szkoła Szczepańskiego ruszyła

Pierwszą część uroczystości zdominowały przemówienia dotyczące postaci prof. Jana Szczepańskiego. Dr hab. Marek Rembierz z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Śląskiego w swoim wystąpieniu opowiedział ciekawą historię dotyczącą genezy spotkań w ramach wolnej szkoły. Jak mówił, dzienniki prof. Jana Szczepańskiego zgłębiał profesor Daniel Kadłubiec. W jednym z nich, z datą 8 stycznia 1940, natknął się na taki zapis: będziemy mieli w Ustroniu dwie rzeczy cenne: bibliotekę i muzeum. A może uda nam się zrealizować kiedyś jedno marzenie: wolną szkolę nauk filozoficznych i społecznych w Ustroniu. Droga do realizacji tych celów jest jedna - praca.

Dr hab. Andrzej Kasperek z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w swoim krótkim przemówieniu doprecyzował, iż pierwotnie impreza nazywała się "Letnią Szkołą Nauk Filozoficznych i Społecznych", a dopiero po odkryciu zapisków z dzienników prof. Szczepańskiego nazwa została zmieniona na obowiązującą. Co ciekawe, w poprzednich 4 edycjach wygłoszono 12 wykładów mistrzowskich, 7 wykładów dla młodzieży oraz trzy dla Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Jak zauważa dr hab. Marek Rembierz, biblioteka, muzeum i wolna szkoła nauk filozoficznych i społecznych tworzą tzw. tryptyk humanistyczny. Sama nazwa imprezy skłania do refleksji: gdy wrzuciłem na facebooka informację o naszym spotkaniu ktoś skomentował: co to znaczy wolna? I dało mi to do myślenia. Słowo "szkoła", znaczy z greki czas wolny. Ta nazwa "wolna" to nie było niezrozumienie słowa "szkoła" przez Szczepańskiego, to było właśnie zrozumienie czym jest szkoła, która ze swej istoty powinna być wolna. Wolna od różnego typu nacisków, od politycznych zależności.

W dalszej części inaguracji przemówienie na temat patrona wygłosił profesor Daniel Kadłubiec, urodzony w Trzyńcu etnograf i historyk literatury. Jak mówił: prof. Szczepański był synem chłopskim. Synem chłopskim z równicy, jak powiedziano na zawodziu. Ta chłopskość zaznaczyła się w sposobie prowadzenia nauki, ale też w sposobie prowadzenia życia, które traktował jako obowiązek. Najważniejsza w życiu była pracowitość, rzetelność i moralność. W jego charakterze widać także osobowość górala wynikającą z faktu, iż urodził się i mieszkał na zawodziu, między Równicą a Czantorią. Jak pisał o górach: mają wartość zbliżania się do nieba i zbliżania się do świata. Aby dotknąć nieba, trzeba wspiąć się na szczyt, ale żeby wspiąć się na szczyt, trzeba pokonać własną słabość.

Na zakończenie pierwszej części wykład inauguracyjny wygłosił prof. Jerzy Bartmiński. Dotyczył on charakteru polskiego etosu narodowego. Dowiedzieć się mogliśmy, czy dopatrzyć się w nim możemy elementów psychastenii i histerii oraz czemu określenia "solidarność" i "wolność" nie powinny być stawiane w jednym rzędzie, a nawet czasem się wykluczają.

W dalszej części dnia uczestnicy wydarzenia udali się do Ustronia, gdzie złożono kwiaty pod pomnikiem patrona oraz wysłuchiwali kolejnych wykładów i prezentacji. Szczegółowy program imprezy na następne dni dostępny jest tutaj.

KR