Ulgi i uprawnienia w transporcie autobusowym dla niepełnosprawnych

Pasażerowie, którzy jedynie od czasu do czasu podróżują komunikacją autobusową mogą się czuć zagubieni mnogością dostępnych ulg ustawowych. Nie każdy rodzaj ulgi (i wysokość zniżki) dostępny jest na danym rodzaju komunikacji (w zależności czy dany kurs jest relacji zwykłej, pospiesznej, przyspieszonej czy ekspresowej). Osoby z niepełnosprawnością mają prawo do korzystania z ulg i przywilejów w autobusach dalekobieżnych. Co ważne, także w ramach regularnych przewozów prywatnych.

Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności (inwalidzi dawnej I grupy) mają prawo do:

• 37 proc. ulgi w autobusach PKS pospiesznych i przyspieszonych, na podstawie biletów jednorazowych,
• 49 proc. ulgi na przejazdy w autobusach PKS w komunikacji zwykłej, na podstawie biletów jednorazowych,
• 51 proc. ulgi w autobusach PKS w komunikacji przyspieszonej i pospiesznej dla osób niewidomych niezdolnych do samodzielnej egzystencji,
• 93 proc. ulgi w autobusach PKS w komunikacji zwykłej dla osób niewidomych niezdolnych do samodzielnej egzystencji,
• 95 proc. ulgi na przejazdy w autobusach PKS dla opiekuna towarzyszącego w podróży (na podstawie jednego z dokumentów podopiecznego oraz biletów jednorazowych), przy czym opiekun musi być pełnoletni (skończone 18 lat), a w przypadku osoby niewidomej – jej przewodnik musi mieć skończone 13 lat.

Osoby niewidome, niebędące osobami o znacznym stopniu niepełnosprawności mają prawo do:

• 37 proc. ulgi na przejazdy autobusami PKS (na podstawie jednego z dokumentów stwierdzających niepełnosprawność),
• do 95 proc. ulgi na przejazdy autobusami PKS dla swojego przewodnika towarzyszącego w podróży (osobie niewidomej lub ociemniałej), który musi mieć ukończone 13 lat.

Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością, uczęszczające do szkoły, nie dłużej niż do ukończenia 24. roku życia, a studenci do 26. roku życia, ich rodzice lub opiekunowie mają prawo do:

• 78 proc. ulgi na przejazdy wszystkimi rodzajami autobusów PKS na trasie z miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu do: szkoły, przedszkola, ośrodka rehabilitacji, domu pomocy społecznej, zakładu opieki zdrowotnej, poradni psychologiczno-pedagogicznej, placówki opiekuńczo-wychowawczej, ośrodka wsparcia, i z powrotem, na podstawie legitymacji szkolnej,
• 78 proc. ulgi na przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego autobusowego dla jednego z rodziców lub opiekunów dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością – na podstawie biletów jednorazowych. Uprawnienie to obejmuje wyłącznie przejazd z miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej, placówki opiekuńczo-wychowawczej, placówki oświatowo-wychowawczej, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, specjalnego ośrodka wychowawczego, ośrodka umożliwiającego dzieciom i młodzieży spełnianie obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, ośrodka rehabilitacyjno-wychowawczego, domu pomocy społecznej.

Prawo nie dzieli przewoźników na prywatnych i innych. Zgodnie z ustawą o transporcie drogowym wszyscy przewoźnicy muszą:

• mieć zezwolenie na przewozy regularne,
• uwzględniać ulgi przysługujące pasażerom na podstawie odrębnych przepisów.

Przewoźnik może przyznać swoim pasażerom ulgi i zniżki komercyjne niezależnie od ulg ustawowych. Obowiązuje zasada, że ulgi i zniżki komercyjne są udzielane w innym wymiarze niż ulgi ustawowe. Oznacza to, że przy zakupie biletu z ulgą ustawową nie można skorzystać z innych ulg. To pasażer wybiera, czy skorzysta z ulgi bądź zniżki komercyjnej czy z ulgi ustawowej (jeśli takie uprawnienie posiada).

Zgodnie z ustawą o transporcie drogowym, za odmowę sprzedaży biletu ulgowego osobie uprawnionej, przewoźnikowi grozi cofnięcie zezwolenia na wykonywanie przewozów regularnych z powodu naruszenia lub zmiany warunków, na jakich zostało ono udzielone. Należy bowiem pamiętać, że jednym z warunków jest cennik opłat – jako załącznik do wniosku o udzielenie zezwolenia.

Zezwolenia – koncesję na przewozy autobusowe - w zależności od ich zasięgu – wydaje wójt/burmistrz/prezydent miasta/starosta/marszałek województwa. Dlatego wszelkie sygnały o nieprzestrzeganiu przez przewoźników drogowych przepisów dotyczących ulg przysługującym niepełnosprawnych powinny być kierowane do właściwego organu.

AK, mat. MIiR