Rzecznik przyznał odznakę

Jesteście ludźmi o wielkiej rozpiętości. Z jednej strony musicie chodzić bardzo twardo po ziemi, z drugiej, myśleć o wielkich ideałach, aby w swoim sercu nosić miłość, do których chodzicie z pomocą. Za to dziękuję. - mówił w sali cieszyńskiego Sądu Rejonowego Ryszard Macura, burmistrz Cieszyna. Słowa kierował do kuratorów sądowych. Okazja była szczególna. Odbyła się tutaj uroczystość wręczenia Odznaki Honorowej Rzecznika Praw Obywatelskich. Otrzymała ją kurator sądowa – Aleksandra Dyrda. Odznakę „Za zasługi dla ochrony praw człowieka” wręczył laureatce Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar.

Aleksandra Dyrda ukończyła Uniwersytet Wrocławski. Przez 5 lat pełniła funkcję kuratora społecznego w wydziale rodzinnym Sądu Rejonowego Wrocław-Śródmieście. Od 1998 r. pracuje jako kurator zawodowy w Sądzie Rejonowym w Cieszynie w Zespole Kuratorskiej Służby Sądowej dla dorosłych. W 2008 r. została mianowana na stanowisko kuratora specjalisty. Swoją wiedzę zdobywała na licznych kursach i szkoleniach z zakresu: przemocy w rodzinie, narkomanii, problemów alkoholowych, technik mediacji.
W styczniu 2014 r., w trakcie wizyty w domu jednego z dozorowanych, stanęła w obronie bezbronnej kobiety, narażając się na agresję ze strony uzbrojonego mężczyzny. Jej profesjonalne działanie zadecydowało o tym, że nie doszło do tragedii. W czasie prowadzenia czynności u mężczyzny, którego dozorowałam, w pewnym momencie chciał uderzyć swoją konkubinę. Stanęłam w jej obronie. W mieszkaniu byliśmy sami w trójkę, mężczyzna wyciągnął tasak. Nie chciał nas wypuścić, ta sytuacja trwała ponad godzinę. - opisuje Aleksandra Dorda. Kuratorce udało się zadzwonić do matki mężczyzny. To ona powiadomiła policję o sytuacji. Bałam się strasznie, myślałam, że nie przeżyję. Dozór od wielu lat był tam prowadzony, nie spodziewałam się takiego jego zachowania Cały czas jednak prowadziłam rozmowę, miałam nadzieję, że w ten sposób zmienię jego zachowanie. - dodaje kuratorka.

Po ponad godzinnych negocjacjach kuratorce udało się opuścić mieszkanie. To duża satysfakcja, że zostałam doceniona. Cieszę się, że na sali były osoby, z którymi na co dzień współpracuję i uświetniły tę uroczystość. My jako kuratorzy sprawujemy nadzory nad prowadzeniem tych rzeczy, które dzieją się w miejscu zamieszkania dozorowanych. Przy wykonywaniu tych czynności jest potrzebne trochę misji, żeby zapewnić rodzinie pokrzywdzonych bezpieczeństwo, o to nam głównie chodzi. Żeby nasze działania nie były czynnikiem pobudzającym do agresji. – mówi pani Aleksandra.
W rozmowie z OX.pl Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich mówi, że przyznając tę nagrodę chciał zaznaczyć jak ważny, ale i niebezpieczny jest zawód kuratorów. Pani Aleksandra Dyrda, nie dość, że jest fantastycznym kuratorem sądowym, który kładzie duży nacisk na samokształcenie, jednocześnie jest osobą, która każdego dnia ryzykuje wchodząc do domów, interweniując. Nie wie co ją zastanie. Nie wie z jakimi się spotka reakcjami ze strony tych domowników. Powiedzmy szczerze, nie zawsze oni należą do osób przyjemnych, kulturalnych, które godzą się z tym, że ktokolwiek ma ich nadzorować. To wiąże się z zagrożeniem dla zdrowia, czasami zagrożeniem dla życia. Jak zaznacza rzecznik, społeczeństwo powinno zdawać sobie sprawę, jaką służbę pełnią kuratorzy, jak są niezbędni, aby istniał właściwy nadzór nad wykonywaniem wyroków.

Przy cieszyńskim sądzie pracuje dwudziestu kuratorów, zarówno w wydziałach karnych i rodzinnych. Jak mówi Piotr Stanclik, Sędzia Sądu Rejonowego w Cieszynie niestety coraz częściej pojawia się agresja skierowana w ich stronę. Zadaniem kuratorów jest m.in. ocenia sytuacji rodzinnej, kontrolują też czy skazany wypełnia nałożone na niego obowiązki. Od opisu sytuacji kuratora zależy czy my nie zarządzania wykonania kary. Sąd nie jest w stanie tego sprawdzać. Kuratorom zawodowym pomagają kuratorzy społeczni, bez nich nie byłoby szans opanować wszystkich spraw.

Odznaka honorowa Rzecznika Praw Obywatelskich „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” została ustanowiona 2 listopada 2009 r. Jest zaszczytnym wyróżnieniem za szczególne osiągnięcia na rzecz praw człowieka. Może zostać nadana obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej, obywatelom państw obcych a także organizacjom i instytucjom. Jej laureatami są m.in. Władysław Bartoszewski, Jerzy Owsiak, Polska Akcja Humanitarna, Caritas Polska, Stowarzyszenie „Memoriał”.

Jan Bacza