Ruch paramilitarny tematem Akademii Niepodległości

Książnica Cieszyńska realizuje projekt Instytutu Pamięci Narodowej Akademia Niepodległości. O cyklu wykładów poświęconych historii Polski w przededniu odzyskania przez Nią niepodległości pisaliśmy już na naszym portalu: Akademia Niepodległości w rocznicę Powstania Styczniowego, O Niepodległości słów kilka... .

Tym razem słuchacze dowiedzieli się jak powstawały na terenach Polski będącej pod zaborami organizacje paramilitarne. Pierwszy z prelegentów, prof. dr. hab. Wiesław Jan Wysocki z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie mówił jak powstawały paramilitarne organizacje kładące nacisk na szkolenie wojskowe w zaborze rosyjskim, ale też i austriackim. Sporo uwagi poświęcił postaci marszałka Józefa Piłsudskiego. Nic w tym dziwnego, wszak to on był siłą napędową odradzającego się państwa polskiego i patriotycznego, narodowego ducha. Piłsudski propagował powszechność działania i podkreślał, że
garstka nic nie zdziała. Tak więc kładzenie nacisku na szkolenie, które w przyszłości może przydać się w odrodzonym wojsku polskim było domeną wielu organizacji, takich jak Związek Strzelecki, „Strzelec”, Polskie Drużyny Strzeleckie, Drużyny Bartoszowe, Drużyny Podhalańskie, Polowe Drużyny „Sokoła”, czy wreszcie drużyny skautowe, które też kładły nacisk nie tylko na wychowanie patriotyczne, ale także na przygotowanie młodych ludzi do czynnej walki zbrojnej.

Drugą prelegentką była dr hab. Joanna Januszewska-Jurkiewicz z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach która starała się przybliżyć słuchaczom Zbiorowy portret uczestników ruchu paramilitarnego. Mówiła m.in. o tym, z jakich środowisk wywodzili się członkowie powstających organizacji. - W atmosferze zbliżającej się wojny młodzież akademicka, uczniowie szkół średnich, młodzi robotnicy i rzemieślnicy masowo lgnęli do powstających organizacji paramilitarnych – wyjaśniła. I ona wspomniała postać Józefa Piłusudskiego, który odegrał niemałą rolę tak ogólnie w kwestii dążenia do Niepodległej, jak i tworzenia omawianych organizacji paramilitarnych. Po wygaśnięciu rewolucji lat 1905-1907, grono działaczy socjalistycznych związanych z nim jako przywódcą Organizacji Bojowej PPS, przeniosło swą aktywność do Galicji. Podjęto pracę nad przygotowaniem kadr zbrojnych, które po wybuchu konfliktu między zaborcami mogłyby walczyć przeciw Rosji, dążąc do utworzenia zalążka niepodległego państwa polskiego.

W myśl zasady realizowanej przez Książnicę Cieszyńską wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej Akademii Niepodległości o ile pierwszy z wykładów miał przybliżyć realia ogólnopolskie, to drugi skupić się bardziej na regionie. I tak Januszewska-Jurkiewicz mówiła m.in. o postaci Hieronima Przepilińskiego, który był patronem i współtwórcą powstających w Cieszynie organizacji sportowo-paramilitarnych i skautowych.

(indi)