Oczami niewidomego (55): 26 października - Światowy Dzień Donacji i Transplantacji

Większość nas w rozmowach przy kawie, odpowiadając na pytania w badaniach opinii społecznej, bez wahania deklaruje swoją akceptację dla medycyny transplantacyjnej.

Powody są różne, raz, bo jest to modny temat, innym razem, bo tak wypada, jeśli nie chcemy uchodzić za osoby niewrażliwe i obojętne, bo choć nic o transplantacjach w gruncie rzeczy nie wiemy, to chcemy trwać w tej słodkiej niewiedzy.

Fundacje, stowarzyszenia pacjentów oraz inne organizacje działające na rzecz rozwoju polskiej transplantologii inicjują wiele akcji społeczno-edukacyjnych, mających na celu zwiększenie świadomości społecznej odnośnie dawstwa narządów i tkanek, w tym zwłaszcza szpiku kostnego, a także procedur związanych z przeszczepami, przekazywaniem organów po śmierci. Jednak wiedzy nigdy za mało. Przypomnijmy zatem kilka faktów z historii transplantologii…

W roku 1954 w Stanach Zjednoczonych miał miejsce pierwszy na świeci przeszczep nerki, a pierwszy przeszczep serca odbył się w Kapsztadzie w roku 1967. W tym samym roku, w Republice Południowej Afryki dokonano również pierwszego na świecie udanego przeszczepu wątroby.

Polscy lekarze próbowali także w tym czasie swoich sił w temacie transplantologii. Pierwsze próby przeszczepiania narządów od zmarłych dawców miały miejsce w naszym kraju już w 1965 roku. 26 stycznia 1966 roku odbył się w Polsce pierwszy udany przeszczep nerki.

Najbardziej rozpoznawalną postacią w polskiej medycynie, która cały czas związana była z przeszczepami był Profesor Zbigniew Religa z Kliniki Chorób Serca w Zabrzu. To właśnie on wraz ze swoim zespołem medycznym w 1985 roku dokonał pierwszego udanego przeszczepu serca.

O historii tego najbardziej zasłużonego w Polsce lekarza w dziedzinie transplantologii nakręcony jest film „Bogowie” w reżyserii Łukasza Palkowskiego, z główną rolą graną przez Tomasza Kota.

W dziedzinie transplantologii w ostatnich latach nastąpił ogromny postęp. Oprócz tych przytoczonych przykładów od 2010 roku wykonywane są przeszczepy twarzy. Pierwszy taki przeszczep udał się w 2010 w Barcelonie, a w Polsce w 2013 roku.

W Polsce najczęściej dokonuje się transplantacji narządów miąższowych (nerka, trzustka, wątroba, serce, płuca). Ponadto w polskich ośrodkach transplantacyjnych wykonuje się przeszczepy tkanek - szpiku, rogówki, wysp trzustkowych, a także przeszczepy twarzy. W 2012 roku wykonano w Polsce rekordową liczbę ponad 1500 przeszczepów. Nadal jednak blisko 2500 pacjentów czeka na nowe organy. Najczęściej jest to ich jedyna szansa na przedłużenie życia.

Zarówno w naszym otoczeniu czy powiecie, ale również na blogach internetowych można spotkać osoby, którym przeszczepy uratowały życie i pozwoliły żyć pewniej, nie myśląc już o codziennych wyjazdach na dializy. Życie ich zmieniło się o co najmniej 180 stopni i dziękują za taki „cud”.

Andrzej Koenig