Jubileusz Donacji im. Zbigniewa Michejdy

Wpierw o powołaniu, historii i osiągnięciach Donacji mówiła jej twórczyni, Barbara Michejda-Pinno. Zaczęła od cytatu z Andrzeja Frycza Modrzewskiego, który nazwała lekcją na dzień dzisiejszy. Cytowany fragment pochodził z utworu O poprawie Rzeczypospolitej….  Barbara Michejda-Pinno mówiła o plebejskim charakterze kultury Śląska Cieszyńskiego w jak najbardziej pozytywnym znaczeniu.

- Na Śląsku Cieszyńskim w pewnym momencie szlachta przestała spełniać swoje zadania, a jej obowiązki przejął lud. Chłopi walczyli o język polski, zakładali czytelnie ludowe. Kultura Śląska Cieszyńskiego wyrosła z kultury plebejskiej. Chodzi tu o kulturę plebejską, która miała wielkie aspiracje. To byli chłopi, którzy mieli własne księgozbiory, ekslibrisy, kończyli uniwersytety. Mówiło się, że rolnik cieszyński idąc za pługiem recytuje Horacego. Na wieczorki poetyckie w XIX wieku, na których Franciszek Michejda recytował Odę do Młodości Mickiewicza, chodzili chłopi – zauważyła Barbara Michejda-Pinno.

Zasługi całego rodu Michejdów oraz donatorki Barbary Michejda-Pinno podkreślał zarówno dyrektor Książnicy Cieszyńskiej, jak i Burmistrz miasta Cieszyna, jako że Książnica Cieszyńska, jako placówka publiczna, swymi wzbogaconymi dzięki Donacji zbiorami wzbogaca także dziedzictwo Miasta i jego społeczności.  Obecny na spotkaniu i wernisażu Burmistrz Cieszyna Mieczysław Szczurek gratulując Barbarze Michejda-Pinno osiągnięć zobrazował je kilkoma cyframi. – 10 lat działalności, znacznie ponad tysiąc pozycji druków, rękopisów – to, co zostało dzięki Pani i Pani rodzinie przekazane na rzecz Książnicy, czyli też na rzecz Cieszyna – powiedział Mieczysław Szczurek wręczając Barbarze Michejda-Pinno bukiet kwiatów i monografię Cieszyna.

Donacja to fundusz przeznaczony na uzupełnianie zbiorów Książnicy Cieszyńskiej ustanowiony przez Barbarę Michejdę-Pinno. Umowa o jego oddaniu na rzecz Książnicy Cieszyńskiej zawarta została w 2003 roku. Cele Donacji nawiązują do idei jej Patrona, brata Donatorki, Zbigniewa Michejdy żyjącego w latach 1930-2001, inżyniera elektronika, nauczyciela akademickiego, jednego z pionierów informacji naukowej i komputeryzacji w zakresie bibliotekoznawstwa w Polsce, którego niezrealizowanym marzeniem podczas pobytu na emigracji była jakaś akcja na rzecz dobra kraju. Dopiero po śmierci Zbigniewa Michejdy dążenie to przybrało kształt Donacji, utworzonej decyzją Barbary Michejdy-Pinno. W ciągu dziesięciu lat istnienia Donacji zbiory Książnicy Cieszyńskiej wzbogaciły się za jej sprawą o ponad 1200 jednostek materiałów bibliotecznych. Na nabytki Donacji im. Zbigniewa Michejdy składają się głównie dwudziestowieczne książki, z których największą część stanowią dzieła o tematyce historycznej. Zgodnie z intencją Donatorki, pochodzące z ustanowionego przez nią funduszu środki przeznaczane były na nabywanie do zbiorów Książnicy Cieszyńskiej druków, rękopisów i innych obiektów bibliotecznych o tematyce dotyczącej szeroko pojętej historii i kultury Śląska Cieszyńskiego w kontekście środkowoeuropejskim, ze szczególnym uwzględnieniem stosunków polsko-czeskich. Donacja pozwoliła na sfinansowanie sporej liczby publikacji obcojęzycznych o tematyce śląskoznawczej, których próżno szukać w innych polskich bibliotekach, co nadaje Książnicy Cieszyńskiej wyjątkową rangę wśród placówek mogących służyć swoimi zbiorami badaczom Śląska. Osobną część nabytków stanowi podarowana bibliotece książkowa spuścizna rodziny Donatorki, obejmująca pełne spektrum nauk humanistycznych, sporo literatury pięknej, biografie, pamiętniki i wspomnienia, wydawnictwa poświęcone sztuce, a nawet – jednak już w mniejszym stopniu – nauki ścisłe (głównie książki z prywatnej kolekcji Zbigniewa Michejdy). Jak przyznała podczas wernisażu Barbara Michejda-Pinno, z niektórymi pozycjami z domowej biblioteczki, które towarzyszyły jej od dzieciństwa, rozstawała się z trudem i żalem. Wśród bogato ilustrowanych wydawnictw albumowych na czoło wysuwają się ekskluzywne bibliofilskie edycje Pana Tadeusza oraz Ogniem i mieczem, stanowiące legat męża Donatorki Andrzeja Pinno na rzecz Donacji .  - Donacja wpisuje się w charakterystyczną dla Śląska Cieszyńskiego tradycję fundowania prywatnym sumptem zbiorów publicznych – podkreślił dyrektor Książnicy Cieszyńskiej Krzysztof Szelong dziękując Barbarze Michejda-Pinno za dziesięcioletnią współpracę.

Podczas spotkania zaprezentowano także specjalnie na tę okazję wydany drukiem Katalog nabytków z Donacji imienia Zbigniewa Michejdy w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej 2003-2013 przygotowany przez Małgorzatę Szelong, która przyjmowała wszystkie książki. Autorka katalogu opowiedziała nie tylko o konstrukcji katalogu i o tym, jak wygodnie z niego korzystać, ale także o niezwykłych emocjach towarzyszących jej podczas rozpakowywania paczek z cennymi drukami i książkami.  – Miałam ten przywilej i przyjemność witania wszystkich nabytków. Muszę przyznać, iż mimo, że praca, kontakt z książkami, jest dla nas codziennością, przechodzą przez nasze ręce setki woluminów, to te materiały, które trafiły do naszych zbiorów za pośrednictwem Donacji, były za każdym razem materiałami wyjątkowymi – podkreślała ze wzruszeniem Małgorzata Szelong.

Wystawa, jaką można było obejrzeć już w piątek, i oglądać będzie można do  31 stycznia 2014 r., a przygotował ją Wojciech Święs zatytułowana jest Świadomość wspólnego dobra. W dziesięciolecie istnienia Donacji im. Zbigniewa Michejdy 2003-2013 prezentuje wybór druków i rękopisów, które biblioteka otrzymała ze środków Donacji. Przybliża także postać jej Patrona – jednego z pionierów informacji naukowej oraz komputeryzacji w zakresie bibliotekarstwa w Polsce.

- Wystawa zainteresuje nie tylko bibliofilów i miłośników historii. Będzie fascynującą podróżą do świata kultury czytelniczej, jak i szerzej, umysłowej, minionych dziesięcioleci, wraz z różnorodnymi jej atrybutami, które dziś przestają już powoli istnieć: ekslibrisami, pisanymi w książkach dedykacjami, a także posiadającymi niezaprzeczalne walory artystyczne czarno-białymi fotografiami autorstwa Stefanii Michejdy, poruszającymi listami oraz mnóstwem wspaniałych książek – zachęca do obejrzenia ekspozycji Wojciech Święs.

(indi)

Zobacz fotoreportaż>>>