Dzisiaj Boże Ciało

Dziś Boże Ciało, czyli uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. To jedno z głównych świąt obchodzonych w Kościele Katolickim. Dziś od rana procesje z Najświętszym Sakramentem przechodzą ulicami miejscowości.

Ustanowienie Bożego Ciała wiąże się z objawieniami Julianny z Cornillon. Początkowo święto było obchodzone wyłącznie w diecezji Liegie, ustanowione przez tamtejszego biskupa Roberta w 1246 r. Sześć lat później legat papieski rozszerzył obchodzenie tego święta na Germanię, natomiast papież Urban IV bullą "Transiturus" z 1264r. ustanowił Boże Ciało świętem obowiązującym w całym Kościele,  jako "zadośćuczynienie za znieważanie Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, błędy heretyków oraz uczczenie pamiątki ustanowienia Najświętszego Sakramentu".

Śmierć Urbana IV przeszkodziła ogłoszeniu bulli. Dokonał tego papież Jan XXII (w 1334 r.), natomiast papież Bonifacy IX polecił w 1391 r. wprowadzić święto Bożego Ciała wszędzie tam, gdzie jeszcze nie było ono obchodzone.

W Polsce Boże Ciało pojawiło się 1320r. w diecezji krakowskiej. Pod koniec XIVw., obchodził jej już cały kraj. Procesje eucharystyczne nieodzownie kojarzące się ze świętem wprowadzono jednak znacznie później w XV w. Przemarsz z Najświętszym Sakramentem ulicami miejscowości był połączony z modlitwą błagalną o odwrócenie nieszczęść i dobrą pogodę. Dlatego przy czterech ołtarzach śpiewano początkowe teksty Ewangelii i udzielano uroczystego błogosławieństwa. W Polsce od czasów rozbiorów procesja Bożego Ciała łączyła się w świadomości wiernych z manifestacją przynależności narodowej. Po II wojnie światowej procesje w czasie Bożego Ciała, stawały się znakiem jedności narodu i wiary. Z tej racji ateistyczne władze państwowe niejednokrotnie zakazywały przeprowadzania procesji urządzanych ulicami miast.

Szczególne zwyczaje związane z Bożym Ciałem kultywowane są w Beskidach. Górale uczestniczą w procesji Bożego Ciała w strojach ludowych, a z każdego z czterech przyozdobionych brzozami ołtarzy urywa się kawałek gałęzi. Małgorzata Kiereś, etnografka z Istebnej, opisując zwyczaje wśród społeczności żyjącej na pograniczu polsko-czesko-słowackim, przypomina, że wierzono, iż gałązka z Bożego Ciała zatknięta na ścianie lub w pomieszczeniach gospodarczych chroni przed nieszczęściem i ma moc odganiania burzy.

Zdaniem badaczki obrzędowości ludowej to przykład nawarstwiania się kultury chrześcijańskiej i archaicznych poglądów mitycznych. - Ponadto to wyjątkowy dzień ilustrujący nadal więź społeczną tutejszych mieszkańców. To oni muszą wykonać wiele pracy, aby wspólnie przygotować ołtarz, procesje - zauważa Kiereś.

Jednak to nie wszystko. Na Śląsku Cieszyńskim znany jest także zwyczaj wicia niedużego zielonego wianuszka z różnych roślin polnych. - Wianek zabierało się na procesję, by mógł go poświęcić kapłan. Wieszano później w domu na ścianie obok obrazów religijnych - dodaje Małgorzata Kiereś.

Ewangelicy mieszkający w naszym regionie tego dnia spotykają się na nabożeństwie "przy kamieniu" na Równicy w Ustroniu. Miejsce to upamiętnia liturgie sprawowane niegdyś przez prześladowanych luteran w czasach kontrreformacji.

KOD/KAI