Dziś św. Wojciecha - czas wyprowadzenia owiec na górskie pastwiska

Ar--Ai: miało być o Wojciechu a na zdjęciu znowu istebnioki

donekT: Okres życia św. Wojciecha Adalberta (956- 997) przypada na drugą połowę X wieku. Jest to czas, kiedy Kościół zachodni, w znaczeniu papiestwa, wychodzi z epoki upadku, demoralizacji. Wraz z końcem pontyfikatu Jana XII kończy się epoka tak nazywanej pornokracji w Kościele, a rozwija się ruch odnowy Kościoła zapoczątkowany w klasztorach zrzeszonych wokół Cluny. W 962 r. Otto I interweniuje w Rzymie, w konsekwencji czego został namaszczony na cesarza, upadłe cesarstwo zachodnioeuropejskiej zostaje odtworzone, a założona wówczas I Rzesza (Cesarstwo Rzymskie) istnieje do 1806 r., kiedy zostaje zlikwidowana przez Napoleona. Władca Niemiec narzuca papiestwu prymat władzy świeckiej nad duchowną, spod którego Kościół będzie się emancypował w następnym stuleciu, a sam konflikt zostanie złagodzony zawarciem w 1122 r. konkordatu w Wormacji.

donekT: Jest to czas nie tylko wielkiej reformy i odnowy Kościoła, ale także organizacji kolejnych udanych wypraw misyjnych. W 965 r. chrystianizuje się Dania, w 966 r. chrzest przyjmuje Polska, młoda wówczas państwowość, nieco później Węgry w 974 r., przynajmniej wstępnie, następnie Ruś w 988 r., Islandia w 1000 r., Szwecja w 1008 r. i Norwegia w roku 1024. Nie zawsze i nie wszędzie chrystianizacja została przeprowadzona w sposób modelowy, często swój wkład miał również czynnik polityczny. Chrzest władcy przedstawiany jest jako przyjęcie chrześcijaństwa przez całe państwo, choć w rzeczywistości chrystianizacja stanowiła rozłożony na stulecia proces. W przypadku Polski o jej całkowitym zaprowadzeniu możemy mówić dopiero w odniesieniu do końca wieku XII, kiedy zaprowadzona została jednolita sieć parafialna.

donekT: Wojciech przyszedł na świat w możnym rodzie czeskich Sławnikowiców, usadowionym w Libicach. Wychowywał się wespół z przyszłym cesarzem Ottonem III i to w okresie, kiedy na dworze niemieckim istotne były kulturowe wpływy bizantyńskie, za sprawą Teofano, matki przyszłego Ottona III. Wojciech, z racji swego pochodzenia i posiadanych zdolności, miał przed sobą szeroko otwarte drzwi do wspaniałej kariery. Stosunkowo szybko objął sakrę biskupa Pragi, gdzie wykazał się gorliwą pobożnością, zamiłowaniem do porządku i dał się poznać jako bardzo wymagająca osoba. Praga wówczas słynęła jako jedno z ważniejszych w Europie centrów handlu niewolnikami, Wojciech część z posiadanych środków materialnych przekazywał na wykup niewolników. Praski biskup nie zaskarbił sobie życzliwości ze strony mieszkańców miasta, przez których został wypędzony. Następnie Wojciech pojawia się w Rzymie i na Węgrzech, gdzie udziela się w działalności misyjnej. Po powrocie na stolicę biskupią, w związku z czynnikami politycznymi i obłożeniem klątwą wpływowej rodziny Werszowców, wymordowany zostaje ród Sławnikowiców, z którego ocalali pozostają Wojciech i dwaj jego bracia (Radzim i Sobiesław). Wojciech chroni się w Rzymie, skąd zostaje wezwany do podjęcia wyprawy misyjnej w pogańskich Prusach.

donekT: W 996 r. misjonarz pojawia się na dworze Bolesława Chrobrego, stąd rusza z wyprawą misyjną do Prus. To właśnie wówczas w 997 r., po raz pierwszy na kartach historii, pojawia się wzmianka na temat Gdańska, w związku z misją Adalberta. Wojciech swoją działalność docelową rozpoczyna w okolicach dzisiejszego Elbląga. Wedle przekazów, misjonarz owładnięty gorliwością popełnił kilka niezręczności, którymi zraził sobie miejscową ludność. W trakcie swej posługi został zaatakowany i przeszyty oszczepem. Ciało męczennika wykupił Bolesław Chrobry za ilość złota odpowiadającą jego wadze. W 999 r. papież Sylwester II uznał Wojciecha za męczennika i świętego. W 1000 r. z pielgrzymką do grobu św. Wojciecha wybrał się sam cesarz Otton III, który wówczas wydał zgodę na koronację Bolesława Chrobrego i ustanowienie polskiej prowincji kościelnej. Wojciech do dziś pozostaje patronem Polski.

donekT: Pierwszym metropolitą gnieźnieńskim został Radzim Gaudenty, brat Wojciecha. Za "sprawą Wojciecha" powołano wówczas biskupstwa w Kołobrzegu, Wrocławiu i Krakowie. Ówczesne ziemie późniejszego Śląska Cieszyńskiego znalazły się w ramach diecezji wrocławskiej. Sobiesław pozostał na służbie u Chrobrego. Poniektóre szlacheckie polskie rody u swego zarania upatrywały Sobiesława Sławnikowica.

donekT: Dla porównania, Czechy swojej prowincji kościelnej doczekały się dopiero w 1344, w czasach Jana Luksemburskiego.