74 Tydzień Ewangelizacyjny w Dzięgielowie

Ar--Ai: protestanci to w Polsce margines religijny, ale podlegają oni tym samym co katolicy procesom: "Nie zdaliśmy sobie jeszcze do końca sprawy z ogromnej przemiany, która dokonuje się w naszej epoce: oto następuje koniec cywilizacji liczącej szesnaście wieków. Po wielu wahaniach używam tu słowa mrożącego krew w żyłach: "agonia". Bowiem śmierć epoki chrześcijańskiej nie jest z pewnością śmiercią nagłą. Zresztą, z pewnymi wyjątkami, cywilizacje nie umierają nagle: zanikają stopniowo, w licznych konwulsjach. Cywilizacja chrześcijańska od dwóch stuleci walczy o to, aby nie umrzeć, i na tym polega ta poruszająca i heroiczna agonia. Ma na tyle starożytne korzenie, aby początkowo myśleć, że przysługuje jej rodzaj nieśmiertelności – czyż nie jest naznaczona pieczęcią transcendencji? Później natomiast uważała się, jak niektórzy starcy, za zbyt starą, aby umrzeć. Dla katolików Kościół jest wieczny: zawsze będzie grupa wiernych, chociażby bardzo niewielka, która będzie tworzyła Kościół."

Ar--Ai: Jednak cywilizacja chrześcijańska to zupełnie inna rzecz. Chodzi o cywilizację inspirowaną, porządkowaną i kierowaną przez Kościół. Biorąc pod uwagę ten aspekt, można powiedzieć, że epoka chrześcijańska trwała szesnaście wieków, od bitwy nad rzeką Frigidus w 394 r. do drugiej połowy XX w., do sukcesu zwolenników przerywania ciąży. Reformy społeczne są czymś istotnym dla zrozumienia początku i końca, bo chodzi tu o cywilizację, innymi słowy: o pewien sposób życia, o wizję granicy pomiędzy dobrem i złem.

Ar--Ai: Epoka oświecenia, być może rozpoczęta już bardzo wcześnie (wraz z Montaigne’em, a może z Vico?), a która osiągnęła punkt kulminacyjny podczas wielkiej rewolucji, kwestionuje chrześcijaństwo, atakując właśnie cywilizację chrześcijańską, to znaczy jej sposób bycia, moralność, przekonania. Rewolucja francuska nie mogła dokonać się inaczej jak tylko w kontrze do cywilizacji chrześcijańskiej, która była od swojego początku aż do czasów obecnych, o czym zbyt często zapominamy, głównym wrogiem modernizmu. Historycy przekonująco wykazali, dlaczego rewolucja francuska z roku 1789, która jest czwartą tego rodzaju rewolucją na Zachodzie, była wydarzeniem szczególnym w porównaniu z poprzednimi rewolucjami. Rewolucje niderlandzka, angielska i amerykańska dla dokonania przewrotu starego porządku społecznego oparły się na fundamencie religijnym jak Archimedes na dźwigni.

Ar--Ai: Od początku XIX w. Kościół katolicki staje się przedmurzem w walce przeciwko nowoczesności. Ponieważ współczesne pojęcie wolności idzie do przodu jak przeznaczenie i nie może się zatrzymać, ponieważ jej przeciwnicy sami się ośmieszają, Kościół w ciągu półtora wieku powoli traci swoją moc, swoją aurę i swój wpływ: "Stulecia nowoczesności są krucjatą przeciwko cywilizacji chrześcijańskiej", mówił José Ortega y Gasset. To upadek chrześcijaństwa jako cywilizacji chrześcijańskiej. Chrześcijaństwo jako cywilizacja jest owocem katolicyzmu, religii holistycznej, broniącej społeczeństwa organicznego, odrzucające indywidualizm i indywidualną wolność.

Ar--Ai: Jej zderzenie z nowoczesnością było czymś naturalnym, a gdy nowoczesność osiągnęła punkt kulminacyjny, przeznaczeniem religii stało się zaniknięcie. Podczas II Soboru Watykańskiego, w latach sześćdziesiątych XX wieku, Kościół w końcu uznał wolność religijną; "rewolucja kopernikańska", którą przygotowała encyklika Jana XXIII "Pacem in terris" z 1963 r., dokonała się w burzliwych wewnętrznych dyskusjach. Nic dziwnego: chodziło przecież o ogłoszenie czegoś dokładnie przeciwnego do "Syllabusa" zadekretowanego wiek wcześniej przez Piusa IX.

Ar--Ai: Tę historię dwóch stuleci naznacza raczej stopniowe przyzwyczajanie się do sytuacji uznawanej początkowo za niedopuszczalną, następowanie po sobie coraz dalej idących kompromisów i w końcu osiągnięcie stanu, w którym nie pozostaje już nic. To historia klęski, w której wszystko było gwałtownie kontestowane, ale gdzie nic nie zostało ocalone, nawet rzeczy najistotniejsze. To historia agonii w konkrecie albo, jak kto woli, walki na śmierć i życie, przegranej z góry. [Fragment książki Chantal Delsol "Koniec świata chrześcijańskiego. Inwersja normatywna i nowa era"]