Osoba na wózku – jak jej pomóc?

Osoby z takimi niepełnosprawnościami w Polsce to jedna z najliczniejszych grup, około 570 tysięcy dusz na kółkach. Osób takich nie spotykamy na swojej drodze codziennie ale coraz więcej takich niepełnosprawnych wychodzi ze swoich mieszkań czy to na spacer, zakupy, do lekarza itp. Czy na pewno wiemy na co zwrócić uwagę gdy spotkamy taką osobę i jak jej bezpiecznie pomóc?

Większość z nas o niepełnosprawności wie niewiele – jakie są jej rodzaje, jakie problemy mają osoby niepełnosprawne, z czym muszą mierzyć się na co dzień… Dlatego w kontaktach z osobami niepełnosprawnymi czujemy się niepewnie, a nawet niekomfortowo. Mamy tego świadomość. Często nie wiemy, jak zachować się wobec osoby niepełnosprawnej. Uciekamy wzrokiem, udajemy, że nie widzimy albo nie potrafimy ukryć zainteresowania, nie wiemy, czy wypada nam zapytać o przyczyny niepełnosprawności albo zaproponować pomoc. Tak bardzo nie chcemy sprawić przykrości, że sami czujemy się niepewnie. Wolimy się więc wycofać niż narzucać. Z najróżniejszych przyczyn czujemy się skrępowani, choć – patrząc na to zdroworozsądkowo – nie mamy ku temu żadnych powodów.

Oto kilka podpowiedzi jak zachowywać się i jak pomagać osobie z dysfunkcją ruchu poruszającej się na wózku inwalidzkim:
- drzwi i podjazdy w budynku powinny być zawsze otwarte, aby ułatwić dostęp osobom poruszającym się na wózku
- wózek (tak samo jak laska lub pies przewodnik dla osoby niewidomej) stanowi dla osoby poruszającej się na nim element swojej przestrzeni – nie należy więc opierać się na wózku, traktować wózka jak wieszaka (prosząc osobę o potrzymanie płaszcza) lub barku (stawiając szklankę na pulpicie przymocowanym do wózka), pchać ani dotykać wózka
- rozmawiając z osobą poruszającą się na wózku, powinno starać się utrzymywać kontakt wzrokowy na zbliżonym poziomie (np. można usiąść na krześle zamiast stać)
- pracodawca, który zatrudnia osobę poruszającą się na wózku, powinien umieścić jak najwięcej przedmiotów w zasięgu ich ręki oraz usunąć przedmioty stanowiące przeszkody na drodze takich osób
- udostępnij (np. w swoim zakładzie) toaletę, jeśli toaleta publiczna jest niedostępna dla osób poruszających się na wózku (np. toaleta publiczna znajduje się na piętrze)
- zanim udzielisz jakiejkolwiek pomocy (pchanie wózka, otwarcie drzwi itd.) zapytaj najpierw osobę o to w jaki sposób możesz jej pomóc, aby twoje działania nie zaszkodziły tej osobie

Ta ostatnia wskazówka powinna być chyba wymieniona jako pierwsza ponieważ jeżeli mamy kontakt z osobą niepełnosprawną z różną dysfunkcją na początek powinniśmy taką osobę zapytać czy można jej pomóc i jak najlepiej to zrobić. Pamiętajmy, że każda osoba niepełnosprawna może potrzebować innej pomocy ze względu na stopień swojej dysfunkcji, poziom zrehabilitowania oraz przeszkód jakie napotyka w tym momencie.

W odniesieniu do wszystkich osób – zarówno sprawnych jak i niepełnosprawnych – należy postępować tak, aby nie naruszyć ich godności, bezpieczeństwa, aby wykazywać w stosunku do nich odpowiedni szacunek. W kontaktach z osobami niepełnosprawnymi wymaga się więcej zrozumienia i akceptacji, ale wynika to jedynie z ograniczeń, jakie te osoby posiadają ze względu na swoją dysfunkcję.

AK