Jakie powietrze ma Ustroń?

Uzdrowiska w Polsce – na Śląsku Cieszyńskim tylko jedno

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (t. j. Dz. U. z 2005 r., poz. 1399, z późn. zm.) uzdrowiskiem jest obszar, na terenie którego prowadzone jest lecznictwo uzdrowiskowe, który jest wydzielony w celu wykorzystania i ochrony znajdujących się na danym terenie naturalnych surowców leczniczych. Statut uzdrowiska nie jest łatwo otrzymać. Miasto musi spełnić szereg warunków, a ogłoszenie miasta uzdrowiskiem odbywa się przez Uchwałę Rady Ministrów.

Wśród ponad 40 uzdrowisk w Polsce tylko jedna miejscowość ze Śląska Cieszyńskiego ma statut uzdrowiska – jest nią Ustroń (choć o byciu uzdrowiskiem marzą też w Jaworzu), który już w 1882 r. otrzymał statut austriackiego uzdrowiska, zaś w 1967 r. - prawa uzdrowiska PRL, a w 1972 r. WRN w Katowicach uchwaliła dla niego statut.

Badanie głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska

Pod koniec 2024 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska opublikował kolejny raport dotyczący jakości powietrza w uzdrowiskach, który przedstawia informacje dotyczące stanu jakości powietrza na obszarze uzdrowisk w Polsce w roku 2023, z uwzględnieniem zmienności stężeń zanieczyszczeń w latach wcześniejszych. Szczególną uwagę w raporcie poświęcono najbardziej problematycznym w polskich warunkach zanieczyszczeniom powietrza: pyłowi zawieszonemu (frakcje PM10 oraz PM2,5), jak również oznaczanemu w nim benzo(a)pirenowi. Pod uwagę wzięto 45 uzdrowisk, w tym Ustroń.

Normy jakości powietrza

Dla zanieczyszczeń, które mają istotny wpływ na zdrowie i środowisko, przyjęto następujące normy:

Pył zawieszony PM10:

Średnie roczne stężenie: ≤ 40 µg/m³.

Średnie dobowe stężenie: ≤ 50 µg/m³, z maksymalnie 35 dniami przekroczenia w ciągu roku.

Benzo(a)piren (B[a]P):

Poziom docelowy (średnie roczne stężenie): ≤ 1,0 ng/m³.

Dwutlenek azotu (NO₂):

Średnie roczne stężenie: ≤ 40 µg/m³.

Średnie godzinowe stężenie: ≤ 200 µg/m³, z maksymalnie 18 przekroczeniami w roku.

Jakość powietrza w Ustroniu?

Z badania wynika, że jakość powietrza w Ustroniu w 2023 roku była dobra, lepsza niż w 2022. Mimo, że były tez przekroczenia.

Pył zawieszony PM10: Średnie roczne stężenie wynosiło 14,6 µg/m³, co oznacza spadek o 11,4% w porównaniu do 2022 roku. Percentyl S90,4 (parametr oceniający najwyższe dobowe stężenia) wyniósł 22,5 µg/m³, co również stanowiło istotny spadek o 20,4% w stosunku do roku poprzedniego.

Benzo(a)piren (B[a]P): Mimo ogólnej poprawy jakości powietrza, Ustroń odnotował przekroczenie poziomu docelowego dla tej substancji, co jest typowe dla wielu uzdrowisk w Polsce.

Dwutlenek azotu (NO₂): Stężenie roczne wynosiło 10,0 µg/m³, co jest jednym z niższych wyników wśród uzdrowisk, choć w granicach normy dopuszczalnej. (w 2022 roku było 11,0 µg/m³).

Porównanie z innymi uzdrowiskami

PM10: Ustroń wypadł korzystnie na tle innych uzdrowisk. Przykładowo, w Goczałkowicach-Zdroju odnotowano stężenie PM10 na poziomie 19,1 µg/m³, a w Rabce-Zdroju 19,5 µg/m³.

Benzo(a)piren: Problem przekroczenia poziomu docelowego B[a]P występował również w takich miejscowościach jak Goczałkowice-Zdrój i Rabka-Zdrój, co wskazuje na potrzebę dalszych działań redukujących emisję.

W 2023 roku jakość powietrza w Ustroniu była dobra, szczególnie w zakresie stężeń pyłów zawieszonych PM10 i NO₂, co potwierdza jego status uzdrowiska przyjaznego zdrowiu. Niemniej jednak, problem benzo(a)pirenu pozostaje wyzwaniem dla miasta.

Więcej szczegółów znajdziecie w raporcie TUTAJ

NG