Dwudziestolecie „Kuranta” w Muzeum Drukarstwa

Początki i znaczenie litografii

Podczas otwarcia Leszek Samiński ze Stowarzyszenia Muzeum Drukarstwa oraz Magdalena Chorąży-Suchy, dyrektor Zamku Cieszyn, który sprawuje opiekę nad muzeum, przypomnieli, że litografia to technika rzadziej dotąd eksponowana w tej instytucji. Zwrócili uwagę na jej walory artystyczne i potencjał twórczy.
W wystąpieniach przybliżono historię wynalazku. Podkreślono, że litografia nie narodziła się w drukarni, lecz z inicjatywy aktora i dramaturga, który szukał sposobu na samodzielne i tanie publikowanie swoich tekstów. Przypadkowo odkrył on metodę druku płaskiego, w której elementy drukujące i niedrukujące leżą w jednej płaszczyźnie. W klasycznej formie matrycą był kamień wapienny – jego tłuste partie przyjmowały farbę, a zwilżone wodą ją odpychały.
Rozwój i przemysłowe zastosowania
Wspomniano, że już w 1830 roku pojawiła się litografia kolorowa, a technika szybko zdominowała ówczesny rynek poligraficzny. W XX wieku jej zastosowania przemysłowe stopniowo zanikały, choć jeszcze po wojnie funkcjonowały pracownie drukujące etykiety, między innymi w Częstochowie. Wypowiedzi uzupełniono wyjaśnieniem etymologii nazwy: „litos” oznacza kamień, a „grafik” – rysowanie.

Litografia w Cieszynie

Jak przypomniano, w Muzeum Drukarstwa prace wykonane w tej technice prezentowano wcześniej rzadko. Wymieniono między innymi ekspozycje „Litografia z emocjami” z 2018 roku oraz „Nasza pasja: litografia”, poświęconą drukowi przemysłowemu etykiet autorstwa Franciszka Kubeczki i Gustawa Porębskiego.
Dwudziestoletnia historia „Kuranta”
Koło „Kurant” powstało w 2005 roku, rok po uruchomieniu w Cieszynie pracowni litografii. Początkowo skupiało się na klasycznym druku na kamieniu, z czasem poszerzając zakres o eksperymenty łączące litografię z drukiem wypukłym i wklęsłym, a także o algrafię – wykonywaną na blachach offsetowych. Część z prezentowanych na wystawie prac powstała właśnie w tych technikach.
Opiekun koła zwrócił uwagę, że litografia wymaga wysiłku fizycznego i cierpliwości, dlatego studenci nazywają pracownię „małą siłownią”. Podkreślił również, że technika ta pozwala uzyskać niezwykle szeroką skalę efektów – od rysunkowych po malarskie.

Jubileuszowa ekspozycja

Jak poinformowano podczas otwarcia, jubileuszowa prezentacja obejmuje kilkadziesiąt litografii powstałych w ciągu dwóch dekad działalności koła. Zgromadzone prace stanowią część bogatego archiwum, które dokumentuje dorobek studentów. W podsumowaniu opiekun „Kuranta” podziękował Muzeum Drukarstwa za współpracę, a przewodnicząca koła – za zaangażowanie uczestników i dobrą atmosferę w pracowni. Zachęciła także studentów pierwszego roku grafiki do odwiedzenia warsztatu i poznania techniki litograficznej.

Wystawa w Muzeum Drukarstwa

Ekspozycja „Kurant – 20 lat” jest prezentowana w Muzeum Drukarstwa przy ul. Głębokiej 50 w Cieszynie. Zwiedzanie możliwe jest do 23 listopada 2025 roku w godzinach otwarcia muzeum: w piątki od 14.00 do 20.00, w soboty i niedziele od 12.00 do 18.00 oraz od poniedziałku do czwartku w godzinach 9.00–15.00.

indi