Dokąd na wycieczkę? Ścieżka edukacyjna tragedii żywocickiej

6 sierpnia 1944 roku funkcjonariusze niemieckiego Gestapo zastrzelili 36 niewinnych mężczyzn: 28 Polaków i 8 Czechów – mieszkańców Żywocic i okolicznych wiosek. Była to największa zbrodnia wojenna na Śląsku Cieszyńskim. Rozstrzelani to cywile, którzy nie byli zaangażowani w partyzantkę, a jedynie zwykli mieszkańcy Żywocic, Suchej Dolnej i Górnej oraz Cierlicka Dolnego. Ofiary były wywlekane o świcie z domów i rozstrzeliwane nieopodal, często na oczach dzieci, lub zastrzelone, gdy wracały z nocnej zmiany w kopalni.

Ofiary upamiętnia pomnik autorstwa Franciszka Świdra w centrum Żywocic, przedstawiający kobietę z dzieckiem na ręku – symbol wdowy z osieroconym dzieckiem. Co roku, w sobotę najbliższą rocznicy tragedii, pod pomnikiem organizowane są uroczystości wspomnieniowe, mające uczcić pamięć ofiar i przypominać tę tragiczną historię. Więcej informacji na ten temat można znaleźć tutaj.

Władysław Kristen z Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej dokładnie w rocznicę tragedii, 6 sierpnia, organizuje rajd rowerowy „Śladami żywocickich steli”. (pisaliśmy np. tutaj, tutaj, czy tutaj) 

Ścieżka edukacyjna

Ścieżka oznakowana jest kolorem niebieskim i prowadzi turystów do poszczególnych pomniczków upamiętniających ofiary tragedii. Aby ułatwić orientację, stowarzyszenie umieściło dwie duże tablice z mapą trasy, spisem pomniczków oraz nazwiskami ofiar. Pierwsza tablica znajduje się w sąsiedztwie centralnego pomnika i muzeum, druga tablica została zamontowana przy wejściu do lasu od strony ul. Zielonej. Tablice te są nie tylko praktycznym przewodnikiem, ale także pełnią funkcję edukacyjną, przypominając o wydarzeniach i ludziach, których pamięć czcimy.

Przygotowana przez stowarzyszenie „Životice Sobě” mapka oraz ustawione w terenie tablice z turystycznymi drogowskazami umożliwiają indywidualne, samodzielne przejście szlaku i odwiedzenie wszystkich pomniczków, które ustawiono dokładnie w tych miejscach, gdzie w 1944 roku gestapo zamordowało 36 niewinnych mieszkańców Żywocic i okolicznych wiosek.

Jeśli ktoś woli przejść szlak z przewodnikiem, okazja będzie już za tydzień

Jeśli ktoś wolałby szlak przejść z przewodnikiem, to okazja ku temu nadarzy się już za tydzień, 11 sierpnia. Muzeum Śląska Cieszyńskiego w ramach cyklu letnich „Spacerów Szersznikowskich” organizuje spacer „Śladami żywocickich steli”. Poprowadzi go Roman Wirth ze stowarzyszenia „Olza Pro” zajmującego się kultywowaniem miejsc pamięci na Zaolziu. Zbiórka przy Pomniku Tragedii Żywocickiej 11 sierpnia o godz. 11:00.

Dodatkowe Materiały

Zainteresowani tą tragiczną historią mogą sięgnąć do książki „Świadectwo z Żywocic” („Svědectví ze Životic”) czeskiego historyka Mečislava Boráka, którą Muzeum Těšínska wydało także po polsku (pisaliśmy) 

Już dziś, 3 sierpnia 2024, o 14:00 na dziedzińcu Muzeum Śląska Cieszyńskiego zostanie otwarta wystawa plenerowa „ŻYWOCICE 1944”. Wystawa jest dwujęzyczna, polsko-czeska, i jest częścią projektu „Śląskie Lidice. Osiemdziesiąta rocznica tragedii żywocickiej”, realizowanego przez Muzeum Śląska Cieszyńskiego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wystawa będzie prezentowana na dziedzińcu Muzeum Śląska Cieszyńskiego do końca października 2024 roku.

(indi)