Uchwała rady niezgodna z prawem - główną przyczyną numer PESEL

Sytuacja taka miała miejsce w przypadku uchwały z dnia 30 sierpnia, dotycząca określenia szczegółowych zasad wnoszenia inicjatyw obywatelskich, zasad tworzenia komitetów inicjatyw uchwałodawczych, zasad promocji obywatelskich inicjatyw uchwałodawczych oraz formalnych wymogów, jakim muszą odpowiadać składane projekty. Organ nadzorczy uznał, że jest ona niezgodna z art. 41a uchwały o samorządzie gminnym.

Wszystko za sprawą ustępu 5. Przytoczonej ustawy, który stanowi, że „Rada gminy określi w drodze uchwały: szczegółowe zasady wnoszenia inicjatyw obywatelskich, zasady tworzenia komitetów inicjatyw uchwałodawczych, zasady promocji obywatelskich inicjatyw uchwałodawczych, formalne wymogi, jakim muszą odpowiadać składane projekty, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy”. Chodzi konkretnie o fakt, że rada gminy ma prawo podejmować odpowiednie decyzje, które w jakiś sposób regulują określone kwestie formalne, jednak muszą być one zgodne z obowiązującym prawem. Wskazuje na to również art. 87 ust. 2 Konstytucji RP, który stwierdza, iż uchwały rady gminy są źródłem powszechnie obowiązującego prawa RP, na obszarze danej gminy, w związku z czym musi ona być zgodna z unormowaniami zawartymi w aktach prawnych wyższego rzędu (w tym przypadku np. Konstytucja, ustawy, czy też ratyfikowane umowy międzynarodowe).  - W § 4 ust. 2 uchwały Rada postanowiła, że Komitet może utworzyć grupa co najmniej 5 mieszkańców, którzy mają prawo wybierania do Rady i złożyli pisemne oświadczenie o przystąpieniu do Komitetu, ze wskazaniem imienia (imion) i nazwiska, adresu zamieszkania oraz numeru ewidencyjnego PESEL. Zdaniem organu nadzoru obowiązek wskazywania numeru PESEL wykracza poza granice upoważnienia przyznane organowi gminy wskazane w art. 41a ustawy. Wprowadzenie takiego unormowania jest nie tylko nieuprawnionym tworzeniem przez organ stanowiący dodatkowych, nieprzewidzianych ustawowo kryteriów niesłużących przecież określeniu "mieszkańca gminy", ale stanowi także ograniczenie kręgu "mieszkańców gminy" do osób legitymujących się numerem PESEL, a więc pomija przypadki, w których mieszkaniec gminy nie dysponuje takim numerem. Ponadto wskazać należy, że numer PESEL nie jest niezbędnym elementem pozwalającym na weryfikację mieszkańca gminy, w żaden sposób nie wskazuje bowiem na miejsce zamieszkania danej osoby – wskazał organ nadzorczy w uzasadnieniu.

Oznacza to więc, że w uchwale Rady Miejskiej Cieszyna, podanie numeru PESEL stało się obligatoryjne w celu podjęcia odpowiednich czynności. Jak zauważył organ nadzorczy, nie każdy mieszkaniec gminy dysponuje takim numerem (uchwała nie przewiduje alternatywy). Co więcej, w żadnym innym przepisie prawa nie występuje konieczność podania numeru PESEL w takiej czynności, w związku z czym jest to „piętrzenie formalności”.

Organ nadzorczy zakwestionował również postanowienie, w którym wskazano, iż w imieniu i na rzecz Komitetu występuje Pełnomocnik, lub jego zastępca, wskazani w pisemnym oświadczeniu osób, tworzących Komitet. Zgodnie z ustawą o samorządzie terytorialnym komitet może, ale nie musi wskazać takiego pełnomocnika. Dodatkowo uchwała znacznie przekracza kompetencje, jakie radzie gminy — W § 11 uchwały postanowiono, iż wydatki związane z wykonywaniem inicjatywy uchwałodawczej pokrywa Komitet. Regulacja ta wykracza poza upoważnienie ustawowe zawarte w art. 41a ust. 5 ustawy. Wypada również zauważyć, że w omawianym przypadku – przy uwzględnieniu konstrukcji uchwały – nie jest możliwe wyeliminowanie wyłącznie wskazanych wadliwych postanowień uchwały. Taka ingerencja nadzorcza byłaby równoznaczna z wypaczeniem woli Rady Miejskiej Cieszyna – wskazał organ nadzorczy.

W związku z tymi uchybieniami stwierdzono niezgodność uchwały z prawem, uchwała więc jest nieważna. Rada Miejska Cieszyna będzie musiała więc po raz kolejny pochylić się nad uchylonymi rozstrzygnięciami.

JŚ