Oczami niewidomego: ”Schody w górę, schody w dół”

Komenda wydawana przez przewodnika osobie ociemniałej i niewidomej „Schody w górę”, „Schody w dół” to chyba najważniejsza informacja przekazywana słownie. Wyobraźmy sobie, że osoba otrzymuje informację „Uwaga schody: - nie orientując się czy są w górę lub dół zazwyczaj albo przewraca się lub spada z nich. Dlatego słowa „w górę/dół” są ważne. Podobnie sytuacja ma miejsce podczas wchodzenia lub schodzenia w wysokiego krawężnika „krawężnik w górę/dół”.

Drugą powtarzającą się sytuacją, która wywołuje gniew osoby z dysfunkcją wzroku są nie do końca zamknięte/otwarte drzwi wejściowe do pomieszczeń lub szafek w meblach. Drzwi do pomieszczeń powinny być całkowicie zamknięte lub zostawcie je całkowicie otwarte. Drzwiczki w meblach powinny być całkowicie zamknięte. W przypadku gdy zostaną zmienione meble w kuchni lub pokoju, nie odstawicie na miejsce krzesła lub otworzycie okno, starajcie się osobę z dysfunkcją wzroku o tym uprzedzić. Na początku mojego obcowania ze ślepotą w mieszkaniu często wchodziłem na takie właśnie „niespodzianki”, które rzadziej ale również obecnie się zdarzają.

Pomimo naszej dysfunkcji nie ma potrzeby nas karmić. W towarzystwie zachowujemy się swobodnie, używając sztućców. Abyśmy zorientowali się co znajduje się przed nami na stole lub talerzu do opisu użyjcie tzw. „tarczy zegara”, np. ziemniaki znajdują się na godzinie 3, surówka na 6, kotlet na 9.

„Schody w górę” to zwrot, który pomocny jest nam w bezpiecznym poruszaniu się ale zawsze powtarzam osobom widzącym, że „do zobaczenia”, „do widzenia”, „czy widzisz” lub „popatrz na…” my również tych zwrotów używamy, a unikanie ich sprawia, że sytuacja staje się sztuczna.

Jeżeli kiedykolwiek będziecie mieli wątpliwości, co do tego, jak się zachować, czy też co powiedzieć osobie niepełnosprawnej obok siebie – po prostu ją o to zapytajcie!

Andrzej Koenig