Oczami niewidomego (47): powstanie nowa platforma z książkami dla niepełnosprawnych

Wśród osób niepełnosprawnych czytających są m.in. osoby z dysfunkcją wzroku (osoby ociemniałe i słabowidzące), osoby z dysfunkcją ruchową niepotrafiące czytać książek w wersji papierowej oraz osoby starsze borykające się coraz częściej z kłopotami ze wzrokiem.

Od dłuższego czasu są sposoby na to, żeby osoby te nie czuły się wykluczone z czytelnictwa. Wiele wydawnictw oprócz książek w wersji „czarnodruku” - w wersji papierowej wypuszcza zaraz audioboki.

Większość bibliotek posiada w swoich zbiorach również audioboki. Dodatkowo Biblioteka Miejska w Cieszynie w Filii przy ul. Srebrnej 6 (siedziba cieszyńskiego koła Polskiego Związku Niewidomych) prowadzi wypożyczalnię książki mówionej. Jednak nie jest ona skierowana tylko dla osób niewidomych czy słabowidzących, ale dla wszystkich zainteresowanych czytelników z całego powiatu.

Oprócz audioboków niewidomi i słabowidzący posiadający aktualne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane przez Powiatowy Zespół ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności może korzystać z zbiorów Głównej Biblioteki Pracy i Zabezpieczenia Społecznego (GBPiZS).

Jest kilka sposobów, z których można korzystać: ściągnięcie wybranej książki na np. komputer drogą elektroniczną, wizyta osobista w siedzibie biblioteki w Warszawie czy droga wysyłkowa na płycie CD. Wiele osób właśnie z tej formy korzysta najczęściej pobierając książki na swój komputer po wcześniejszym zalogowaniu się.

1 lipca br. Została natomiast podpisana przez Instytut Książki i Wydawnictwo Naukowe PWN umowa, dotycząca budowy i wdrożenia platformy udostępniającej książki wydawców w formatach dostępnych dla osób niewidomych i słabowidzących oraz z niepełnosprawnością ruchową (niemogących czytać książek drukowanych). Dzięki niej w ciągu najbliższych siedmiu miesięcy ma powstać nowa platforma udostępniająca książki osobom z niepełnosprawnością.

Dzięki platformie osoby z niepełnosprawnością będą miały dostęp do strony internetowej zawierającej katalog publikacji umożliwiający wyszukiwanie pozycji książkowych, a następnie ich pobieranie i odtwarzanie we własnych urządzeniach (komputer, telefon, urządzenia przenośne). Podobnie w chwili obecnej odbywa się to w GBPiZS. Dostęp do platformy będzie możliwy po zalogowaniu się do osobistego konta i wprowadzeniu kodu autoryzacyjnego PIN. Kody PIN będą dystrybuowane przez biblioteki, których czytelnikami są osoby niewidome i słabowidzące, w tym przez Dział Zbiorów dla Niewidomych GBPiZS wśród jej czytelników.

Natomiast 8 lipca br. Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego podpisała umowę ze Światową Organizacją Własności Intelektualnej (World Intellectual Property Organization) o przystąpieniu do TIGAR (Trusted Intermediaries Global Accessible Resources).
Projekt TIGAR jest szansą na uzyskanie przez polskich obywateli z niepełnosprawnością wzroku dostępu do ogromnej ilości publikacji znajdujących się w zbiorach bibliotek dla niewidomych na całym świecie. Jednocześnie biblioteka może dzięki TIGAR udostępniać swoje zbiory osobom niewidomym i słabowidzącym czytającym po polsku i mieszkającym za granicą. Obecnie w ramach projektu dostępne są książki w 55 językach. W wymianie uczestniczy 14 instytucji z 12 krajów takich jak: Australia, Brazylia, Kanada, Dania, Francja, Holandia, Nowa Zelandia, Norwegia, RPA, Szwecja, Szwajcaria i USA.

Na pewno środowisko osób niewidomych, słabowidzących czy z dysfunkcją, która wyklucza osoby z możliwości korzystania z książki czarnodrukowej nie zwiększy znacząco frekwencji czytelniczej w Polsce, ale umożliwi osobom z tej grupy dostęp bezpłatny do wielu ciekawych tytułów, a osobom pełnosprawnym otworzy oczy na temat dostępności książek dla niewidomych, słabowidzących oraz osób niemogących czytać książki drukowanej.

Andrzej Koenig