O Boskiej komedii w Książnicy

Podczas spotkania skupiono się nie tylko na dziełach, zgromadzonych w Książnicy (wśród nich znalazły się m.in. egzemplarze Boskiej Komedii z początku XVI wieku), ale również na przybliżeniu życia i twórczości Dantego, znanego również jako „ojciec języka włoskiego”. Słuchacze mogli dowiedzieć się m.in., że Dante Alighieri odszedł od ówczesnego kanonu i swoje dzieła tworzył w języku ojczystym, nie zaś po łacinie.

Zdecydowanie najwięcej czasu poświęcono omówieniu najbardziej znanego dzieła włoskiego pisarza, czyli „Boskiej komedii” – jeżeli chodzi o sam aspekt literacki, to „Boska Komedia” jest dziełem nieklasyfikowanym (…), ponieważ jest to dzieło, które łączy w sobie wiele cech. Przede wszystkim jest to dramat narracyjny, ale liryka, epika i dramat zostają jakby pojednane w tym poemacie. Dante sam nazwał to dzieło komedią. Dzieło, które dotyczy niezwykle surowego i poważnego tematu, jakim jest potępienie, bądź zbawienie człowieka oraz jego spełnienie tutaj na ziemi (…) Dlaczego jednak Dante, dzieło tak poważne nazywa komedią? Jeżeli zobaczymy na piekło, z pewnością z komedią nam się to nie skojarzy. Dante jednak dlatego nazywa to dzieło komedią, ponieważ w klasycznym rozumieniu sztuki, ugruntowanym jeszcze w starożytnej Grecji, a skodyfikowanym przez Rzymian, rozróżniano dwa typy poezji: wysoki, czyli tragedię i niski, czyli komedią. Tragedia traktowała o sprawach najwyższej wagi. To pasowałoby do dzieła Dantego, jednak autor jednocześnie odszedł od kanonu, nie tworząc poematu w języku łacińskim, czyli stylem prostym, co pasowałoby do stylu niskiego – wyjaśniał podczas spotkania Artur Lewandowski.

Uczestnicy spotkania mieli szansę zaznajomić się z wnikliwą interpretacją dzieł Dantego, której dokonał Józef Ignacy Kraszewski, uznawany za najwybitniejszego polskiego dantologia XIX wieku. W wyniku badań powstała publikacja „Studia nad Boską Komedią”. Zaprezentowane dzieła, ze zbiorów książnicy Cieszyńskiej pochodzą właśnie ze zbiorów Kraszewskiego (włoskie edycje utworów Dantego wydane w Wenecji na przestrzeni lat 1512-1578, a wśród nich bezcenne antologie najstarszych komentarzy dantologicznych zebranych przez Christophoro Landino), oraz inną prestiżową edycję Boskiej komedii, wydaną drukiem w Wenecji w 1544 r., a pochodzącą z księgozbioru ks. Leopolda Jana Szersznika.

JŚ