Główne cele programu „Dostępność plus”

Rządowy program "Dostępność Plus" jest planowany na lata 2018-25. Celem działań ma być zapewnienie niezależności życia i podniesienia jego jakości osobom o szczególnych potrzebach m.in. seniorom, osobom na wózkach inwalidzkich i poruszającym się o kulach czy laskach, niewidomym i słabowidzącym, głuchym i słabosłyszącym, z niepełnosprawnościami psychicznymi i intelektualnymi, kobietom w ciąży i osobom z małymi dziećmi. Planuje się, że na program Dostępność plus zostanie przeznaczone ponad 23 mld zł - z funduszy unijnych i krajowych oraz z tak zwanych funduszy norweskich i EOG. Za program "Dostępność Plus" odpowiada Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.

Przede wszystkim powstanie Prawo dla dostępności. Projekt programu "Dostępność Plus" wskazuje, że wadą obecnych przepisów prawa w Polsce w zakresie dostępności jest brak skutecznych mechanizmów kontrolnych, gwarantujących realizację dostępności dla nowych obiektów i przestrzeni, jako w pełni dostosowanych do potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościami. Polskie ustawodawstwo nie posługuje się pojęciem uniwersalnego projektowania, a Polska jako jedno z czterech państw europejskich nie posiada prawnie przyjętych standardów dostępności dla przestrzeni publicznej.

Ustawa nakładałaby obowiązki stosowania zasad dostępności m.in. na podmioty realizujące zadania publiczne, w tym administrację centralną i samorządową, agencje i fundusze, jednostki budżetowe, fundacje skarbu państwa i z jego udziałem. Te obowiązki otrzymałyby także podmioty realizujące zadania publiczne (także przedsiębiorstwa i organizacje pozarządowe), przedsiębiorstwa realizujące usługi o charakterze powszechnym oraz przedszkola, szkoły, szkoły wyższe. Zostaną także opracowane Standardy Dostępności, oparte na zasadach uniwersalnego projektowania. Krajowe standardy będą dotyczyć m.in. budownictwa, transportu, cyfryzacji a także rozwiązań organizacyjnych, w tym na przykład jakości usług w służbie zdrowia czy w edukacji.

Zostaną też zaprojektowane modelowe wzory dokumentów dot. zamówień publicznych i inwestycji (np. specyfikacji istotnych warunków zamówienia i opisów dostępności inwestycji, przykłady klauzul społecznych, list sprawdzających i kontrolnych). Będą one uwzględniały wymagania dla osób o specjalnych potrzebach (np. budowa przystanku, drogi, przejścia podziemnego). Wzory te będą stosowane przez wszystkie podmioty dokonujące zamówień publicznych. W ramach "Dostępności Plus" zostanie wprowadzony wymóg by inwestycje infrastrukturalne podlegały audytom dostępności. Opis dostępności będzie mógł zostać wykonany przez niezależną instytucję/eksperta/organizację pozarządową lub samego projektanta/architekta. Dzięki takim opisom dostępności każda osoba będzie wiedziała, jakie udogodnienia i jakie ewentualnie bariery może napotkać w przypadku osobistej wizyty w obiekcie/budynku.

Tak więc wkrótce powinien być zauważalny swobodny dostęp do dóbr, usług oraz możliwość udziału w życiu społecznym i publicznym osób o szczególnych potrzebach.

AK, mat. pras.