25. rocznica kanonizacji Jana Sarkandra

Jan Sarkander (w niektórych opracowaniach występujący również jako Johann Fleischmann) urodził się 20 grudnia 1576 roku w Skoczowie, zmarł 17 marca 1620 roku w Ołomuńcu. Ten prezbiter i męczennik został nie tylko kanonizowany, ale również uznany za patrona Moraw, Śląska i diecezji bielsko-żywieckiej. Jego losy są związane ze Śląskiem Cieszyńskim - Był synem Heleny z Góreckich i Grzegorza Macieja Sarkandra. Nauki pobierał kolejno w katolickiej szkole parafialnej, następnie w kolegium jezuickim w Ołomuńcu, od 1597 r. zaś rozpoczął studia filozoficzne w prowadzonej przez jezuitów Akademii Ołomunieckiej, które kończył w Pradze. W 1602 r. otrzymał stopień bakałarza, a rok później magistra nauk wyzwolonych i filozofii. W 1604 r. zapisał się na studia na wydziale teologicznym uniwersytetu w Grazu, które zakończył doktoratem – wyjaśnia dr Aleksandra Golik-Prus. To jednak dopiero początek historii świętego. W 1608 roku przyjął niższe święcenia kapłańskie, a święcenia subdiakonatu rok później.

Działalność duszpasterską prowadził w Opawie jako wikary, a następnie w Uniczowie jako proboszcz. W grudniu 1609 r. został uwięziony w Kromierzyżu na 8 miesięcy pod zarzutem pomocy bratu ks. Mikołajowi w ucieczce z więzienia w Wyszkowie. Pracował również w Charwatach, Zdounkach i Boskowicach. Następnie przeniósł się do Holeszowa, skąd trafił do Częstochowy i później do Rybnika i Krakowa. Podjął starania o zwolnienie z urzędu proboszcza w Holeszowie - Po uzyskaniu odmowy powrócił na Morawy, gdzie 6 lutego 1620 r. uchronił Holeszów wraz z mieszkającymi tam katolikami i protestantami przed atakiem Lisowczyków (była to lekka jazda polska, która utrzymywała się z łupów wojennych, wysłana przez króla Zygmunta III Wazę na pomoc cesarzowi Ferdynandowi II Habsburgowi) i pogromem. Wyszedł bowiem z procesją z Najświętszym Sakramentem, by pokazać, że miasto jest katolickie – tłumaczy dr Golik-Prus, dodając, że miasto uratował, gdyż Lisowczycy, jako katolicy, ustąpili. Wydarzenie jednak odbiło się na Sarkandrze, gdyż stało się pretekstem dla protestantów do oskarżenia Jana Sarkandra o sprowadzenie polskiego wojska na Morawy, a następnie aresztowania go i osadzenia w 1620 r. w ołomunieckim więzieniu - Zarzucono mu zdradę stanu. Ponieważ nie chciał ujawnić szczegółów spowiedzi namiestnika Moraw – barona Władysława Popiela Lobkovica, którego był kapelanem – został poddany okrutnym torturom, w wyniku których zmarł 17 marca 1620 r. Ciało męczennika, za pozwoleniem władz z Brna, złożono w kaplicy św. Wawrzyńca w kościele Najświętszej Maryi Panny w Ołomuńcu – dopowiada historię życia świętego dr Golik-Prus.

W ten sposób Jan Sarkander został uznany za męczennika, a iskup ołomuniecki kardynał Karol Liechtenstein oraz jego następca kardynał Wolfgang Hannibal von Schrattenbach rozpoczęli starania o wyniesienie męczennika na ołtarze, szczególnie że po otwarciu w 1720 r. grobu oczom zebranych ukazało się jego nienaruszone ciało. W 1859 r. breve papieża Piusa IX zakończyło proces beatyfikacyjny, sama zaś uroczystość miała miejsce rok później w bazylice św. Piotra w Rzymie. 22 września 1860 r. ciało bł. Jana Sarkandra spoczęło przy bocznym ołtarzu katedry św. Wacława w Ołomuńcu. Tu też papież Jan Paweł II 21 maja 1995 r. zaliczył błogosławionego Jana Sarkandra w poczet świętych podczas uroczystej mszy świętej, jaka odbyła się na płycie lotniska Neředín. Dzień później w Skoczowie na Górce Wilamowickiej (zwanej powszechnie Kaplicówką) została odprawiona przez papieża Jana Pawła II msza św. dziękczynna za kanonizację Jana Sarkandra.

JŚ/mat.pras.