SPOSÓB NA 'DÓŁ PIRAMIDY'

Ta koncepcja stała się inspiracją nie tylko dla organizacji pozarządowych i instytucji pomocowych świadczących usługi na rzecz osób wykluczonych, ale również dla instytucji rynkowych, które opracowują nowe modele gospodarcze uwzględniając zarówno konsekwencje zaistniałej sytuacji, ale również możliwości wykorzystania tych niekorzystnych procesów społeczno-ekonomicznych.

Faktem jest, że  „Dół Piramidy” w liczbie 2,5mld ludzi, to pomimo swego wykluczenia pewna siła nabywcza, która może stanowić atrakcyjną grupę konsumentów. Zatem w jaki  sposób najskuteczniej dotrzeć do potrzeb tych ludzi? Jak stworzyć bazę do skutecznej polityki społeczno-ekonomicznej? Jak „syty ma zrozumieć głodnego”?

Jednym ze skutecznych sposobów może stać się społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR z ang. Corporate Social Responsibility). Nie należy jej rozumieć jako działania filantropijne, które wspierają wykluczonych, ale jako strategię biznesową, w której przedsiębiorcy mający świadomość swojej roli w społeczeństwie, w partnerstwie z organizacjami pozarządowymi lub też przedsiębiorstwami społecznymi, doskonale znającymi środowiska zagrożone wykluczeniem społecznym, podejmują działania zmierzające do zmniejszenia przyczyn hamowania rozwoju ekonomicznego. Realizacja strategii CSR w Polsce dopiero raczkuje, jednak z roku na rok firm i przedsiębiorców angażujących się w społeczną odpowiedzialność biznesu przybywa, o czym mogą świadczyć coroczne raporty opracowywane przez Stowarzyszenie Forum Odpowiedzialnego Biznesu, jak również duże zainteresowanie tematem na organizowanych licznych konferencjach, forach i targach dot. CSR.

Czy społeczna odpowiedzialność biznesu się opłaca, czy dużo kosztuje? Jakie korzyści przynosi i dla kogo? Takie pytania często padały podczas tegorocznych Targów CSR na Stadionie Narodowym w Warszawie. Oczywiście okazuje się, że CSR jest opłacalny. Jak mówi Zbigniew Gajewski z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan „Jeśli spojrzy się na firmę jako element systemu społecznego to wydatki na CSR są uzasadnione. Nawet gdy zmniejszają się zyski konkretnego przedsiębiorcy, to poprawia się kapitał społeczny, poziom zadowolenia społecznego, rośnie poczucie życiowego bezpieczeństwa ludzi i ich skłonność do wydatków. A zatem jest to inwestycja przedsiębiorstwa w swój stabilny rozwój”. O zyskach w inwestycję dotyczącą społecznej odpowiedzialności biznesu świadczy fakt, iż na Targach CSR pojawiło się aż 60 wystawców z całej Polski. W przeważającej część byli to przedstawiciele biznesu, ale również organizacje pozarządowe oraz przedsiębiorstwa społeczne czyli spółdzielnie socjalne. Do wspólnej dyskusji zostali zaproszeni również przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki i jednostek samorządu terytorialnego.

Jeśli chcemy mówić o skutecznej strategii społecznej odpowiedzialności biznesu należy zwrócić uwagę na partnerstwo i współpracę w działaniach, pewną otwartość oraz zaufanie w realizacji wspólnych przedsięwzięć. Proces wzajemnej nauki, inspirowania i przejrzystej komunikacji międzysektorowej wymaga wiele pracy, a Targi CSR były świetnym miejscem, żeby o tym podyskutować. Biznes, Media, NGO (organizacje pozarządowe) i JST (przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego) mieli okazję wymienić się swoimi doświadczeniami i zaprezentować swoje oczekiwania. Przedstawiciele biznesu zwracali uwagę, iż przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego nie ufają przedsiębiorcom. Zbyt rzadko zapraszają ich do konsultacji społecznych, gdzie mogliby wspólnie podejmować kierunki zmian w polityce lokalnej, dostosowane do potrzeb lokalnej społeczności. Wbrew pozorom biznesowi nie może być obojętna kwestia podnoszenia kompetencji  osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym i zwiększania zatrudnienia, gdyż obniżenie kosztów funkcjonowania systemu pomocy społecznej wpływa na poprawę funkcjonowania sektora prywatnego.

Dla organizacji pozarządowych biznes często jawi się jako trudno dostępny i nieosiągalny partner, przeświadczony o nieprzenikalności świata twardych rozliczeń i świata dobroczynności. Oczywiście sektor prywatny w podejmowaniu wszelkich decyzji kieruje się przede wszystkim zyskiem. Podczas organizowanego Forum „CSR- dobry biznes” w Bielsku-Białej Pani Magadalena Konowrocka , CSR Manager Grupy Żywiec Zdrój podkreślała: „Proszę Państwa, jesteśmy firmą i przede wszystkim zarabiamy pieniądze”, jednakże fakt ten w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie, a nawet pomaga w realizacji wspólnych przedsięwzięć na rzecz mieszkańców Żywiecczyzny. Firma Żywiec Zdrój realizując własną strategię CSR angażuje lokalną społeczność, nawiązuje partnerstwa z organizacjami pozarządowymi i sprawia, że część wypracowanych zysków wraca do lokalnej społeczności w postaci np. wyremontowanych dróg lub też innych budynków użytku społecznego, satysfakcji społecznej, a co za tym idzie zadowolenia konsumentów.

Przedstawiciele organizacji pozarządowych myśląc o podjęciu wspólnych inicjatyw z sektorem prywatnym powinni nauczyć się myśleć biznesowo i rozmawiać językiem korzyści. Podczas tegorocznych Targów przedstawiciele podmiotów ekonomii społecznej mieli możliwość uczestniczyć w warsztatach i w sposób praktyczny zaprezentować swoje działania i projekty dyrektorom znanych firm, jak również otrzymać informację zwrotną, czy potrafią skutecznie sprzedać swoją ofertę. Język korzyści, umiejętne negocjacje i wiedza z zakresu strategii CSR konkretnej firmy, z którą chce podjąć współpracę organizacja pozarządowa to podstawa sukcesu.  Biznes czeka na takich profesjonalnych partnerów. Kto jak nie organizacje pozarządowe znają najlepiej lokalne potrzeby? Kto jak nie podmioty ekonomii społecznej potrafią zmotywować lokalną społeczność do działania? Kto jak nie przedsiębiorstwa społeczne mogą stać się pomostem łączącym biznes z trzecim sektorem? Taka wiedza jest bardzo cenna dla dużych korporacji, ale również małych i średnich przedsiębiorstw.

Przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego zwracali uwagę, iż poprzez skomplikowane procedury, archaiczne przepisy, często niedostosowane do dynamicznie zmieniającego się świata, posiadają utrudnione możliwości podejmowania skutecznych działań w zakresie wspólnej polityki społecznie odpowiedzialnego biznesu. Zauważa się potrzebę edukacji przedstawicieli władz lokalnych w tym zakresie, a także zmian systemowych, które ułatwią i usprawnią podejmowanie wspólnych inicjatyw. W czasach tak trudnych, gdzie z dnia na dzień narastają problemy społeczne, z którymi władze lokalne muszą sobie radzić, szuka się rozwiązań służących zmniejszaniu negatywnych skutków. Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) może być bezcennym narzędziem służącym do zwiększenia poziomu zadowolenia mieszkańców, reintegracji społeczności lokalnej,  a także redukcji lokalnego bezrobocia.

Prezentowane podczas Targów dobre praktyki partnerstw międzysektorowych argumentują, iż wspólna realizacja strategii CSR biznesu, NGO, przy wsparciu lokalnych władz jest możliwa. Podczas Targów zwracano uwagę jak wspólny język jest ważny w realizacji celów dla każdego z nas i jak wiele jeszcze trzeba zrobić, żeby tą świadomość szerzyć. Pocieszającym jest to, że coraz więcej firm jest świadomych, że nie działa w próżni. Istniejące problemy społeczne oddziałują na biznes i na odwrót. Coraz więcej gmin ma świadomość, iż nie jest wstanie własnymi środkami rozwiązać wszystkich problemów społecznych, a może liczyć na profesjonalnych partnerów działających sektorze prywatnym i pozarządowym. Przedstawiciele organizacji pozarządowych coraz częściej mogą liczyć na wsparcie swoich działań. Każdy sektor może stać się współautorem tworzenia innowacji społecznych i wprowadzania pozytywnych zmian.  My wszyscy którzy działamy czy to w pierwszym sektorze (biznes), czy drugim (jednostki samorządu terytorialnego), czy trzecim(organizacje pozarządowe) możemy wspólnie wziąć odpowiedzialność za rozwiązywanie tak wielu istotnych problemów społecznych tj. bezrobocie, bieda, ubóstwo, edukacja, bezpieczeństwo, ochrona środowiska i kreować naszą, lepszą rzeczywistość. Przyczyniać się do skracania „Dołu Piramidy” i dążenia do szczytu, który jest naszym wspólnym celem.

Autor: Ewelina Polak

www.owes.bcp.org.pl

Artykuł jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

(artykuł sponsorowany)