Rosnąca fala zagrożeń: Narkotyki i dopalacze w powiecie cieszyńskim

Skutki uzależnienia od substancji psychoaktywnych
W przypadku uzależnienia od narkotyków, dopalaczy i innych substancji psychoaktywnych problem staje się bardziej złożony niż przy papierosach i alkoholu. Chodzi o to, że dotyczy on różnych substancji, które działają na ludzki organizm w rozmaity sposób. Każda substancja zażyta prowadzi do różnych oddziaływań na organizm osoby jej zażywającej, powodując różne skutki uboczne krótkotrwałe jak i nieodwracalne.

Pomoc dla osoby uzależnionej
Zdarzają się sytuacje, że jesteśmy świadkami czyjegoś uzależnienia od różnych substancji, narkotyków/dopalaczy, niekiedy jest to osoba nam bliska i sami borykamy się z problemem współuzależnienia. Zastanawiamy się wówczas, jak pomóc takiej osobie i jakie działania podjąć, by była to skuteczna pomoc? Materiał, który właśnie Państwo czytają, powstał we współpracy z Ireneuszem Brachaczkiem – Konsultantem w punktach konsultacyjnych ds. uzależnień w Skoczowie, Chybiu, Strumieniu, Brennej i Jasienicy.

Czym są dopalacze?
Dopalacze stanowią preparaty zawierające w swym składzie substancje psychoaktywne, których produkcja, sprzedaż, reklamowanie są obecnie w Polsce ustawowo zakazane. Zdarza się, że udając produkty kolekcjonerskie, kadzidła, sole do kąpieli, oferowane są w nielegalnej sprzedaży. Większość dopalaczy ma postać tabletek lub mieszanek do palenia. Nazwa dopalacze jest bardzo myląca, bo określane są nią środki o bardzo różnym działaniu i składzie chemicznym. Odpowiedniejszą nazwą byłoby określenie: narkotyki projektowane bądź syntetyczne.

Ewolucja substancji psychoaktywnych
Wiele obecnych narkotyków było kiedyś legalnymi lekarstwami. Dopalacze w początkowej wersji były modyfikacją „zwykłych” narkotyków. Powstały różne odmiany „ziół”, tabletek czy proszków, których skład początkowo był znany i podawany na opakowaniu. Rząd uaktualnił „czarną listę”, wpisując na nią substancje z dopalaczy. Od tego czasu sprzedawcy zmienili taktykę, przestali informować na opakowaniach o substancjach zawartych w środku, zaczęły powstawać kolejne sklepy, których właściciele zaczęli na własną rękę sprzedawać to, co wyprodukowali.

Statystyki przestępczości narkotykowej
Zadaliśmy pytanie cieszyńskiej Policji, jak prezentuje się dynamika przestępczości z ustawy o przeciwdziałaniu narkomani. Otrzymaliśmy taką odpowiedź: - Dynamika przestępczości z ustawy o przeciwdziałaniu narkomani za lata 2021–2023 na terenie powiatu cieszyńskiego prezentuje się następująco: Przestępstwa stwierdzone na terenie powiatu cieszyńskiego w roku 2020 to 238, rok później 329, co daje dynamikę na poziomie 138%. W roku 2021 było 329 przestępstw stwierdzonych, a rok później 307 – dynamika 93%. W 2023 roku przestępstw stwierdzonych było 158, co w porównaniu do poprzedniego roku (307 przestępstw) daje dynamikę 51%. Porównując okres do października – w roku 2023 było tych przestępstw 139, a w 2024 roku 178 – dynamika 128% – poinformował nas podkom. Krzysztof Pawlik Oficer prasowy Komendy Powiatowej Policji w Cieszynie.
Z tej odpowiedzi wynika, że dynamika praktycznie jest rosnąca i chyba nie ma szans na jej poprawę, ponieważ substancji przybywa i są coraz bardziej niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia i życia osób uzależnionych.

Rola świadomości w leczeniu uzależnienia
Podobnie jak to ma miejsce przy uzależnieniu od alkoholu, tutaj podstawową sprawą jest również uwierzenie przez osobę zażywającą narkotyki, dopalacze, że jest się uzależnionym oraz wyrażenie chęci leczenia i pomocy drugiej osoby. Najskuteczniejszy jest pobyt w rocznym ośrodku zamkniętym dla osób uzależnionych od narkotyków. Na terenie województwa śląskiego jest kilkanaście takich ośrodków, w tym m.in. w Czechowicach-Dziedzicach, Wapienicy, Jaworzu, Gliwicach.

Manipulacja i współuzależnienie w rodzinie
Osoby uzależnione od narkotyków, tak samo jak od alkoholu, mają tendencję do oszukiwania, kłamania i manipulowania bliskimi, by trwać w swojej iluzji i podtrzymywać uzależnienie. Dlatego właśnie, skuteczna pomoc dla narkomana wymaga zachowania pewnej trzeźwości oraz oferowania mu jedynie takiego wsparcia, które naprawdę będzie mu pomagało wyjść z nałogu.

Gdzie można szukać pomocy?
Gdy widzimy, że ktoś bliski ma problem z używaniem substancji psychotropowych, powinniśmy podjąć kroki w celu udzielenia mu pomocy. Bywa tak, że osoby uzależnione, w ogóle nie chcą podejmować tego tematu. Unikają konfrontacji lub odrzucają próby rozmowy. Warto wybrać więc odpowiedni moment do rozmowy i odpowiednio się do niej przygotować.
Możemy zaproponować mu na początek wizytę np. w Poradni leczenia uzależnień w Skoczowie przy ul. Katowickiej, w Cieszynie przy ul. Menniczej, na mitingu w Skoczowie, Cieszynie, Strumieniu, Ustroniu. Można spotkać się z konsultantem w punkcie konsultacyjnym (Skoczów, Brenna, Strumień, Chybie, Jasienica). Miejsc w pobliżu jest wiele – wystarczy tylko, aby uwierzyć w swoje uzależnienie i nie bać się poprosić o pomoc. Wszystkie numery kontaktowe do instytucji i miejsc związanych z pomocą dla uzależnionych można znaleźć w internecie lub we wszystkich Miejskich i Gminnych Ośrodkach Pomocy Społecznej.

AK