Niepełnosprawny w przestrzeni publicznej (3) – Cieszyn

 Początek naszego „spaceru” po mieście powiatowym to nowy dworzec autobusowy. Będąc sam osobą niepełnosprawną – niewidomą – nie do końca odnajduję się na nim po opuszczeniu autobusu. Fajnie, że są zamontowane poziome znaki naprowadzające „jeżyki” ale do stanowisk nie doprowadzają. Przejścia dla pieszych w pobliżu dworca, ronda, „Galerii Stela” są wyposażone w jeżyki dzięki czemu niewidomy, osoba starsza czuje się bezpiecznie. Kłopot zaczyna się w momencie oczekiwania na autobus. Nowy dworzec wielu się z niego cieszy ale nie niewidoma osoba. Brak podobnie jak w Skoczowie komunikatów głosowych o odjeżdżających autobusach, godzinach i stanowiskach. Bez pytania osób postronnych nie ma możliwości namierzenia autobusu w odpowiednim kierunku.

W pobliżu dworca przy ul. Bobreckiej mamy budynek Starostwa Powiatowego w którym znajduje się również odwiedzające często przez niepełnosprawnych Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR). Budynek jest wyposażony w udźwiękowioną windę osobową dzięki której osoba na wózku inwalidzkim jest w stanie dostać się na każde piętro. Budynek jest praktycznie pozbawiony barier architektonicznych. Jedynym problemem jaki może napotkać osoba słabo widząca to szklane drzwi na parterze przed schodami i na drugim piętrze. W momencie gdy są one zamknięte osoba taka często wchodzi na nie. Chciałbym jednak zauważyć, że drzwi te są oznaczone pasem koloru ciemnego, więc są poprawnie oznaczone dla niepełnosprawnego. Osoby niemówiące i niesłyszące pragnące samemu załatwić sprawę w starostwie powiatowym mogą bezpłatnie skorzystać z usług tłumacza języka migowego w godzinach od 7.30 do 15.30.

Kolejny obiekt często odwiedzany w Cieszynie, nie tylko przez osoby niepełnosprawne i starsze, to Szpital Śląski przy ul. Bielskiej. Tutaj praktycznie jest wszystko co potrzebne aby niepełnosprawny bez względu na swoją dysfunkcję swobodnie poruszał się po obiekcie. Mamy windę osobową, łazienki i toalety dostosowane do potrzeb niepełnosprawnych, brak progów w drzwiach, szerokości drzwi umożliwiają poruszanie się na wózku inwalidzkim czy chodziku.

Instytucją powiązaną ze zdrowiem jest cieszyński Inspektorat Zakładu Ubezpieczeń Społecznych mieszczący się również przy ul. Bielskiej. Osoba na wózku bez problemu dostaje się do budynku wykorzystując podjazd na zewnątrz. Aby dostać się do odpowiedniego stanowiska należy pobrać numerek do odpowiedniego stanowiska. W tym momencie jest problem dla niewidomego. Urządzenie nie jest udźwiękowione i potrzebna jest pomoc osoby widzącej. Tutaj bez problemu zawsze uzyskuję taką pomoc od pracownika inspektoratu. Oczekując na swoją kolejkę informacja o wolnych stanowiskach i kto podchodzi do którego jest podawana dźwiękowo i wyświetlana nad stanowiskami. Każdy z pracowników cierpliwie wysłucha i pomoże petentowi bez względu na niepełnosprawność.

W budynku Powiatowego Urzędu Pracy spotykamy się z podobnym problemem co w ZUSie. Przed wejściem na salę obsługi ze stanowiskami musimy pobrać numer, który niewidomy czy ociemniały nie pobierze – brak jakiegokolwiek udźwiękowienia. Dodatkowo na Sali umieszczonych pełno monitorów podających przy jakim stanowisku obsługiwany będzie klient ale tylko informacja dla osoby widzącej. Osoba niepełnosprawna ruchowo do budynku dostaje się podjazdem znajdującym się od strony parkingu.

Na Rynku wszyscy mieszkańcy mają możliwość załatwienia spraw urzędowych w budynku Urzędu Miasta. Tutaj jak wszędzie na parterze znajduje się biuro podawcze. W tym miejscu osoba starsza, niepełnosprawna np. na wózku może zostać obsłużona przez pracownika wydziału, którego dotyczy problem. Pracownik schodzi do takiej osoby. Osoba niesłysząca ma również po uprzednim zgłoszeniu takiego faktu przez przewodnika skorzystać z usługi tłumacza języka migowego.

Na koniec wycieczki po Cieszynie udałem się do cieszyńskiej biblioteki miejskiej przy ul. Głębokiej. Osoba na wózku inwalidzkim wjeżdża do budynku przez dział dla dzieci i młodzieży z poziomu chodnika na Głębokiej. Na kolejne kondygnacje czyli do czytelni, działu dla dorosłych, administracji, pozostałe sale dostaje się przy wykorzystaniu windy osobowej. Dodatkowo z uwagi na różnicę w poziomach na piętrze przed wypożyczalnią dla dorosłych zamontowany jest „dzwonek” dzięki któremu osoba na wózku zostaje obsłużona przez pracownika biblioteki. Tam również znajduje się info-kiosk z bazami zbiorów bibliotecznych. Budynek po gruntownym remoncie jest dostosowany do korzystania z niego przez osoby niepełnosprawne i starsze.

Cieszyn jest specyficznym miastem gdyż jest w nim mało płaskich terenów i osobie na wózku ciężko się samemu poruszać ale to z uwagi na ukształtowanie terenu. Chodniki i ciągi piesze są coraz lepsze ale spotykamy miejsca na których można „skręcić nogę czy kark”. Modernizowane przejścia dla pieszych są wyposażane w „jeżyki” pomocne osobą starszym i niewidomym. Sygnalizacja dźwiękowa na przejściach według mnie w ciągu dnia powinna być ustawiona głośniej.

Osoby czy instytucje planujące remonty czy nowe zadania zapraszam do kontaktu z organizacjami pozarządowymi, których na terenie miasta działa wiele, skupiającymi niepełnosprawnych aby swoje działania również z nimi skonsultować. Przepisy przepisami, a praktyka praktyką.

Andrzej Koenig