Dwujęzyczną wystawę o Plebiscycie 1920 oglądać można w czeskocieszyńskim muzeum

Mach: Oto co na ten temat pisze Michael Morys Twarowski w swojej książce pt; "Dzieje Księstwa Cieszyńskiego ". Wojna światowa wykończyła monarchię Habsburgów. Mieszkańcy Księstwa Cieszyńskiego dzień w dzień widzieli ,że państwo po prostu przestaje funkcjonować. Kolejne roczniki mężczyzn musiały włożyć austriacki mundur i potem ginąć na frontach południowym i wschodnim. Jeszcze nikt nie policzył jak bardzo wykrwawiało się Księstwo Cieszyńskie. W każdej jego miejscowości znajdują się symboliczny grób lub tablica pamiątkowa upamiętniająca poległych z lat 1914-1918. Lista rannych i zabitych z samej Brennej obejmuje 257 pozycji. c.d.n.

Mach: dalej, tamże ; "W całym regionie panowały drożyzna i bieda, zakłady przemysłowe przestawiono na tryb militarny, tłumiono strajki, a do tego doszła fala uchodźców z terenów zajętych przez rosyjskich okupantów." - opis ,bardzo podobny do tego co dzieje się obecnie za wschodnią granicą. Historia kołem się toczy-ktoś powiedział. c.d.n.

Mach: "21 listopada 1916 zmarł cesarz Franciszek Józef- po sześćdziesięciu ośmiu latach rządów. ..."pełnił funkcję symbolu" -dla rzeszy poddanych ,bo tylko najstarsi pamiętali jego poprzedników ..." pozostawał punktem odniesienia dla lwiej części mieszkańców Księstwa Cieszyńskiego." Myślę ,że autor podkreślając lwią- w rozumieniu większości części mieszkańców podając następnie stanowiska pozostałych stron aktywnych politycznie środowisk chce podkreślić zachowawczość i lojalność mieszkańców do monarchii, która zostaje poddana presji co dalej wobec upadającej potęgi Habsburgów, co ostatecznie miało doprowadzić do plebiscytu w Księstwie Cieszyńskim; "czeski lud śląski, polski lud śląski, niemiecki lud śląski-czy też lud śląski Księstwa Cieszyńskiego bez konotacji narodowych nie godzących się na zmiany, których trudno było nie dostrzegać, że stare już nie powróci. c.d.n.

suski: Śląsk Cieszyński był w tamtym czasie rozgrywany przez polskich "narodowców" z zaborów rosyjskiego czy pruskiego którzy często nawet pojęcia nie mieli gdzie Cieszyn leży - pożarli się Czesi z Polakami o przemysł i kopalnie, gdyby Niemcy były bliżej to by jednych i drugich pogonili znad Olzy, taka jest prawda

romuald.saletra: 9 września 1921 r., Cieszyn – Meldunek Ekspozytury Oddziału Informacyjnego Okręgu Generalnego do Wydziału II Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego w Krakowie w sprawie represji stosowanych przez władze czechosłowackie wobec Polaków.

romuald.saletra: Odpis, mps CAW, Oddział II SGWP, sygn. I.303.4.7616

romuald.saletra: W ostatnich czasach weszli Czesi na drogę bezwzględnych represji względem Polaków, którzy w okresie plebiscytowym pracowali przeciwko nim. Pod lada jakim pretekstem aresztują Polaków z zaboru, zaś ludzi pochodzących stamtąd, a mieszkających po naszej stronie ścigają podstępnie, by ich aresztować. Niedawno sfingowali depeszę do wachmistrza żandarmerii Poloszka z Dziedzic, że ojciec ciężko chory, by natychmiast przyjechał do Karwiny. Wezwany wybrał się w dobrej wierze, lecz w tramwaju w Karwinie ostrzeżono go, że Czesi zamierzają go aresztować i że telegram z wiadomością o chorobie ojca jest czczym wymysłem. Nie zaglądając do domu, w tej chwili skierował się ku granicy i uszedł aresztowaniu.

romuald.saletra: Niedawno co ściągnięto i aresztowano Czarnieckiego Gustawa, zwolnionego funkcjonariusza tut[ejszego] biura pod zarzutem, że przed rokiem pełnił szpiegostwo na rzecz Polski. (Przed rokiem służył w wojsku, a w okresie plebiscytowym należał do POW). Interwencja konsula Bratkowskiego nie odniosła skutku. W podobny sposób aresztowano również akademika Lisa Emila z Łazów, który za pośrednictwem konsula czeskiego w Krakowie został wezwany do stawienia się w Łazach, by mu uiszczono czynsz za wydzierżawioną realność, którą musiał pod presją bojówek zeszłego roku wraz z ojcem i całą rodziną opuścić. Biedny akademik, żyjący wyłącznie z lekcji (ojciec bowiem jest w Oświęcimiu w barakach*), uwierzył zapewnieniom konsula, że mu się nic nie stanie, powrócił do Łazów i tam został aresztowany.

romuald.saletra: Dzisiaj interweniował w biurze niejaki p. Pulcer z Łazów i prosił, by eks[pozytura] powiadomiła jego syna Franciszka Pulcera, sierż. WP w komisji gospodarczej więzienia śledczego w Krakowie, gdyż Czesi chcą go również wezwać do Łazów i aresztować. Przed dwoma bowiem dniami był u niego niejaki Góralczyk, jak się później dowiedział – agent czeski, i prosił go o podanie adresu syna, gdyż chcą go przesłuchać jako świadka w pewnej sprawie w sądzie powiatowym w Frysztacie. Oni mu się postarają o paszport zagraniczny za pośrednictwem konsulatu czeskiego w Krakowie. Ojciec, nie domyślając się, o co chodzi, podał mu adres – później dopiero zorientował się, o co chodzi, i zawiadomił Ekspozyturę (Pulcera telefonicznie zawiadomiono).

romuald.saletra: Powyższe podaje się do wiadomości i na dowód, jakimi metodami walczą przeciwko nam Czesi i jakie szczere zamiary żywią do nas w kwestii zbliżania się.

romuald.saletra: *W barakach mieszkalnych zakwaterowani byli uchodźcy z obszarów rządzonych przez Czechów.

romuald.saletra: Gustaw Morcinek o Józefie Kożdoniu i ślązakowcach. Ciężko więc doświadczał los to przemiłe miasteczko, a najciężej je doświadczył w ostatnich latach przed wybuchem pierwszej wojny światowej, gdy zjawił się w nim niejaki Józef Kożdoń.

romuald.saletra: Był to przedziwny człowiek, przezwany potocznie przez przeciwników 'k… polityczną”. Najpierw bowiem, jako młody nauczyciel, był polskim radykałem i szowinistą. A że był wygadany i posiadał zdolności organizacyjne, wpadł w oko Komorze cieszyńskiej. Kożdoń wyznawał zasadę, że „pecunia non olet”. Za pieniądze zmienił więc przekonania i stał się Niemcem. I to jakim Niemcem!… Ho, ho! Za pieniądze Komory arcyksiążęcej zaczął wydawać w Skoczowie tygodnik pt. „Ślązak”. Było to pismo niemieckie redagowane w koślawym języku polskim i występujące pod hasłem: „Szlązacy, brońmy swego staroszląskiego ducha!” Owa obrona „storoszląskiego ducha” polegała na tym, że trzeba było szkalować wszystko co polskie, a wychwalać wszystko co niemieckie, napędzać polskie dzieci do niemieckiej „Volks- und Burgerschule in Skotschau”, gdzie łatwo się wynaradawiały, dążyć, by na Śląsku Cieszyńskim po wsiach powstawały szkoły utrakwistyczne, by uczyli w nich nauczyciele-renegaci lub zgoła Niemcy, by wielbić Austrię niemiecką, by śpiewać poroniony hymn Niemców i renegatów skoczowskich, takich jak: Podzorski, Sikora, Gabryś, Raszka – by śpiewać „Wacht am Weichsel” i „Deutschland, Deutschalnd uber alles!!”

romuald.saletra: Tak długo to trwało, aż wybuchła pierwsza wojna światowa, a po wojnie powstała Polska i Ziemia Cieszyńska przyłączyła się do niej. Wtedy miał się odbyć plebiscyt, który rozstrzygnąłby sąsiedzkie spory z Czechami o Ziemię Cieszyńską. Kożdoń wówczas – znowu za pieniądze – stał się Czechem i jął agitować na ich rzecz. Był gotów stać się Polakiem i agitować na rzecz polskiej sprawy, lecz żądał zbyt wygórowanej sumy od władz polskich. Potem jeszcze był burmistrzem Czeskiego Cieszyna, a po drugiej wojnie światowej zmarł w Opawie pogardzany przez Polaków, Czechów i Niemców.

romuald.saletra: Lecz co narozrabiał, to narozrabiał i Skoczów przez długie lata musiał się rehabilitować i przekonywać wszystkich, że jego „staroszląski duch” zdechł pod płotem. W pełni zrehabilitowali go ci skoczowianie, którzy podczas hitlerowskiej okupacji konali w niemieckich obozach koncentracyjnych lub ginęli na szubienicy w Mysłowicach i Cieszynie, lub poszli do partyzantki beskidzkiej. W samym Skoczowie zaś szaleli tacy Niemcy, jak: Schramkowie, Jeiknery, Sohlichy, Frensztaccy i znów Sikory, Podżorscy, Cachle i Sojki.

romuald.saletra: Skończyła się druga wojna światowa, a przed jej zakończeniem, zanim wojska radzieckie zajęły Skoczów, zdechł do reszty skoczowski „staroszląski duch”, gdyż tamci wszyscy Niemcy i „Niemcy” powędrowali w popłochu na zachód i oparli się w Austrii, NRF, a nawet w Australii. Skoczów zaś nareszcie stał się rdzennie polskim miastem, z „z którego burza dziejowa wymiotła śmieci i wszelkie renegackie robactwo” - jak to określił jeden z upartych polskich skoczowian. Gustaw Morcinek, "Ziemia Cieszyńska"

romuald.saletra: Przeszkoczki, pyrcoki i renegaci, czyli jak zwiększała się ilość Czechów i Niemców w regionie: „Polokomi” (nie mylić z Polakami) nazywano tę biedotę, która przyłaziła na Śląsk od Żywca i Wadowic. Mówiła śmiesznie po polsku i chciała pracować w kopalni za bochenek chleba. - Panocku, za bochenek chleba bydym pracować! – skamlali przed zawiadowcą kopalni. Gdy zobaczyli nadchodzącego sztygara lub inżyniera, a nawet zwykłego pisarczyka z biura, kłaniali się nisko, prawie do pasa, trzymali pokornie czapki w garści, patrzyli jakimś obmierzłym, psim wzrokiem uległym, i drapali się, bo mieli wszy. Do kopalni zjeżdżali wystraszeni, modlący się głośno, a gdy się gniewali, sypali cholerami i psią krwią. Oswojeni w końcu z kopalnią, byli istotnie gotowi pracować za bochenek chleba, co gniewało naszych górników, którzy chcieli pracować za bochenek chleba, połeć słoniny, nowe buty, zegarek i furę węgla. A ponieważ panowie twierdzili, że nie mogą dać naszym górnikom tak wiele, przeto powstawały strajki, podczas których tamci „Polocy” stawali się łamistrajkami, za co miewali często połamane kości i do pracy chodzili pod osłoną żandarmów. Tam zaś, gdzie były już walki między naszymi ludźmi a Czechami, gdzie inżynierowie, sztygarzy i dozorcy werbowali polskie dzieci do czeskich szkół, owi „Polocy”, przezywani pogardliwie pyrcokami albo przeszkoczkami, wypisywali swoje dzieci z polskich szkół i wysyłali do czeskich. Za to czeski sztygar pozwalał im lepiej zarabiać, już na półtora bochenka chleba. Działo się to w takich Radwanicach, Porębie, Pietwałdzie, Polskiej Ostrawie i Przywozie. Gdy zaś były wybory do rad gminnych, głosowali na czeskich kandydatów, gdyż znowu łakomili się na lepszy zarobek w kopalni. I stąd powstało porzekadło, przejęte od jakiegoś „Poloka”: „Panie śtajger, przebocom… A kiero stranka wyhrala? Nasza cy polsko?” - Hrómskie Poloki! – klęli nasi górnicy, mając ich w głębokiej pogardzie. Pojęcie renegata było nam już znane. Wiedzieliśmy bowiem, że kto staje się Czechem – jest pyrcokiem lub przeszkoczkiem. Kto staje się Niemcem – to renegat. Gustaw Morcinek „Czarna Julka”

romuald.saletra: Co do Niemieckiej Austrii... Kultura niemiecka na szeroko pojętym Śląsku jest napływowa w odniesieniu do zamieszkującej region ludności słowiańskiej. Zapisu pierwszego zdania po polsku dokonano właśnie na Śląsku. Pierwsze fale migrantów z Niemiec (region) w sporej części uległy asymilacji. Za to w XIX wieku od przyjęcia napływowej kultury niemieckiej uzależniony był awans społeczny, stąd wielu w XX wieku uważających się za Niemców posiadało polskie/słowiańskie korzenie. Niemcy w porównaniu z Polakami stali się współcześnie pojmowanym narodem w późniejszym okresie historycznym. Narodowe Niemieckie Państwo powstało dopiero w 1871 r.

miriam11: Jezusicku, Donek powrócił!!!!

św. Patryk.: donciulu jakeś taki erudyta to przepisz teraz meldunki czeskie i trochę z czeskiej literatury na ten temat

św. Patryk.: jeden przez drugiego błazen wielkiego znawcę i patriotę zgrywa, tacy zawsze w pierwszym szeregu do ewakuacji byli jak przychodziło co do czego

koszor: Granicę po agresji czeskiej wytyczono tak, jak ją znamy. W rzeczywistości powinna przebiegać wzdłuż granic miejscowości: Mosty, Łomna, Ligotka, Gnojnik, Trzanowice i dalej do Bogumina. Znam te miejscowości od dawna i tak wytyczone granice byłyby zgodne z podziałem regionu na grupy etniczne. Pokrywa się tez to z mapami z austriackimi z przełomu XIXi XX wieku, gdzie były podane miejscowości i podział etniczny ludności. Wówczas jeszcze nikt nie wiedział, że Austro-Węgry upadną za 20 lat i i powstaną spory terytorialne miedzy Polakami i Czechami.

św. Patryk.: taa... "powinna granica przebiegać" - trele morele sraty pierdaty, gdyby stosować kryteria etniczne to Cieszyn i Bielsko byłyby miastami niemieckimi a o innych terenach II RP w ogóle lepiej nie wspominać

Mach: Oto, niektóre wypowiedzi działaczy politycznych w Księstwie Cieszyńskim, przytoczone przez MMT w cytowanej książce jego autorstwa. "Czeski lud śląski jest przeciwny jakiemukolwiek dzieleniu śląskiego kraju i żąda przyłączenia do państwa czechosłowackiego w takim kształcie, w jakim należał do Królestwa Czeskiego"- Franciszek Pavlok, rolnik w Rzepiszczu, poseł do Rady Państwa w Wiedniu, 20 października 1917 roku. "Ludność polska[...] żąda bezwarunkowego przyłączenia Księstwa Cieszyńskiego z całą, wolną, zjednoczoną i niepodległą Polską z dostępem do morza"- rezolucja podjęta na wiecu stronnictw w Cieszybie, luty 1918 roku. "Nie wyszłoby na korzyść ludu naszego, gdybyśmy za wolą i po myśli agitacji wszechpolskiej mieli być odepchnięci od źródeł całego naszego rozwoju duchowego i gospodarczego, to jest od źródeł niemieckiej kultury"- Józef Kożdoń, nauczyciel w Skoczowie i poseł na sejm Krajowy w Opawie na wiecu w Cieszynie 28 maja 1918 r. "Dążenia Polaków musimy stanowczo zwalczać[...], sojusz z Rzeszą Niemiecką uważamy za warunek egzystencji Austro-Węgier"- "Silesia", dziennik niemieckich liberałów wydawany w Cieszynie, 14 lipca 1918 r.

Mach: Z wyżej cytowanych wypowiedzi wynika ,że agitację prowadziły wszystkie opcje narodowe identyfikujące się ze śląskością Księstwa Cieszyńskiego, tyle ,że każda z tych opcji rozumiała je po swojemu, przy wyczekującej postawie większości zdezorientowanej tempem zmian lokalnej społeczności.

Mach: We wrześniu 1919 roku Rada najwyższa Konferencji Pokojowej postanowiła zorganizować plebiscyt w Księstwie Cieszyńskim, gdyż władzom czechosłowackim i polskim nie udało się wypracować kompromisu. Plebiscyt wzbudzał emocje , a jak pisze MMT, że były to wybory a dla wyborców liczył się prosty przekaz no i obiecać wszystko można. Jak pisze autor na podstawie pisma "Gwiazdka Cieszyńska-"w okresie austriackim przy okazji każdych wyborów w Księstwie Cieszyńskim narzekano ,że wielu głosuje "za wódkę i gulasz, piwo i cygary". Trudno przypuszczać, by w 1920 roku było by inaczej.