Kołocz śląski chroniony

Nazwa "kołocz śląski lub kołacz śląski" przysługiwać od wczoraj (27.07.11) może tylko tradycyjnie wykonywanym wypiekom cukierniczym. Rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej uznało kołocz produktem Chronionym Oznaczeniem Geograficznym.

Kołocz w wersji tradycyjnej występuje na Śląsku opolskim i Górnym Śląsku. Z inicjatywy producentów z tych rejonów w grudniu 2007 r. zawiązano Konsorcjum Producentów „Kołocza Śląskiego", które złożyło wniosek do Komisji Europejskiej o rejestrację wypieku jako Chronionego Oznaczenia Geograficznego (CHOG). Cztery lata trwały procedury unijne, okresy przejściowe m.in. na wnoszenie sprzeciwów do wniosku z innych krajów oraz przygotowanie rozporządzenia rejestrującego. To czwarty produkt regionalny ze Śląska i 29 z Polski, który jest chroniony dyrektywą unijną.

Tradycyjny kołocz wywodzi się ze średniowiecznego obyczaju wypiekania i spożywania ciasta weselnego. Kołocz był kosztownym ciastem, miał zatem znaczenie symboliczne - jego pojawienie się na stole gwarantowało dostatek nowej rodzinie. Z czasem powiązanie z weselem zanikło i kołocz stał się ciastem codziennym, jednak gdzieniegdzie -  w tym na śląsku cieszyńskim - nadal można zaobserwować chodzenie z kołoczem weselnym, czyli zwyczaj obdarowywania ciastem zaproszonych na wesele gości.

Tradycyjny kołocz wypieka się z ciasta drożdżowego. Tradycja nakazuje piec kołocz w czterech rodzajach: bez nadzienia, z nadzieniem serowym, makowym lub jabłkowym. Cechą charakterystyczną ciasta o wysokości ok. 3,5 cm jest prostokątny kształt i posypka. Posypka dzięki zastosowaniu dużej ilości masła charakteryzuje się maślanym zapachem, ma gęstszą konsystencję i jest grubsza w porównaniu do posypek stosowanych w innych rejonach kraju. Kolejną specyficzną cechą, odróżniającą kołocz śląski od innych podobnych wyrobów jest jego kształt, kołacze występujące w innych rejonach Polski są okrągłe.

Zgodnie z przepisami zarejestrowane nazwy, w przypadku Chronionych Nazw Pochodzenia, Chronionych Oznaczeń Geograficznych oraz Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności zarejestrowanych z zastrzeżeniem nazwy, są chronione przed wszelkim bezpośrednim lub pośrednim wykorzystywaniem w celach komercyjnych, każdym niezgodnym z prawem zawłaszczeniem, imitacją lub aluzją, jeśli nawet prawdziwe pochodzenie produktu jest zaznaczone lub chroniona nazwa została przetłumaczona lub towarzyszy jej wyrażenie: „w stylu", „rodzaju", „przy użyciu metody", „tak jak produkowane w", „imitacja" lub „podobne"; wszelkimi innymi fałszywymi lub mylącymi danymi odnoszącymi się do miejsca pochodzenia, właściwości lub podstawowych cech produktu na opakowaniu wewnętrznym lub zewnętrznym, w materiale reklamowym lub dokumentach odnoszących się do danego produktu lub na opakowaniu produktu w pojemniku, mogącym stworzyć fałszywe wrażenie co do jego pochodzenia oraz wszelkimi innymi praktykami mogącymi wprowadzić w błąd zainteresowanych co do prawdziwego pochodzenia produktu.