„Tatarczówka skoczowska'', jako śląski produkt regionalny

Towarzystwo Miłośników Skoczowa od wielu lat zajmuje się popularyzowaniem zwyczajów i obrzędów ludowych będących nieodłącznym elementem tradycji i historii Śląska Cieszyńskiego. Już 25 lat temu TMS przywróciło regionowi jedyny w Polsce zwyczaj zwany „Pochodem z Judaszem”. Później zatroszczyło się o przypomnienie tutejszych pradawnych, a związanych z Wielkim Tygodniem obyczajów – obmywania nóg w miejscowych rzekach i o symboliczną degustację nalewki nazywanej gwarowo „tatarczówkóm”, której nikt w kraju nie próbował nawet produkować. W dobie sięgania do „korzeni” i troski o tożsamość kulturową zaniechanie to legło u podstaw idei uczynienia z tatarczówki śląskiego produktu regionalnego.

Znany etnolog, Jerzy Pośpiech, tak bowiem pisał o niej w „Zwyczajach i obrzędach dorocznych na Śląsku” (Instytut Śląski w Opolu 1987 r.): w celu rozgrzania się po zimnej, tradycyjnej, Wielkopiątkowej kąpieli w rzece, każdy jej uczestnik otrzy­mywał w domu „kieliszek tatarczówki na chrobaka". Miało to zapobie­gać porannym mdłościom. Była to także pamiątka męki Chrystusowej: „Potrzeba dużo przezwyciężenia, żeby połknąć parę kropli tego ostrego, a ponad piołun gorzkiego eliksyru, na pamiątkę, że Pana Jezusa często­wali Żydzi octem z żółcią”. Według ogólnego niegdyś mniemania, kto chciał być zdrowy przez cały rok, powinien był w Wielki Piątek napić się niewielkiej ilości wódki. Zwłaszcza wspomniana tatarczówka, tj. wódka, w której moczo­no korzenie tataraku, miała chronić od bólów żołądka. Wierzono, że kto nie wypije w tym dniu alkoholu, ten będzie pijakiem przez cały rok.

W lipcu 2006 r. Towarzystwo Miłośników Skoczowa poprosiło o pomoc w popularyzowaniu tego wyjątkowego produktu regionalnego firmę TOORANK POLSKA S.A. z Jasienicy. Wtedy też zaczęły się, wspólne z tą firmą, a w oparciu o tradycję, materiały źródłowe i przekazy ustne, badania nad jego pochodzeniem, smakiem i właściwościami leczniczymi. W tn oto sposób, pierwsze egzemplarze „tatarczówki”, pojawią się w sprzedaży przed Wielkanocą. Jest to wzorowy przykład, jak wiele dla polskiej kultury może zrobić rodzimy biznes współpracujący z prężnie działającą organizacją pozarządową.

Towarzystwo Miłośników Skoczowa
43-430 Skoczów, ul. Mickiewicza 10 • Tel. 033 479 10 40

Tatarczówke będzie można nabyć w sklepach w Skoczowie, m. in.:
STRUMYK, MIKRUS, SPAR, a w przyszłości prwadopodobnie i w innych. Produkt dostepny będzie tez w miejscowościach turystycznych: Wisła, Ustroń, Szczyrk.