Europa, nasz dom

W Atenach odbyła się ceremonia podpisania Traktatu Akcesyjnego, który jest podstawą przyjęcia dziesięciu krajów, w tym Polski, do Unii Europejskiej. Pod dokumentem podpisali się w środę przedstawiciele piętnastu obecnych członków oraz dziesięciu nowych.

Ceremonia odbyła się w samej kolebce demokracji - na ateńskiej Agorze, u stóp Akropolu. W imieniu Polski podpisy pod Traktatem złożyli premier Leszek Miller i minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz. Obecny był przy tym prezydent Aleksander Kwaśniewski, który chwilę wcześniej wygłosił krótkie przemówienie.

Kwaśniewski nazwał dzień podpisania Traktatu "świętem jedności Europy", "sukcesem, który może być drogowskazem dla świata? i "spełnieniem marzeń".

- Choć jeszcze tak niedawno na naszym kontynencie rozpoczęły się dwie wielkie wojny, (...) choć rozdzierały nas zimnowojenne podziały i dramaty wypędzeń - odbudowaliśmy duchową tożsamość Europy - powiedział polski prezydent. - Zawsze traktowaliśmy Europę jak nasz dom, o nasze godne miejsce w nim walczyła "Solidarność", przemiany zapoczątkowane w 1989 r. przy polskim okrągłym stole rozlały się falą wolności po całej Europie Środkowej i Wschodniej. Dziś Polska jest gotowa wziąć na swoje barki współodpowiedzialność za losy kontynentu - podkreślił.

- Witaj wspólna Europo! - zakończył wystąpienie prezydent. Przywódcy podpisywali Traktat w kolejności alfabetycznej nazw państw (w ich językach narodowych). Złożenie podpisu za każdym razem poprzedzało krótkie wystąpienie prezydenta lub premiera.

Na zakończenie uroczystości głos zabrał przewodniczący Komisji Europejskiej Romano Prodi. Jego zdaniem narody Europy Środkowej i Wschodniej zasługują na to, żeby wejść do Unii Europejskiej "z wysoko podniesionym czołem".

W samym centrum Aten, kilkaset metrów od miejsca, w którym trwał szczyt UE doszło do starć policji z przeciwnikami wojny w Iraku, których liczbę oszacowano na osiem tysięcy osób. Demonstranci obrzucili policjantów koktajlami Mołotowa, stróże prawa użyli gazu łzawiącego.

Od Jałty do Aten
Jerzy Holzer, kronikarz "Solidarności", napisał kiedyś, że trwający niemal pół wieku podział Europy był "istotą systemu jałtańskiego" a Włodzimierz Borodziej dodawał: "Rok 1945 był mroczną datą przesądzającą wykluczenie z Europy, zniewolenie przez wschodniego sąsiada, rokiem zdrady przez USA i Wielką Brytanię".

Te dwie opinie ilustrują postawę przywódców zwycięskiej koalicji uczestniczących w tej haniebnej dla nas, Polaków, konferencji w krymskim kurorcie. Otóż nie mieli oni nic przeciwko demokracji politycznej, wolności gospodarczej, prawom człowieka, byleby procesy te zachodziły wyłącznie w zachodniej części starego kontynentu... A my, Europejczycy, ze środkowego wschodu, zostaliśmy rzuceni w objęcia zgoła przeciwnego systemu i wartości.

I oto wczoraj w kolebce demokracji, greckich Atenach, Zachód spróbował naprawić polskie, czeskie, węgierskie krzywdy, spłacić ten dług wiszący nad nim od blisko 60 lat. Dla Polski koniec podziału Europy, ustalonego w Jałcie, wcale nie zakończył się więc w roku 1989, on kończy się właśnie teraz.

W bezmiarze narzekań, beznadziei, codziennych trudności, trzeba powiedzieć sobie jasno - odnieśliśmy sukces. I choć - jak twierdzą eurosceptycy - kiedyś może się okazać, że jest to sukces wątpliwy, to tak naprawdę od nas samych zależy czy i jak wykorzystamy daną nam przez historię i międzynarodową społeczność szansę.
Tylko bez patosu i megalomanii, panowie...

Kalendarium marszu Polski do Unii
1990
Rząd Tadeusza Mazowieckiego oświadcza, że uzyskanie pełnego członkostwa w EWG to strategiczny cel polskiej polityki zagranicznej.
16 grudnia 1991
Polska i EWG podpisują Układ Europejski
8 kwietnia 1994
Polska składa wniosek o członkostwo w UE
13 grudnia 1997
UE zaprasza do negocjacji członkowskich Polskę, Cypr, Czechy, Estonię, Słowenię i Węgry
31 marca 1998
UE rozpoczyna negocjacje członkowskie z Polską
15-16 czerwca 2001
Przywódcy UE zobowiązują się w Goeteborgu, że kandydaci, którzy będą gotowi, mogą przystąpić do Unii w 2004 r.
13-14 grudnia 2002
Polska na szczycie UE w Kopenhadze kończy negocjacje akcesyjne
9 kwietnia 2003
Parlament Europejski popiera przyjęcie Polski do UE 1 maja 2004 roku
16 kwietnia 2003
Podpisanie Traktatu Akcesyjnego w Atenach

Co dalej?
8 (lub 7-8) czerwca 2003
Referendum w Polsce na temat przystąpienia do UE
20 czerwca 2003
Konwent Europejski przekaże swój projekt konstytucji dla rozszerzonej Unii w czasie szczytu unijnego w Salonikach
1 maja 2004
Unia Europejska liczy 25 państw, w tym Polska