Oczami niewidomego: nowoczesne technologie - egzoszkielet

Zgodnie z definicją profesora Degi, twórcy polskiej szkoły rehabilitacji, rehabilitacja jest „procesem medyczno-społecznym, który dąży do zapewnienia osobom niepełnosprawnym godziwego życia w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego oraz zadowolenia”.

Problem niepełnosprawności przyszedł wraz z rozwojem medycyny, kiedy wiele chorób - niegdyś prowadzących do szybkiej śmierci - zostało spowolnionych lub wyleczonych, a jedyną konsekwencją stało się pozostawienie różnego rodzaju upośledzenia. Dla pacjentów stan ten jest błogosławieństwem i przekleństwem – dane jest im nowe życie, ale inne niż znali do tej pory i nieraz pełne problemów oraz wyrzeczeń.

Rodzajów i technik rehabilitacji jest wiele tak samo jak rodzajów chorób, urazów i niepełnosprawności. Świat pędzi do przodu i stale pojawiają się nowe rozwiązania w rehabilitacji. Jedną z nich jest egzoszkielet wspomagany, z którego podczas rehabilitacji korzysta m.in. Dariusz Plinta z Ochab.

Sztuczny egzoszkielet lub egzoszkielet wspomagany – mocowana na zewnątrz ciała powłoka, której celem jest wzmocnienie siły mięśni użytkownika. Egzoszkielet może wzmacniać wszystkie partie mięśni lub tylko niektóre (np. sztuczne ramię). Poruszanie się w egzoszkielecie zależy od kilku czynników (właściwego dopasowania egzoszkieletu, odpowiedniego oprogramowania komputera sterującego, możliwości sterowania nim osoby z niego korzystającej). Za ruch urządzenia odpowiedzialny jest zazwyczaj system siłowników elektrycznych, pneumatycznych lub hydraulicznych mocowanych w jednolitej osłonie (kombinezonie). Aktywne egzoszkielety są zasilane przy pomocy różnego rodzaju silników lub energią z akumulatorów. Ruch jest nadzorowany zazwyczaj poprzez sterownik w postaci komputera.

Do tej pory osoby próbujące powrócić do pełnej sprawności po wypadku musiały bardzo długo uczyć się chodzenia i wykorzystania swoich kończyn. W skrajnych przypadkach konieczne było regularne korzystanie z pomocy kilku terapeutów. Teraz wystarczy jedna osoba i wspomniany już szkielet, by ponownie nauczyć się chodzić. Ogromną zaletą egzoszkieletu jest fakt, że pasuje on do osób o różnej wadze i wysokości. Korzystać z niego mogą osoby, które mają mniej niż 190 cm wzrostu i 100 kg wagi.

- Moja rehabilitacja w egzoszkielecie ma na celu reedukację chodu, odbudowę wzorca ruchowego i wzmocnienie mięśni. Dzięki temu sprzętowi z rodem z filmów science-fiction zmniejszyła się spastyczność moich mięśni, mięśnie się odbudowują oraz stały się bardziej elastyczne i silniejsze, a chód jest bardziej dynamiczny. Poprawiła się także u mnie wydolność oddechowo- krążeniowa – mówi Dariusz Plinta.  Pomimo swoich zalet rehabilitacyjnych egzoszkilety stosowane są również w grach czy podczas przenoszenia ciężkiego towaru np. na budowach. Pierwsze egzoszkielety zostały wymyślone dla potrzeb amerykańskiej armii.

Egzoszkielet jest to sprzęt, który może zrobić coś znacznie ważniejszego – przywrócić nadzieję ludziom, którzy ją dawno utracili i sprawić, że mimo tragicznych splotów okoliczności będą mogli prowadzić godne życie. Egzoszkielet może oddać ofiarom wypadków coś bardzo cennego, czego zdrowi ludzie w ogóle nie doceniają, ale bez czego nie mogą normalnie funkcjonować.

Andrzej Koenig