Starostwo Powiatowe o niepełnosprawnych

To prawda, że obowiązujące dziś przepisy określają m. in. warunki dostosowywania obiektów budowlanych dla osób niepełnosprawnych, gorzej jest jednak z realizacją tych przepisów w praktyce.

Większość ludzi zdrowych nie dostrzega, jak wiele barier ma do pokonania niepełnosprawny każdego dnia. Zdrowi zauważają je dopiero, gdy dotkną ich! bezpośrednio, gdy zdarzy się iść z ciężkim bagażem. Wtedy dopiero zaczynają rozumieć znaczenie barier architektoniczno-urbanistycznych.

Właśnie o barierach architektonicznych, komunikacyjnych, ale także o pomocy, jaką Starostwo Powiatowe w Cieszynie oferuje osobom niepełnosprawnym rozmawiam z  Jerzym Nogowczykiem – Starostą Cieszyńskim.

[Andrzej Koenig]- Dziękuję za możliwość spotkania i zadania Panu kilku pytań. Nie będą to tylko sprawy dotyczące niewidomych lecz wszystkich osób niepełnosprawnych. Moje pierwsze pytanie związane jest z ZAZ-em czyli Zakładem Aktywności  Zawodowej. Jesteśmy jednym z  powiatów w Polsce, który nie posiada takiego zakładu.  Czy Powiat Cieszyński ma plany związane z uruchomieniem takiej placówki na swoim terenie?
[starosta Jerzy Nogowczyk]- Niedawno uczestniczyliśmy w konferencji, podczas w której zaprezentowany był prężnie działający ZAZ w Żorach. Powstanie takiej instytucji wiąże się na początku z zainwestowaniem środków finansowych, koniecznością rozpoznania i analizą rynku pod kątem zapotrzebowania na towar lub usługi, jakie mogłyby tam być świadczone. Pomysł jest warty zainteresowania. W naszym powiecie można byłoby utworzyć ZAZ np. przy Szpitalu Śląskim i  świadczyć usługi pralni lub przygotowanie posiłków dla pacjentów.
Jednocześnie oferujemy wszelką pomoc ze strony PCPR-u i Powiatowego Urzędu Pracy  osobom niepełnosprawnym i bezrobotnym w tym m. in. w zakładaniu spółdzielni socjalnych. Praca w spółdzielniach socjalnych daje szansę na aktywizację społeczną i zawodową, integrację czy podniesienie swoich kwalifikacji.

- Jakie obecnie formy wsparcia oferuje  Powiat osobom niepełnosprawnym?
- Do zadań samorządu powiatowego należy realizacja zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej    i społecznej osób niepełnosprawnych, do których należy m.in. zwrot kosztów tworzenia stanowisk pracy, finansowanie wydatków na instrumenty i usługi rynku pracy, przyznawanie środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej, dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych   w komunikowaniu się i technicznych, dofinansowanie uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny oraz przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.  W Powiecie Cieszyńskim zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej realizowane są przez Powiatowy Urząd Pracy natomiast zadania z zakresu rehabilitacji społecznej realizuje Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Środki na realizację tych zadań przekazywane są przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zgodnie z algorytmem. W roku bieżącym na realizację tych zadań Powiat Cieszyński otrzymał ponad 2,6 mln zł.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR) bierze udział w realizacji pilotażowego programu „Aktywny Samorząd”, dzięki któremu osoby niepełnosprawne mogą liczyć na pomoc  w dofinansowaniu do zakupu elektrycznego wózka inwalidzkiego, protezy kończyny w której zastosowano nowoczesne rozwiązania techniczne, sprzętu elektronicznego np. komputera wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem. Ponadto mogą zostać przeszkolone z obsługi takiego sprzętu, uzyskać prawo jazdy, jak również dostosować samochód do potrzeb wynikających  z niepełnosprawności (Moduł I). Również w ramach niniejszego programu osoby niepełnosprawne mogą uzyskać pomoc finansową na uzyskanie wykształcenia na poziomie wyższym (Moduł II). Wnioski o skorzystanie z pomocy w ramach programu „Aktywny Samorząd” przyjmowane były w zakresie Modułu I do 30 sierpnia 2014r, natomiast wnioski z zakresu Modułu II przyjmowane były do 30 września 2014r. Środki na te zadania pochodzą również z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). W roku bieżącym I transza środków na realizację powyższego zadania wyniosła niewiele ponad 267 tys. zł

- Pomoc o której Pan mówił dotychczas, kierowana jest bezpośrednio do osób niepełnosprawnych. A co ze Stowarzyszeniami, Fundacjami czy organizacjami pozarządowymi pomagającymi osobom niepełnosprawnym. Na co one mogą liczyć?

- Organizacje pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych mogą  otrzymać  ze środków PFRON do 60 % dofinansowania realizacji zadań z  zakresu sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych. Ponadto corocznie Powiat ogłasza konkurs w zakresie zlecania organizacjom pozarządowym zadań z zakresu rehabilitacji społecznej zgodnie z art. 36 ustawy o rehabilitacji oraz  z zakresu pomocy społecznej. Do konkursów tych mogą przystąpić wszystkie organizacje pozarządowe zainteresowane otrzymaniem dofinansowania prowadzonej działalności na rzecz osób niepełnosprawnych. Na zlecenie Powiatu Cieszyńskiego Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Psychicznego „Więź” prowadzi Dzienny Ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Na terenie powiatu działa również Warsztat Terapii Zajęciowej w Drogomyślu. Powiat prowadzi trzy domy pomocy społecznej a kolejnych pięć zleca organizacjom kościelnym. Tak więc nasze działania skierowane są do różnych grup osób niepełnosprawnych w różnym przedziale wiekowym.
Powiat cieszyński, w skali kraju, jest postrzegany jako powiat, który dysponuje dobrą bazą wspierającą osoby tego potrzebujące.

- Kolejnym tematem jest sprawa barier architektonicznych na terenie powiatu. Głównie chodzi mi o ciągi piesze i likwidację barier w budynkach użyteczności publicznej – szkoły, urzędy?
- Są to zadania, których realizacja spoczywa zarówno na Gminach jak i Powiecie. W chwili obecnej największą inwestycją prowadzoną przez Starostwo jest termomodernizacja budynku Zespołu Placówek Szkolno-Rewalidacyjno-Wychowawczych przy ulicy Wojska Polskiego 3 w Cieszynie. W ramach tej  inwestycji oprócz robót typowo termomodernizacyjnych cały obiekt został w pełni dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Budynek Starostwa przy ulicy Bobreckiej jest przystosowany dla niepełnosprawnych. Jest tutaj winda, dziennik podawczy znajduje się na parterze, a więc osoba na wózku czy mająca kłopoty z poruszaniem się po schodach może już na tym poziomie skorzystać z usług Starostwa. Zdajemy sobie sprawę, że nasz drugi budynek przy ulicy Szerokiej nie posiada żadnych udogodnień dla osób niepełnosprawnych. I tutaj muszę przyznać rację tym wszystkim, którzy na to narzekają. W szkołach i innych budynkach oświatowych sytuacja wygląda różnie. Staramy się w miarę posiadanych środków finansowych je niwelować.
Ciągi piesze czyli głównie chodniki i co za tym idzie przejścia dla pieszych są już przy remontach dostosowywane dla osób niepełnosprawnych oraz starszych. Zdaję sobie sprawę, że nie wszystkie grupy są  zadowolone. Osoby niewidome w tym momencie powiedzą, że punkt „koniec chodnika – początek drogi”  jest dla nich niewyczuwalny. Dlaczego nie są w tym miejscu zamontowano specjalne oznaczenia poziome? Tutaj musimy zacząć zwracać uwagę już na samym początku planowania inwestycji aby sam projekt posiadał takie urządzenia. Jeżeli zaś chodzi o istniejące już chodniki to myślę, że najlepszym rozwiązaniem byłoby wyznaczenie w gminach powiatu tych najczęściej użytkowanych miejsc i rozpoczęcie właściwego ich oznaczania. Że jest to możliwe niech posłuży przykład przygranicznego Trzyńca, gdzie jest to już naprawdę widoczne i przede wszystkim wyczuwalne.
Starostwo w większej mierze prowadzi inwestycje drogowe. Przed planowanymi remontami dróg zwracamy się do Gmin, aby te w tym czasie równolegle prowadziły remont chodnika.

- Jeszcze jedna sprawa, o którą chciałbym Pana zapytać to komunikacja miejska i międzymiastowa. Chodzi mi głównie o sygnalizację dźwiękową i świetlną wewnątrz autobusów miejskich w Cieszynie. Jest to przydatne zarówno niewidomym, niesłyszącym i osobom starszym. No i  te nieszczęsne ulgi, które przysługują niepełnosprawnym, a które nie wszyscy przewoźnicy respektują?
- W tej chwili jesteśmy po uchwaleniu „Planu Komunikacyjnego”, który jasno będzie określał jakie środki transportu publicznego będą dopuszczane do ruchu przewozowego na terenie powiatu cieszyńskiego. Trzeba sobie to powiedzieć otwarcie, że z takiej komunikacji korzystają głównie osoby starsze i niepełnosprawne, dla których jest to czasami jedyny sposób transportowy. Dlatego w planie tym jasno będzie wskazane jakie środki transportu będą mogły przewozić osoby, jakie ulgi powinny być respektowane przez przewoźników, jakie trasy będą przypisane danemu przewoźnikowi. Jednym z celów tego planu jest to aby komunikacja na terenie powiatu była przyjazna dla wszystkich tak więc i dla niepełnosprawnych.

- Bardzo dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał: Andrzej Koenig