Od flajszmaszyny do kiwaczki, czyli wszystko, co młoda gospodyni wiedzieć powinna

wystawa tradycyjnych sprzętów gospodarstwa domowego w Śląskim Zamku Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie.
Wystawę można obejrzeć codziennie  od 12 do 29 maja br. w godzinach od 9.00 do 17.00 w Informacji Turystycznej Śląskiego Zamku Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie przy ul. Zamkowej 3 c.
Zapraszamy.

„Wyposażenie kuchni wiejskiej było nader skromne, składało się z noża do krajania chleba, mięsa, słoniny, kapusty i innych rzeczy; noża do obierania ziemniaków, tzw. szkroboczka lub składoczka; tarła lub tarluszka do ziemniaków; strużka do szatkowania ogórków; cedzitka lub sitka do cedzenia płynów; siekacza lub cieśliczki do rozbijania cukru głowiastego na małe kawałki; rogulek i warzeszek do mieszania sosów i zasmażek; stępki lub moździyrza do tłuczenia pieprzu, cynamonu i innych korzeni lub soli czy cukru na mączkę. Do cedzenia klusek, makaronu i ziemniaków po ich ugotowaniu służył cedzak”.
Sprzęty gospodarskie charakterystyczne dla Śląska Cieszyńskiego to w znacznej mierze te związane z gospodarką szałaszniczą (pasterską), której polegała na  wypasie owiec i kóz. Na Beskidzkich polanach spotkać można było „kolybe czyli mieszkanie dla bacy i pasterzy, obok znajdowała się szopa na narzędzia i naczynia takie jak szafliki, szkopce, obłońki, gielaty, putyry oraz koszor w którym trzymano owce”. Zimową porą kobiety przędły na kołowrotku i przęślicy wełnę owczą na sukno i len na płutno,  zaś mężczyźni kręplowali runo wełny owczej na kręplach.
Do prania odzieży używano ługu z popiołu drzewnego. Nad brzegiem potoku kładziono na wielkim kamieniu praną odzież i bito drewnianą kijonką-pieraczką, aż było czyste. Następnie ubiory bielono na słońcu na przemian susząc i polewając płutno wodą.
Nie biglowano, lecz kulano po stole drewnianym kulokiem
Eksponaty pochodzą m.in. ze zbiorów Izby Regionalnej Wsi Cieszyńskiej w Kończycach Małych, Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie, prywatnych zbiorów Rodziny Sobczyńskich, Krystyny Folwarczny, Marii Liptay, Emilii Kłapcia.


Opracowano na podstawie:
1.„Śląsk Cieszyński. Środowisko naturalne. Zarys dziejów. Zarys kultury materialnej i duchowej”. Zebrał Władysław Sosna.
2.Józef Ondrusz, „ Przedmioty wyposażenia domu mieszkalnego”  Daniel Kadłubiec,
 „O kształtach i osadnictwie wsi cieszyńskich”, profil, Ostrawa 1972
3. Maria Pilch „Wisła naszych przodków” Beskidzkie Tow. Społ.- Kult.w B-B, Wisła 1979